Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Dorota Curzydło

Sędziowie SO: Andrzej Jastrzębski, Mariola Watemborska (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Kamila Wiśniewska

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2014 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa P. W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej

z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego
w L. z dnia 30 maja 2014r., sygn. akt I C 46/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a.  punktowi 1 tiret pierwszy nadaje brzmienie: od kwoty 4 000 zł od dnia 17.01.2013 roku do dnia zapłaty,

b.  w punkcie 2 zasądza ponad kwotę zasądzoną w punkcie 1 dalszą kwotę 305,59 (trzysta pięć złotych 59/100) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 17.01.2013 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie,

c.  w punkcie 4 nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Lęborku kwotę 508,87 (pięćset osiem 87/100) złotych tytułem brakujących wydatków poniesionych tymczasowo ze Skarbu Państwa,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 142 (sto czterdzieści dwa) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt IV Ca 390/14

UZASADNIENIE

Powód P. W. wniósł do Sądu Rejonowego w Lęborku pozew, w którym domagał się zasądzenia na jego rzecz od (...) (...) SA z siedzibą w W. łącznie kwoty 4.650,94 złotych wraz z ustawowymi odsetkami naliczanymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wymagalności co do uznanej sumy 4.069,14 złotych oraz zasądzenie stosownych kosztów procesu.

W uzasadnieniu żądania wskazał, że w dniu (...)roku w miejscowości D. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której należący do niego samochód marki A. (...) uległ licznym uszkodzeniom. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego P. W. wypłacono odszkodowanie w wysokości 5.725,21 złotych, które jednak nie obejmowało całości poniesionej szkody choć później dodatkowo wypłacono mu odsetki w kwocie 93,80 złotych z tytułu nieterminowej wypłaty odszkodowania. Powód wskazał ponadto, że zlecił na własny koszt opracowanie wyceny szkody wg systemu (...), za który zapłacił 100 złotych, który to kosztorys następnie ubezpieczyciel poprawił i odesłał, dając tym samym sygnał, że uznał zasadność odszkodowania na łączną kwotę 9.794,35 złotych.

Pozwany (...) SA z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o ugodowe zakończenie sporu poprzez zapłatę na rzecz P. W. kwoty 4.000 złotych tytułem dopłaty odszkodowania oraz stosownego uregulowania na jego rzecz kosztów procesu. W przypadku braku akceptacji dla zaproponowanej ugody, pozwany wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 4.000 złotych.

Z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że w dniu 22.05.2012 roku w miejscowości D. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której należący do P. W. samochód marki A. (...) o nr rej. (...) uległ uszkodzeniom karoserii oraz elementów jezdnych – w tym m.in.: koła przedniego lewego i tarczy koła, wykładziny podłogi, osłony zderzaka, nakładki zderzaka przedniego w postaci: kratki chłodnicy, dysz spryskiwaczy reflektorów oraz czujników.

Ustalił także Sąd Rejonowy, że w chwili opisanego wyżej zdarzenia sprawca kolizji M. B. objęty był ochroną ubezpieczeniową OC w ramach umowy zawartej z (...) SA z siedzibą w W.. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przez ww. ubezpieczyciela P. W. wypłacono ostatecznie odszkodowanie w wysokości 5.725,21 złotych oraz odsetki w kwocie 93,80 złotych z tytułu nieterminowej wypłaty tegoż odszkodowania.

Z dalszych ustaleń Sądu I instancji wynika, że P. W. – w toku procedury odwoławczej - zlecił opracowanie kalkulacji naprawy powypadkowej swojego pojazdu wg systemu (...), z którą zaznajomił się ubezpieczyciel. Koszt tego opracowania wyniósł 100 złotych.

Ustalił ponadto Sąd Rejonowy – w oparciu o opinię biegłego sądowego powołanego w sprawie, że koszt doprowadzenia samochodu należącego do P. W. do stanu i sprawności sprzed kolizji z dnia (...)roku – obejmujący konieczne prace naprawcze, części zamienne oraz tzw. robociznę - wynosi 9.830,49 złotych.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części i wyrokiem z dnia 30 maja 2014r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.218,76 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 4.000 zł od dnia 17.01.2013r. do dnia 13.02.2013r. i od kwoty 218,76 zł od dnia 17.01.2013r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie, sąd zasądził także od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, nie obciążył pozwanego wydatkami w sprawie oraz nadał wyrokowi w punkcie 1. co do kwoty 4.000 zł rygor natychmiastowej wykonalności.

Na wstępie swoich rozważań sąd wskazał, iż stan faktyczny ustalony w przedmiotowej sprawie w zakresie przyczyn, okoliczności, a także materialnych (technicznych) skutków opisanej w pozwie kolizji drogowej z dnia (...)roku- w której uczestniczył m.in. samochód należący do powoda był ostatecznie bezsporny. Zarówno bowiem z treści dokumentacji zgromadzonej w aktach szkodowych, jak i przede wszystkim ze złożonych już w toku sprawy oświadczeń oraz stanowisk samych stron wynikało jednoznacznie, iż we wspomnianej wcześniej dacie w miejscowości D. doszło – z winy osoby trzeciej (sprawcy ubezpieczonego w (...) (...)) - do kolizji, której skutkiem było uszkodzenie należącego do powoda samochodu marki A. (...) o nr rej. (...) m.in.: koła przedniego lewego i tarczy koła, wykładziny podłogi, osłony zderzaka oraz nakładki zderzaka przedniego w postaci: kratki chłodnicy, dysz spryskiwaczy reflektorów oraz czujników.

Sąd Rejonowy uznał także, iż zasadność sporządzenia - na zlecenie powoda – kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu oraz cena tejże 100 zł nie budziła zastrzeżeń. Pozwany, choć nie deklarował zwrotu tego kosztu, to jednocześnie nie podważał samych okoliczności i konieczności dla wykonania kalkulacji, a nadto ustalona ostatecznie wysokość szkody w pełni uzasadniała jej sporządzenie.

Sąd jednocześnie przyjął, że doszło do uznania przez pozwanego żądania co do kwoty 4.000 zł. Wobec czego badał jedynie zasadność żądania odszkodowania przewyższającego te kwotę.

Powód roszczenie swoje wobec pozwanego ubezpieczyciela oparł na regulacji z art. 822 § 1 i § 4 kc (przy uwzględnieniu regulacji z art. 436 § 2 kc), które stanowią, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony, zaś uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń (actio directa). Przywołany wyżej art. 436 § 2 kc stanowi zaś, że w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby (posiadacz samoistny lub zależny) mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Opisanej tu zasady odpowiedzialności nie kwestionował pozwany.

Zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, na treść art. 361 kc, który stanowi, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła – i w tak zakreślonych granicach - w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy - naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z treścią art. 363 kc naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

W celu definitywnego i precyzyjnego określenia wysokości szkody poniesionej przez powoda, Sąd dopuścił (wnioskowany wcześniej) dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny pojazdów i szkód komunikacyjnych, który ostatecznie wyliczył, iż całkowity koszt naprawy samochodu powoda (przywrócenia go do stanu sprzed kolizji) wynosi 9.830,49 złotych .

Sąd Rejonowy uznał także, że zlecenie za kwotę 100 złotych wykwalifikowanemu rzeczoznawcy sporządzenia kalkulacji dotyczącej określenia wartości koniecznych napraw uszkodzonego samochodu - było w pełni prawidłowe i uzasadnione okolicznościami. Zauważył sąd, iż takie kroki powód podjął dopiero po bezskutecznej próbie skłonienia pozwanego do podjęcia działań wyjaśniających (tj. weryfikacji wyceny) i uzyskania stosownego odszkodowania. Tym samym – uwzględniając wyżej przytoczone okoliczności oraz zasadność dopłaty do odszkodowania – koszt sporządzenia ww. kalkulacji w realiach przedmiotowej sprawy Sąd I instancji zakwalifikował jako składnik poniesionej przez niego szkody, którą powinno obejmować odszkodowanie

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy orzekł, jak w pkt 1, pkt 2 oraz pkt 5 wyroku - uwzględniając przy tym skapitalizowane odsetki ustawowe od zasądzonego roszczenia w kwocie 13,48 złotych (za termin początkowy ich naliczania uznano dzień 06.01.2013 roku, który był datą przypadającą po upływie ustawowo określonych dla wypłaty świadczenia 14 dni od zapoznania się, przeanalizowania i zwrotnego wysłania mailem prywatnego kosztorysu szkody wykonanego na zlecenie powoda, a który to moment mógł być uznany za chwilę, kiedy pozwany dysponował już wszystkimi danymi koniecznymi dla poprawnej kalkulacji szkody oraz kwotę 100 złotych stanowiącą (niekwestionowany) koszt sporządzenia prywatnej kalkulacji szkody. Przy wyznaczaniu dalszego okresu odsetkowego uwzględniono zaś żądanie Powoda (okres naliczania: od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty).

O kosztach procesu (poniesionych przez strony) Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc, jako, że powód w przeważającej mierze wygrał przedmiotową sprawę – sąd zasądził na jego rzecz w całości stosowne koszty procesu.

O poniesionych przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Lęborku wydatkach orzeczono na podstawie art. 83 ust. 2 i art. 113 ust. 1 i ust. 4 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 roku Nr 90 poz. 594 – tekst jednolity) przy zast. art. 102 kpc, uznając, że ich wysokość uzasadniała odstąpienie od obciążania nimi pozwanego.

Z takim stanowiskiem Sądu Rejonowego nie zgodził się powód wnosząc apelację, w której zaskarżył wyrok w części tj. w pkt I tiret 1 w zakresie terminu końcowego odsetek od kwoty 4.000 zł, w pkt 2 w zakresie oddalenia powództwa co do skapitalizowanych odsetek w kwocie 305,59 zł oraz w pkt 4.

Powód zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1.  naruszenie przepisu art. 482 § 1 k.c. poprzez oddalenie powództwa w zakresie żądania kwoty 305,59 zł tytułem zapłaty skapitalizowanych odsetek od należności głównej do dnia wniesienia pozwu;

2.  naruszenie przepisu art. 481 § 1 k.c., poprzez błędną wykładnię co skutkowało określeniem terminu końcowego zapłaty odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia do dnia 13.02.2013r. podczas gdy przepis ten stanowi, iż wierzyciel ma prawo żądać odsetek za opóźnienie w zapłacie do dnia spełnienia świadczenia przez dłużnika czyli do dnia zapłaty (fizycznego, faktycznego otrzymania pieniędzy).

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powoda:

1. kwoty 305,59 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17.01.2013r. do dnia zapłaty,

2. zasądzenia ustawowych odsetek od kwoty 4.000 zł od dnia 17.01.2013r. do dnia zapłaty.

Apelujący domagał się jednocześnie zasądzenia na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów postępowania przed sądem II instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda w całości zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności zważyć należy, że podstawą działania Sądu Okręgowy rozpoznającego niniejszą, przeniesioną na etap postępowania apelacyjnego sprawę jest przepis art. 382 k.p.c., z którego wynika, że sąd apelacyjny ma nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz dokonania własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych dowodów (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17.04.1998r., II CKN 704/97, OSNC 1998 nr 12, poz. 214). Sąd II instancji nie ograniczył się zatem tylko do kontroli sądu I instancji, lecz badał ponownie całą sprawę, rozważając wyniki postępowania przed sądem I instancji, władny był ocenić je samoistnie. Postępowanie apelacyjne jest bowiem przedłużeniem procesu przeprowadzonego przez pierwszą instancję, co oznacza, że nie toczy się on na nowo.

Korzystając z uprawnienia, o którym mowa powyżej, należało skonstatować, że Sąd Rejonowy zebrał całość dostarczonego mu materiału dowodowego, na jego podstawie ustalił stan faktyczny sprawy i dokonał oceny prawnej żądania, z którą to oceną Sąd Okręgowy nie do końca się zgadza, co miało wpływ na wydane orzeczenie, zmieniające wyrok sądu I instancji.

Przede wszystkim nie sposób zgodzić się z orzekającym w sprawie sądem I instancji, że skoro pozwany w odpowiedzi na pozew, wysłanej pełnomocnikowi powoda w dniu 4.02.2014r. uznał żądanie pozwu do kwoty 4.000 złotych, to powodowi nie należą się odsetki ustawowe za dalszy okres, pomimo tego, że pozwany nie spełnił świadczenia.

Rację ma apelujący powód, iż w ten sposób doszło do naruszenia art. 481 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię. Z treści w/w przepisu wyraźnie wynika, że wierzyciel może domagać się odsetek za czas opóźnienia w spełnieniu świadczenia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie nie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Uznanie żądania nie stanowi natomiast spełnienia świadczenia, wobec czego nie sposób przyjąć, że dłużnik poprzez uznanie żądania spełnił je, skoro powód - tym zakresie - nie został faktycznie zaspokojony. Wobec powyższego należało na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienić zaskarżone orzeczenie w części dotyczącej zasądzenia ustawowych odsetek od kwoty 4000 zł od dnia 17 stycznia 2013r. do dnia zapłaty.

Zgodzić się także należy z apelującym powodem, że jest on uprawniony do żądania od pozwanego skapitalizowanych należnych mu odsetek od niewypłaconej mu a należnej kwoty odszkodowania w wysokości 305,59 zł (zgodnie z wyliczeniami biegłego powód winien otrzymać od pozwanego w ramach odszkodowania kwotę 9.830,49 zł - po wypłaceniu powodowi przed wytoczeniem powództwa kwoty 5.725,21 zł pozostała niezapłacona przez pozwanego kwota 4.105,28 zł). Bowiem już od dnia 23.06.2012r. pozwany miał niezbędne informacje i podstawy do przyznania i wypłacenia powodowi odpowiedniego odszkodowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 482 § 1 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa.

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003r. „o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych” (Dz. U. Nr 124 poz. 1152 ze zmianami) Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W/w termin ustawowy w przedmiotowej sprawie upłynął w dniu 23.06.2012r. bezskutecznie.

W niniejszej bowiem sprawie do zdarzenia wyrządzającego szkodę w pojeździe powoda doszło w dniu 22 maja 2012r. Pozwany niezwłocznie został poinformowany o zdarzeniu. W dniu 25 maja 2012r. dokonano kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu, ustalając końcowy koszt naprawy na kwotę 5.725.21 zł. Pismem z dnia 19 czerwca 2012r. poinformowano jednak powoda, że w dalszym ciągu toczy się postępowanie odszkodowawcze w sprawie związanej z określeniem rozmiaru szkody w tym dodatkowe ustalenia techniczne. Poinformowano jednocześnie powoda, że pozwany podejmie decyzję o ustaleniu wysokości odszkodowania najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności zakładu lub wysokości odszkodowania będzie możliwe. Dopiero jednak po wezwaniu pozwanego do wypłaty odszkodowania wystosowanym przez pełnomocnika powoda pismem z dnia 6 lipca 2012r. – w dniu 27 lipca 2012r. poinformowano powoda o wysokości uznanego roszczenia – 5.725,21 zł. tj. w takiej samej wysokości jak to ustalono w kalkulacji naprawy z dnia 25 maja 2012r. Z akt szkodowych nie wynika ponadto nic takiego co wskazywałoby na dokonywanie jeszcze jakiś dodatkowych czynności po dniu 19 czerwca 2012r.

Zgodzić się więc należy z apelującym, że należne mu odszkodowanie winno mu być wypłacone po upływie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody tj. w dniu 23.06.2012r. jeśli tego nie uczynione, powód był uprawniony do skapitalizowania odsetek za okres od dnia 23.06.2012r. do dnia wytoczenia powództwo tj. do 17 stycznia 2013r. i zażądać odsetek od skapitalizowanych odsetek od dnia wytoczenia powództwa. Skoro Sąd I instancji w tym zakresie nie uwzględnił żądania należało na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 2 i zasądzić ponad zasądzoną w punkcie 1 kwotę 4.000 złotych dodatkową kwotę 305,59 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17.01.2013r. do dnia zapłaty.

Zmienić na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. należało także pkt 4 zaskarżonego wyroku. W punkcie tym Sąd Rejonowy nie obciążył pozwanego wydatkami w sprawie, uznając, że wysokość wydatków poniesionych przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Lęborku uzasadniała zastosowanie art. 102 k.p.c. i odstąpienie od obciążania nimi pozwanego.

Ze szczegółowej analizy akt sprawy wynika, że koszty biegłego wydającego opinię w sprawie wyniosły w sumie 1.258,87 zł. Powód w dniu 18 lutego 2013r. uiścił zaliczkę na wynagrodzenie biegłego w kwocie 750 złotych. Brakującą zatem kwota na wynagrodzenie biegłego, tymczasowo poniesioną przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Lęborku jest kwota 508,87 zł. W ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw do zastosowania w sprawie art. 102 k.p.c. i nie obciążanie tymi kosztami przegrywającą sprawę firmę ubezpieczeniową.

Mając powyższe na uwadze zmieniono także punkt 4 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że nakazano ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lęborku kwotę 508,87 zł tytułem brakujących wydatków poniesionych tymczasowo ze Skarbu Państwa.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 i 108 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (punkt 2), uznając, że pozwany przegrał sprawę w postępowaniu apelacyjnym. Na zasądzone koszty składa się kwota 52 złotych tytułem opłaty od apelacji oraz kwota 90 zł tytułem należnego wynagrodzenia dla radcy prawnego, reprezentującego powoda w postępowaniu apelacyjnym.