Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Andrzej Jastrzębski

Sędziowie SO: Jolanta Deniziuk (spr.), Elżbieta Jaroszewicz

Protokolant: sekr. sądowy Agnieszka Urbanowicz

po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2013 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko Towarzystwu (...)
z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego
w Słupsku z dnia 8 marca 2013r., sygn. akt I C 570/12

1. zmienia zaskarżony wyrok:

a) w pkt. I w ten sposób, że ustalona w nim kwotę obniża do kwoty 7.936,18 (siedem tysięcy dziewięćset trzydzieści sześć 18/100) złotych,

b) w pkt. III w ten sposób, że powód A. S. wygrał sprawę w 77%, pozostawiając referendarzowi sądowemu szczegółowe rozliczenie kosztów procesu,

2. oddala apelację w pozostałym zakresie,

3. ustala, że pozwane Towarzystwo (...) z siedzibą w W. wygrało apelację w 41%, pozostawiając referendarzowi sądowemu szczegółowe rozliczenie kosztów procesu.

Sygn. akt IV Ca 358/13

UZASADNIENIE

Powód A. S. domagał się zasądzenia od pozwanego Towarzystwa (...) w W. kwoty 10.230,33 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 9 października 2011 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazywał, iż dochodzi odszkodowania za szkodę wyrządzoną w dniu 7 września 2011 roku w jego samochodzie, na skutek kolizji spowodowanej przez kierującego, posiadającego ubezpieczenie wykupione u pozwanego ubezpieczyciela. Podniósł, że pozwany do tej pory nie wypłacił mu należnego odszkodowania za szkodę powstałą w pojeździe.

Pozwane Towarzystwo (...) w W. wniosło o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, że powód nie jest uprawniony do dochodzenia odszkodowania, ponieważ nie jest właścicielem uszkodzonego pojazdu, ani stroną umowy ubezpieczenia OC. Pozwany podniósł, że powziął informację odnośnie szkodowości powoda - pojazd którym poruszał się powód w dniu zdarzenia miał brać również udział w innych kolizjach drogowych. Nadto pozwany zakwestionował wycenę szkody przedstawioną przez powoda wskazując, iż jest zawyżona oraz nie zgodził się z żądaniem odsetek od dnia 9 października 2011 roku, powołując się na przepis art. 14 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…).

Wyrokiem z dnia 8 marca 2013 roku Sąd Rejonowy w Słupsku zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) w W. na rzecz powoda A. S. kwotę 9.761,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od dnia 9 października 2011 roku do dnia zapłaty (punkt 1 sentencji) i oddalił powództwo w pozostałym zakresie (punkt 2 sentencji). Nadto zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.429 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 3 sentencji).

Sąd I instancji oparł powyższe orzeczenie na następujących ustaleniach. Powód jest właścicielem samochodu marki M. (...) o nr rej. (...).

W dniu 7 września 2011 roku samochód marki M. (...), nr rej. (...) uległ kolizji z pojazdem marki N. (...), którym kierowała E. M.. Sprawcą kolizji była kierująca samochodem N. (...) posiadająca ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej wykupione u pozwanego. Sprawca zdarzenia – E. M. - przyjęła od policji mandat za spowodowane zdarzenie drogowe – w wysokości 500 zł.

W wyniku kolizji w samochodzie powoda uszkodzeniu uległy: błotnik przedni lewy, reflektor lewy, listwa zderzaka przedniego, poszycie zderzaka przedniego.

Pozwany ubezpieczyciel przeprowadził postępowanie likwidacyjne w zakresie opisanej szkody i odmówił wypłaty odszkodowania wskazując, że uszkodzenia powstały w innych okolicznościach niż wskazywał A. S., z uwagi na inne kolizje drogowe.

Powód A. S. zgłaszał do innych zakładów ubezpieczeń roszczenia z tytułu innych zdarzeń drogowych z udziałem przedmiotowego samochodu.

Powód sporządził własną kalkulację szkody na kwotę 10.230,33 zł i wezwał pozwanego do wypłaty odszkodowania.

Wysokość celowych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy samochodu powoda wyniosła 9.761,50 zł brutto.

Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności zauważył, że w niniejszej sprawie pozwany zakwestionował okoliczności powstania szkody, wskazując na to, iż pojazd powoda uczestniczył w innych kolizjach drogowych w dacie późniejszej. Z tego też względu, w celu ustalenia okoliczności powstania szkody oraz określenia jej wysokości Sąd dopuścił, na zgodny wniosek stron, dowód z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji i analizy przebiegu wypadków drogowych, kalkulacji warsztatowej i kosztorysu napraw.

Podkreślił, że oceniając roszczenie powoda oparł się na opinii biegłego sądowego, która w jego ocenie została sporządzona w sposób jasny i czytelny, zgodnie z wiedzą wymaganą przy tej specjalności oraz na zeznaniach świadków E. M. i J. Ś..

Wskazał, że z zeznań wymienionych świadków jasno wynika, iż w dniu 7 września 2011 roku doszło do kolizji pojazdu powoda z pojazdem kierowanym przez E. M., która była jednocześnie sprawcą tego zdarzenia, ponieważ nie zachowała należytej ostrożności przy zmianie pasa ruchu, po którym się poruszała, nie ustępując pierwszeństwa poruszającemu się po pasie, na których chciała wjechać, pojazdowi powoda. Okoliczności te znajdują potwierdzenie również w notatce urzędowej sporządzonej przez funkcjonariusza policji. W ocenie Sądu brak jest podstaw do tego, by uznać, iż zeznania świadków E. M. i J. Ś. nie były prawdziwe. Osoby te znajdowały się w S. przypadkowo, przejazdem i trudno uznać, by były w zmowie z powodem. W ocenie Sądu zeznania te są szczere, spójne wewnętrznie i wraz z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy stanowią logiczną całość.

Przy czym mechanizm powstania uszkodzeń w pojeździe powoda potwierdziła także opinia biegłego. Z tego też względu Sąd I instancji przyjął, iż samochód powoda uległ uszkodzeniu na skutek kolizji w dniu 7 września 2011 roku, a sprawcą jego uszkodzenia była kierująca pojazdem marki N. (...). Stąd też odpowiedzialnym za naprawienie powstałej w pojeździe szkody jest pozwany, jako podmiot, który objął umową ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej pojazd N. (...), którym kierowała sprawczyni zdarzenia.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że nie przeprowadzał dowodu z zeznań świadka J. S., z uwagi na cofnięcie tego wniosku dowodowego przez pozwanego. Oddalił także wniosek pozwanego o przesłuchanie w charakterze świadka B. K., albowiem dowód ten był w jego ocenie zbędny dla niniejszej sprawy. Wskazany świadek był bowiem jedynie pasażerem pojazdu sprawcy zdarzenia drogowego, siedzącym z tyłu pojazdu i natychmiast po zdarzeniu oddalił się na przystanek autobusowy. Nie miał zatem możliwości obejrzenia, jak wyglądały pojazdy po zderzeniu. Przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka B. K. (w drodze pomocy prawnej) niepotrzebnie wydłużyłoby tok postępowania w sytuacji, gdy zeznaniami innych świadków udowodniono ponad wszelką wątpliwość, iż sprawcą zdarzenia była E. M. (co wynika przede wszystkim z zeznań E. M., przesłuchanej w charakterze świadka).

Co do wysokości szkody - według biegłego wysokość celowych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy samochodu powoda powinna wynieść 9.761,50 zł. Biegły ustalając koszty części zamiennych przyjął wartość części oryginalnych. Sąd I instancji przyjął te wyliczenia za wiarygodne mając na uwadze, iż pełne odszkodowanie powinno zawierać uwzględnienie ceny części oryginalnych, stosowanych przez serwis danej marki pojazdu. Nie można bowiem w jego opinii pozbawiać poszkodowanego - na skutek kolizji - możliwości naprawienia szkody przy pomocy części oryginalnych, zwłaszcza, iż zastosowanie części nieoryginalnych powodowałoby podniesienie kosztów naprawy związanych z dopasowaniem części do oryginalnych części zamontowanych w samochodzie, a tym samym zysk z zastosowania tychże części byłby iluzoryczny i na pewno powodowałby znaczne obniżenie jakości wykonanej naprawy.

Biorąc pod uwagę, iż zakład ubezpieczeń nie naprawił szkody i nie wypłacił powodowi odszkodowania, Sąd Rejonowy uwzględnił roszczenie powoda do wysokości szkody poniesionej przez powoda, a ustalonej przez biegłego i na podstawie art. 363 § 1 k.c. zasądził tę kwotę od pozwanego na rzecz powoda.

W kwestii odsetek od zasądzonego świadczenia Sąd Rejonowy oparł się na art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Skoro bowiem pozwany był obowiązany wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni od zgłoszenia szkody przez uprawnionego lub pokrzywdzonego, a zgłoszenie nastąpiło w dniu 9 września 2011 roku, to świadczenie stało się wymagalne od dnia 9 października 2011 roku.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., mając na względzie wynik procesu i fakt, iż powód przegrał nieznacznie sprawę (ok. 5 %), wygrywając co do zasady. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę 3.429 zł składało się wynagrodzenie radcy prawnego – 2.400 zł, opłata od pełnomocnictwa - 17 zł oraz opłata od pozwu – 512 zł i zaliczka na biegłego w wysokości 500 zł.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że z uwagi na uiszczenie zaliczki przez pozwanego na opinię biegłego w kwocie 500 zł i wypłacenie z niej jedynie kwoty 178 zł, na poczet opinii biegłego, należało zwrócić pełnomocnikowi pozwanego kwotę 231,83 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki, a kwotę 90,17 zł. pozostawić na wypłatę z tej zaliczki przyznanego postanowieniem z dnia 7 marca 2013 roku wynagrodzenia biegłemu.

O kosztach zastępstwa prawnego Sąd I instancji postanowił zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…). Stwierdził w tym miejscu, że przyznał wynagrodzenie w wysokości jednokrotnej stawki mając na uwadze nieskomplikowany charakter sprawy i standardowe czynności dokonane przez pełnomocników w toku procesu.

Pozwany zaskarżył powyższe orzeczenie apelacją w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punktach 1 i 3 sentencji, domagając się jego zmiany i oddalenia powództwa ponad kwotę 4.761,53 zł, ewentualnie jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Nadto domagał się zasądzenia od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu. Skarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie:

⚫

art. 361 k.c. w zw. z art. 824 ¹ § 1 k.c., poprzez uznanie, że dochodzone roszczenie znajduje uzasadnienie w wymienionych przepisach, a tym samym powodowi należy się świadczenie w kwocie określonej przez biegłego;

⚫

art. 233 k.p.c., poprzez nadużycie zasady swobodnej oceny dowodów, w szczególności przez błędną ocenę opinii biegłego, który nie uwzględnił rzeczywistych kosztów naprawy pojazdu przy zastosowaniu części innych niż fabryczne, oryginalne.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego w części zasługuje na uwzględnienie.

W postępowaniu apelacyjnym pozwany ostatecznie nie kwestionował już samego przebiegu zdarzenia. Chociaż nie można nie odnotować, że właśnie zarzut, iż wypadek był spowodowany celowym działaniem samego powoda, legł u podstaw zgłaszanych przez pozwanego zarzutów oraz dowodów na poparcie tej tezy . Faktycznie, z zaoferowanego przez pozwanego materiału dowodowego wynika bezspornie , że auto powoda wielokrotnie uczestniczyło w kolizjach drogowych, a z opisu uszkodzeń wynikało, że uszkodzenia dotyczyły także tej części pojazdu, który został uszkodzony w wypadku w dniu 7.09.2011r. Tym nie mniej stan faktyczny przedmiotowej sprawy , co jak już wyżej wskazano, nie kwestionował pozwany, nie pozwala postawić powodowi zarzutu celowego działania. Podnoszone przez pozwanego okoliczności uczestniczenia przez powoda w wielu kolizjach samochodowych nakazuje w takich przypadkach zawsze ze szczególną wnikliwością ocenić zdarzenie powodujące szkodę.

Sąd przyjmując wersję powoda, uzasadnił to jednak niebudzącymi wątpliwości zeznaniami sprawcy szkody, świadka zdarzenia , czy protokołu powypadkowego sporządzonego przez funkcjonariuszy policji wezwanych na miejsce zdarzenia. Stan faktyczny rozpoznanej sprawy został przez Sąd Rejonowy ustalony z należytą starannością, zaś wskazane przez ten Sąd fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy znajdują ostatecznie oparcie w zebranym materiale.

Skarżący nie negował już tego, że w dniu 7.09.2011r. doszło do kolizji drogowej wskutek którego doszło do uszkodzenia pojazdu powoda i że odpowiedzialność z tego tytułu ponosi sprawca szkody. Nie był także kwestionowany zakres uszkodzeń. Zgodny był z opisem uszkodzeń opisanych przez likwidatora pozwanego Towarzystwa (...). Pozwany nie kwestionował więc samego istnienia adekwatnego związku przyczynowo- skutkowego między zdarzeniem, a powstałą szkodą, a spór dotyczył jedynie kosztów jakie winien w tej sytuacji ponieść. Podniósł, że Sąd Rejonowy ustalając wysokość szkody wskazanej w orzeczeniu uczynił to z naruszeniem zasad określonych w art. 233§1 kpc . Zdaniem skarżącego, wbrew twierdzeniem Sądu, powód nie wykazał, aby przed wypadkiem zamontowane były w jego pojeździe części oryginalne, zwłaszcza jeżeli uwzględni się okoliczność, że uczestniczył on wielokrotnie w kolizjach drogowych, z drugiej, brak podstaw do przyjęcia, że w tym przypadku konieczne jest zamontowanie wyłącznie części oryginalnych.

Zarzut obrazy przepisu art. 233§1 kpc nie jest zasadny oprócz przyjęcia przez Sąd II instancji braku podstaw do doliczenia do wskazanych w opinii biegłego kosztów naprawy podatku Vat. Skuteczność postawienia zarzutu naruszenia art. 233§1 kpc nie może bowiem polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystniejszych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, oceny materiału dowodnego. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego , nie uwzględnia związków przyczynowo- skutkowych , przeprowadzonych przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona( tak wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27.09.2002r. II CKN 817/00).

Zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu ustaloną w art.6 kc , powód winien wykazać zdarzenie powodujące szkodę , jej wysokość oraz związek przyczynowy pomiędzy nimi. I te okoliczności ostatecznie udowodnił ,a wysokość dochodzonej szkody została przez Sąd Rejonowy zweryfikowana poprzez ustalenia i wnioski wynikające z treści opinii biegłego. Rolą dowodu z opinii biegłego jest to, że ma ona na celu ułatwienie sądowi dokonanie należytej oceny zebranego w sprawie materiału wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Nie może ona natomiast sama być źródłem materiału faktycznego sprawy ani tym bardziej stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłego . Sąd nie jest związany opinią biegłego i ocenia ją na podstawie art. 233 k.p.c. Swoistość tej oceny polega jednak na tym, że nie chodzi tu o kwestię wiarygodności, jak przy dowodzie z zeznań świadków i stron, lecz o pozytywne lub negatywne uznanie wartości rozumowania zawartego w opinii i uzasadnienie, dlaczego pogląd biegłego trafił lub nie do przekonania sądu. Z jednej strony, konieczna jest zatem kontrola z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania i źródeł poznania, z drugiej — istotną rolę odgrywa stopień zaufania do wiedzy reprezentowanej przez biegłego. Sąd może więc oceniać opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności. I takiej też oceny sporządzonej przez biegłego opinii dokonał Sąd Rejonowy uznając ją za fachową, rzetelną i niezawierającą sprzeczności.

Pozwany nie zdołał skutecznie opinii zakwestionować . Z jednej strony nie zdołał podważyć twierdzeń powoda, że uszkodzeniu uległy oryginalne części samochodu , z drugiej, oprócz domagania się obniżenia ceny części oryginalnych o określony procent, nie wykazał, że są one dostępne w tej cenie .Rację ma wprawdzie skarżący , że wybór części zamiennych na oryginalne może prowadzić w określonych sytuacjach do wzrostu wartości pojazdu, co nie pozostaje już w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę i o tą wartość odszkodowanie winno ulec obniżeniu, tym nie mniej okoliczność tą winien, zgodnie z wyżej cytowaną zasadą, wykazać. To na stronie pozwanej spoczywał obowiązek wykazania , że składające się na przedmiotowe odszkodowanie koszty były niecelowe i ekonomicznie nieuzasadnione, ewentualnie ,że możliwe było wykonanie takiej naprawy niższym kosztem .

W przedmiotowej sprawie, oprócz zakwestionowania zgłoszonej wysokości szkody i przedstawienia własnych wyliczeń, zresztą obarczonych w początkowym etapie postępowania likwidacyjnego błędami polegającymi na nieuwzględnieniu wszystkich stwierdzonych szkód (korespondencja mailowa powoda) , pozwany nie zaoferował dowodów na poparcie zgłoszonych zarzutów. Twierdzenia zaś powoda znalazły oparcie w opinii biegłego, a Sąd ustalając wysokość należnego odszkodowania kierował się ogólnie przyjętą w orzecznictwie zasadą, iż odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wywołującym szkodę.

Zasądzenie jednak podatku Vat, nie znajduje potwierdzenia w zaoferowanym przez powoda materiale dowodowym. Poszkodowany ma wybór sposobu likwidacji szkody, wypłata odszkodowania nie jest też uzależniona od faktycznej naprawy. Tym nie mnie zgłoszenie żądania zapłaty Vat winno znaleźć potwierdzenie w wystawionej fakturze. Takiego dokumentu, czy to na zakup części zamiennych czy za wykonane roboty naprawcze powód nie przedstawił, co czyni jego żądanie wypłaty odszkodowania powiększonego o podatek Vat niezasadnym.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 386§1 kpc i art. 385kpc, apelację w części należało uwzględnić i obniżyć zasądzanie odszkodowanie, w pozostałej części jako niezasadną , oddalić.

Uwzględniając ostateczny wynik postępowania przed Sądem Rejonowym jak również uwzględniając rezultat postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto o kosztach procesu, przy czym szczegółowe rozliczenie pozostawiając referendarzowi sądowemu.