Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

POSTANOWIENIE

Dnia 8 sierpnia 2013 r .

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Jastrzębski

Sędziowie SO: Jolanta Deniziuk, Elżbieta Jaroszewicz

po rozpoznaniu w dniu …2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Stowarzyszenia (...) w S.

przeciwko P. Z.

o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Rejonowego w Słupsku, I Wydział Cywilny, z dnia 16 maja 2013r., sygn. akt I C 2429/12

p o s t a n a w i a:

1. oddalić zażalenie,

2. zasądzić od pozwanego P. Z. na rzecz powoda (...) Stowarzyszenia (...) w S. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego. .

Sygn. akt IV Cz 429/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 16 maja 2013r. Sąd Rejonowy w Słupsku umorzył postępowanie w sprawie z powództwa (...) Stowarzyszenia (...) w S. przeciwko P. Z. o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 967 zł tytułem kosztów postępowania.

Postanowieniem z dnia 4 czerwca 2013r. Sąd Rejonowy sprostował w trybie art. 350 k.p.c. oczywistą omyłkę rachunkową, polegającą na błędnym określeniu należnej powodowi kwoty tytułem zwrotu kosztów procesu i w miejsce kwoty 967 zł postanowił wpisać kwotę 849,50 zł.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd I instancji podniósł, że powód domagał się zwolnienia spod egzekucji komorniczej samochodu osobowego marki O. (...) o nr rejestracyjnym (...), stanowiącego jego własność, wskazując, jako wartość przedmiotu sporu, kwotę 7.000 zł. Przed wyznaczeniem terminu rozprawy, a przed jej odbyciem powód cofnął powództwo wnosząc o umorzenie postępowania ze względu na jego umorzenie przez komornika sądowego na wniosek pozwanego. Na uzasadnienie swojego stanowiska dodał, że w dacie wytoczenia powództwa było one zasadne, ponieważ pozwany dopiero po około 2 miesiącach od jego wytoczenia wystąpił do komornika z wnioskiem o umorzenie, lecz nie poinformował o tym powoda. Wobec tego, kierując się terminem z art. 841 § 3 k.p.c., powód zmuszony był wystąpić z powództwem wraz z wnioskiem o jego zabezpieczenie, które zostało przez Sąd udzielone.

Pozwany z kolei przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy podniósł zarzut niewłaściwie określonej przez powoda wartości przedmiotu sporu. Jego zdaniem wartość 18-letniego pojazdu powinna zostać określona na kwotę 2.500 zł. Ponadto pozwany nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu i wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu, obliczonych od prawidłowo przyjętej przez Sąd Wartości przedmiotu sporu. Dodał, że w jego ocenie nie istniały uzasadnione podstawy do wytoczenia powództwa, skoro przedmiotowy pojazd został zwolniony spod egzekucji, co tez powód powinien sprawdzić zwłaszcza, w dniu 13 listopada komornik umorzył postępowanie egzekucyjne. Jednocześnie przyznał, że na skutek omyłki pracownika kancelarii pełnomocnika pozwanego pismo informujące powoda o uznaniu jego żądania nie zostało wysłane listem poleconym.

W tej sytuacji Sąd Rejonowy zarządził dochodzenie w celu sprawdzenia wartości przedmiotu sporu, którą ostatecznie ustalono na kwotę 3.300 zł, czyli według wartości rynkowej pojazdu.

W rozważaniach prawny z kolei podał, że wprawdzie pozwany nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu, wnosząc o jego oddalenie, to jednak ze względu na fakt, iż powód cofnął powództwo przed wdaniem się w spór, postępowanie w sprawie należało umorzyć na podstawie art. 203 w zw. z art. 355 § 1 k.p.c., ponieważ powód nie potrzebował zezwolenia pozwanego na dokonanie tej czynności procesowej, a przy tym nie była ona sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego i nie zmierzała do obejścia prawa.

Mając to na uwadze Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że nie sposób przypisać stronie powodowej taj, jak życzyłby sobie tego pozwany, braku należytej staranności przed wystąpieniem z powództwem przeciwegzekucyjnym oraz przed złożeniem wniosku o jego zabezpieczenie, polegającej na niesprawdzeniu, czy pojazd nadal jest zajęty oraz niepodjęciu kontaktu z pełnomocnikiem pozwanego, skoro postępowanie egzekucyjne zostało umorzone 13 listopada 2012r., a pozew złożono 30 listopada 2012r. Zdaniem Sądu, powód dochował należytej staranności, ponieważ poinformował pismem pozwanego z dnia 6 listopada 2012r., którego odbiór w dniu 9 listopada 2012r. pokwitował jego pełnomocnik, iż został zajęty pojazd, stanowiący własność powoda, wobec czego domaga się wystąpienia pozwanego do komornika sądowego z wnioskiem o zwolnienie pojazdu spod egzekucji i przedłożenia potwierdzenia dokonania tej czynności przez komornika w terminie 7 dni pod rygorem wystąpienia na drogę sądową ze stosownym powództwem o zwolnienie zajętej ruchomości spod egzekucji wraz z wnioskiem o zabezpieczenia roszczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Dodatkowo Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na miesięczny termin, o jakim mowa w art. 841 § 3 k.p.c., uzasadniający decyzję powoda o wytoczeniu stosownego powództwa. Tym samym Sąd I instancji skonstatował, że pozwany nie może obciążać powoda pomyłką pracownika kancelarii swojego pełnomocnika.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. i art. 98 oraz art. 99 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) (Dz. U. nr 163/ poz. 1349) oraz na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2010, nr 90, poz. 594 ze zm.), uwzględniając połowę uiszczonej opłaty od pozwu według wartości przedmiotu sporu, wynoszącej 3.300 zł, zasądzając je od pozwanego na rzecz powoda.

Zażalenie na powyższe rozstrzygnięcie w części dotyczącej kosztów postępowania (pkt 2 postanowienia) wywiódł pełnomocnik pozwanego, który podniósł następujące zarzuty:

1. naruszenia art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego niezastosowanie,

2. naruszenia art. 98 k.p.c. poprzez jego błędna wykładnię i niewłaściwe zastosowanie.

W konkluzji tak postawionych zarzutów wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie, że koszty postępowania znoszą się wzajemnie.

Na uzasadnienie wskazał, że postępowanie w sprawie od początku wytoczenia powództwa było bezprzedmiotowe, a wskutek jego umorzenia, zgodnie z dyspozycją art. 98 k.p.c., kosztami postępowania należało obciążyć stronę przegrywającą, którą, według skarżącego, jest powód. Tymczasem kosztami procesu Sąd Rejonowy obciążył pozwanego, stosując zasadę zawinienia, wyrażoną w art. 103 k.p.c. Podniósł, że powyższe godzi w zasadę słuszności, ponieważ sporny pojazd został zajęty w postępowaniu egzekucyjnym, w którym pozwany egzekwował dług w wysokości 200 zł. Ponadto wskazał, że od razu zastosował się do wezwania o zwolnienie pojazdu spod egzekucji, a niepoinformowanie o tym fakcie powoda było wynikiem pomyłki pracownika.

Dodatkowo podniósł, że błąd rachunkowy Sądu I instancji nie mógł zostać sprostowany w trybie art. 350 k.p.c., ponieważ Sąd w ogóle nie zastosował art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

W odpowiedzi na zażalenie pełnomocnik powoda wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest bezzasadne.

Zasadą wynikającą z art. 203 § 2 k.p.c. jest, że w wypadku cofnięcia pozwu obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie, obciąża powoda bez względu na przyczynę cofnięcia. Wskazać jednak skarżącemu należy, że dopuszczalne jest odstępstwo od tej zasady w sytuacji, gdy powód wykaże, iż wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia pozwu. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy cofnięcie pozwu jest konsekwencją zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa roszczenia powoda. W rozumieniu przepisów o kosztach procesu, tj. art. 98 k.p.c., pozwanego należy uznać wówczas za stronę przegrywającą sprawę (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. II CZ 208/11 LEX nr 1214570).

W okolicznościach niniejszej sprawy okazało się, że wytoczenie powództwa o zwolnienie zajętego samochodu osobowego spod egzekucji wraz z wnioskiem o zabezpieczenia roszczeniu powoda w dacie jego wytoczenia było celowe. Nie jest sporne, że pojazd ten został zwolniony spod egzekucji, a postępowanie egzekucyjne zostało umorzone przez komornika sądowego na wniosek pozwanego w dniu 13 listopada 2012r., a więc przed wniesieniem pozwu. Okoliczności, z jakich przyczyn powód nie uwzględnił tego faktu, wnosząc w dniu 30 listopada 2012r. powództwo, są w ocenie Sądu Okręgowego usprawiedliwione zaniedbaniem, leżącym po stronie fachowego pełnomocnika, reprezentującego pozwanego w niniejszej sprawie.

Wbrew bowiem przekonaniu pełnomocnika pozwanego, to on, jako pracodawca, a nie jego pracownik, ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka w wyborze pracownika za nieprawidłowe nadanie pisma stronie przeciwnej, którego doręczenie, wobec braku nadania go listem poleconym, obciąża wszak pozwanego.

Również analiza akt sprawy przekonuje o tym, że powód dochował należytej staranności przed wystąpieniem na drogę postępowania sądowego z powództwem o zwolnienie zajętego samochodu spod egzekucji oraz wnioskiem o zabezpieczenie roszczenia, ponieważ pismem z dnia 6 listopada 2012r., wysłanym za zwrotnym potwierdzeniem jego odbioru, które nastąpiło w dniu 9 listopada 2012r., poinformował pozwanego, iż samochód stanowi własność Stowarzyszenia, nadto wezwał pozwanego o wystąpienie do komornika z wnioskiem o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji w terminie 7 dni, licząc od daty otrzymania pisma pod rygorem wytoczenia powództwa.

Nie sposób także wymagać od powoda, aby na tym etapie podejmował się przykładowo telefonicznej próby skontaktowania się z pełnomocnikiem pozwanego, skoro wspomniane pismo zostało wysłane także do wiadomości radcy prawnemu, od którego wymaga się profesjonalnego działania w każdej sprawie.

Natomiast, zgodnie z brzmieniem art. 841 § 3 k.p.c., powództwo, o którym w tym przepisie mowa, można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa. Prowadzi to do oczywistej konstatacji, że pozwany, co najmniej od 9 listopada do 30 listopada 2012r. (dzień złożenia pozwu) mógł poinformować powoda o wystąpieniu do komornika z wnioskiem o zwolnienie zajętego samochodu spod egzekucji i umorzenia postępowania egzekucyjnego. Pozwany jednak tego nie uczynił, a powód nie miał obowiązku dłużej zwlekać z wystąpieniem na drogę sądową, ponieważ o zajęciu pojazdu przez komornika powziął informację w dniu 5 listopada 2012r., wobec czego miesięczny termin z art. 841 § 3 k.p.c. upływał mu w dniu 5 grudnia 2012r.

W ocenie Sądu II instancji, Sąd Rejonowy wydając zaskarżone rozstrzygnięcie o kosztach procesu, zobowiązany był zatem oprzeć się na zasadzie wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c., mając na uwadze, że czynność, która spowodowała koszty w niniejszej sprawie była niezbędną do podjęcia obrony praw powoda w ujęciu obiektywnym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 r. sygnatura II CZ 141/11, Lex nr 1147756).

Powyższe czyni zarzut naruszenia tego przepisu niezasadnym. Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut naruszenia art. 79 ust. 1 pkt 3 lit a ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle okoliczności niniejszej sprawy oraz treści sentencji postanowienia z dnia 16 maja 2013r. i uzasadnienia zaskarżonego postanowienia nie ulega wątpliwości, że nieuwzględnienie przez Sąd I instancji w rozstrzygnięciu o kosztach procesu konieczności zasądzenia od strony przegrywającej na rzecz strony wygrywającej sprawę zwrotu połowy opłaty, jaką poniosła ona od pozwu cofniętego przed wdaniem się w spór, co do istoty sprawy, stanowiło oczywistą niedokładność, podlegającą w trybie art. 350 k.p.c. sprostowaniu z urzędu.

W konsekwencji tych rozważań Sąd Okręgowy, nie znajdując podstaw do uwzględnienia zażalenia pozwanego, na podstawie 385 k.p.c. związku z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł o jego oddaleniu.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego uzasadnia dyspozycja art. 98 § 1 k.p.c. Natomiast, na zasądzone od pozwanego na rzecz powoda koszty postępowania zażaleniowego składa się wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości wynikającej z § 6 punkt 3 w związku z § 12 ust. 2 punkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) (Dz. U. 2013, poz.490).