Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

POSTANOWIENIE

Dnia 9 maja 2016r.

Sąd Okręgowy w S. IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSO Mariusz Struski

Sędziowie SO: Wanda Dumanowska (spr.), Elżbieta Jaroszewicz

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Zadrożna

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2016 r., w S.

na rozprawie

sprawy z wniosku W. T.

z udziałem R. P., W. S., J. Ł. (1), J. Ł. (2), M. Ł. (1), J. W., A. B. (1) , M. Ż., M. G. (1), S. S., P. P., R. W., Z. S., R. M., A. M., J. J., K. M., A. W., P. S., R. T., E. P., W. N., M. P., T. Ł., A. B. (2), K. T. (1), M. S. (1), Z. Ł., S. W., W. G., D. S., S. M. (1), J. K., W. J. (1), I. G., B. P., T. S. (1), M. G. (2), H. W., B. G., M. F., K. L., K. P., E. J., E. B., B. M. (1), W. W., B. B., L. C. G. W., H. P., B. M. (2), E. W. (1), K. S., S. M. (2), J. M., A. R., E. W. (2), E. T., D. P., D. N., M. L., W. J. (2), M. Ł., A. B. (3), K. T. (2), I. S., R. Ł., K. C., T. S. (2), E. J. T., E. M., U. M., E. K.

o ustanowienie zarządcy przymusowego

na skutek apelacji uczestników postępowania W. T., R. T., Z. Ł., E. T., R. Ł., E. J. T.

od postanowienia Sądu Rejonowego wL.

z dnia 16 grudnia 2015 r. sygn. akt I Ns 227/12

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie, znieść postępowanie w sprawie od dnia 22 października 2012 r. i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu w L. do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt IV Ca 147/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawca W. T. wystąpił z wnioskiem o ustanowienie zarządcy przymusowego dla (...)w L. w ramach nieruchomości wspólnej, przy proporcjonalnym zasądzeniu kosztów postępowania, wskazując, że zarząd w osobach I. S., S. W. oraz S. M. (1) nie wypełnia swoich obowiązków, naruszając jednocześnie zasady prawidłowej gospodarki w ww. W.. W uzasadnieniu podniesiono, że ww. zarząd przedkłada właścicielom pod głosowanie niezgodne z prawem i zbyt ogólnikowe projekty uchwał, co prowadzi do nieracjonalnego i nierzetelnego zarządzania nieruchomością wspólną (wskazywano tu m.in. na bezprawny wybór wykonawcy i przeprowadzenie remontu elewacji i balkonów w 2011r.), a nadto bezprawnie wydatkował środki wspólne na prywatny akt oskarżenia S. M. (1), nie dopełniał obowiązków prawno-budowlanych (m.in. przeglądy i remont budynku, demontaż instalacji odgromowej), nie aktualizował spisu właścicieli (udziałów), nie realizował obowiązków informacyjnych i sprawozdawczych wobec członków wspólnoty oraz nie zwoływał w stosownych terminach zebrań właścicieli.

O oddalenie wniosku i zasądzenie stosownych kosztów postępowania wnieśli: uczestnik (...) w L. reprezentowana przez zarząd oraz reprezentowani przez pełnomocników Uczestnicy, tj.: R. P., W. S., J. W., A. B. (1), P. P., A. M., J. J., K. M., A. W., P. S., W. N., M. P., T. Ł., A. B. (2), K. T. (1), M. S. (1), S. W., W. G., D. S., S. M. (1), J. K., W. J. (1), B. P., T. S. (1), M. G. (2), H. W., B. G., K. P., E. J., E. B., B. M. (1), W. W., B. B.,L. C. G. W., H. P., J. M., A. R., E. W. (2), D. P., D. N., W. J. (2), M. Ł. (2), A. B. (3), K. T. (2), I. S., T. S. (2), E. M., U. M. i E. K..

Uczestnicy R. T., Z. Ł., E. T., R. Ł., E. J. T., J. Ł. (1), J. Ł. (2) i M. Ł. (1) poparli wniosek.

Stanowiska w sprawie nie zajęli uczestnicy: M. Ż., M. G. (1), S. S., R. W., Z. S., R. M., E. P., I. G., M. F., K. L., B. B., L. C. G. W., B. M. (2), E. W. (1), K. S., S. M. (2), M. L., K. C..

Postanowieniem z dnia 16 grudnia 2015r. Sąd Rejonowy w L. oddalił wniosek oraz ustalił, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Powyższe orzeczenie zapadło po ustaleniu, że na dzień 27 kwietnia 2012r. w skład zarządu (...) w L. wchodzili: I. S., S. W. oraz S. M. (1). W tym samym roku wcześniej działał natomiast zarząd w osobach: S. M. (1), D. P. i D. S.. Obecnie, tj. według stanu na dzień 16 grudnia 2015 roku, a wskutek planowanych oraz przegłosowanych na przestrzeni lat 2012-2015 zmian w składzie organu wykonawczego W. M.członkami zarządu tego podmiotu pozostają: K. M., S. W. oraz S. M. (1).

Jak ustalił ponadto Sąd I instancji pomiędzy W. T. a byłymi członkami zarządu (...) w L. (z okresu roku 2012 - w osobach: I. S., S. W., S. M. (1), D. P. oraz D. S.) oraz samą (...) istniał i istnieje do dzisiaj silny konflikt, w tym osobisty, na tle wewnętrznego procedowania wspólnoty mieszkaniowej, zobowiązań finansowych oraz dokonanych w latach wcześniejszych, tj. głównie w 2008r. – 2012r. czynności prawnych, co miało odzwierciedlenie m.in. w zainicjowanych postępowaniach sądowych).

Oceniając tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy, bacząc na treść przepisu art. 26 § 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali oraz stosowanego odpowiednio art. 316 § 1 kpc, uznał, że wniosek ostatecznie nie zasługiwał na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy zważył, że jakkolwiek uprawnienie do wystąpienia do sądu powszechnego z wnioskiem o ustanowienie zarządcy przymusowego dla wspólnoty mieszkaniowej i w odniesieniu do nieruchomości wspólnej przysługuje każdemu właścicielowi lokalu (członkowi danej wspólnoty mieszkaniowej), a zatem i wnioskodawcy w niniejszej sprawie, to jednak skuteczność takiej inicjatywy uzależniona jest już od zasadniczo rozłącznego ziszczenia się ściśle określonych przesłanek, tj.: całkowitego braku należycie powołanego zarządu (jako organu wykonawczego tzw. dużej wspólnoty mieszkaniowej, nie wypełniania wcale lub nienależytego wypełniania przez zarząd swoich obowiązków (sensu largo) albo naruszania z istoty swej istotnego, wielokrotnego, uporczywego przez powołany zarząd zasad prawidłowej gospodarki mieniem i interesami wspólnoty, a przy tym ze szkodą dla jej członków lub wbrew ich interesom.

Mając to na względzie Sąd Rejonowy uznał, że na dzień orzekania nie istniał już opisany we wniosku „substrat osobowy” żądania (i ewentualnego pozytywnego rozstrzygnięcia), czyli zarząd o składzie wskazanym w piśmie inicjującym (tj. w składzie: I. S., S. W. oraz S. M. (1) ani też ewentualnie wcześniejszy zarząd w osobach: S. M. (1), D. P. i D. S.. To z kolei oznaczało, iż, biorąc pod uwagę istotę oraz konstrukcję instytucji z art. 26 § 1 uwl, nie było podstaw do uwzględnienia żądania Wnioskodawcy, albowiem obejmowało ono opisywane we wniosku działania (zaniechania) innego co do składu, działań i ewentualnej odpowiedzialności, niż obecnie organu (jedynie funkcjonalnie tożsamego). Pominięcie takiego zastrzeżenia prowadziłoby w istocie do nieakceptowalnego wniosku, iż każdy kolejny (bieżący) zarząd obarczony byłby osobistą odpowiedzialnością za działania poprzedników podejmowane w okolicznościach, na które bieżący zarząd wpływu mieć nie mógł. Takie rozumowanie mogłoby zaś spowodować nawet „przeciwskuteczność” ww. instytucji prawnej poprzez potencjalne paraliżowanie wspólnoty i ewentualne odejmowanie zarządu osobom całkowicie rzetelnym i prawidłowo wypełniającym swoje obowiązki w oparciu o ocenę przeszłych działań poprzedników w ramach odmiennego osobowo organu.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z art. 520 § 1 kpc.

Od powyższego rozstrzygnięcia apelacje wywiedli: wnioskodawca W. T. oraz uczestnicy postępowania Z. Ł., R. Ł., E. T., E. T. i R. T..

W apelacji wywiedzionej przez wnioskodawcę, zaskarżył on orzeczenie Sądu I instancji w całości oraz podniósł zarzuty naruszenia:

1.  prawa procesowego, tj. art. 214 § 1 kpc poprzez odroczenie rozprawy wyznaczonej na dzień 16.12.2015r. co skutkowało pozbawieniem Z. Ł. i W. T. możliwości obrony ich praw prowadząc do nieważności postępowania (art. 379 pkt 5 kpc), art. 74 kpc w zw. z art. 149 § 2 kpc poprzez niezawiadomienie uczestnika E. P. o toczącym się postępowaniu oraz terminach posiedzenia Sądu, co pozbawiło go możliwości obrony jego praw skutkując nieważnością postępowania (art. 379 pkt 5 kpc), art. 6 kc i art. 232 kpc poprzez uznanie, że wnioskodawca nie udowodnił, aby istniały przesłanki do ustanowienia zarządcy przymusowego dla W. M., art. 227 kpc poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego polegający na przyjęciu, że jedynie Z. Ł. popierał wniosek, podczas, gdy takie stanowisko zajęli też R. Ł., M. Ł. (1), J. Ł. (1), J. Ł. (2), R. T., E. T. oraz E. T., nadto na bezzasadnym uznaniu, że skład zarządu WM uległ zmianie i do chwili orzekania nie istniał substrat osobowy żądania wskazany we wniosku, podczas, gdy zmieniła się tylko jedna osoba, art. 233 kpc poprzez bezpodstawne uznanie, że materiał dowodowy przedstawiony przez wnioskodawcę nie daje podstaw do uwzględnienia żądania oraz z którego wynika, że przesłanki do ustanowienia zarządu tymczasowego istnieją nawet po dokonaniu zmiany jednego członka w składzie zarządu, art. 328 § 2 kpc poprzez niewskazanie dowodów, w tym zeznań świadków, które sąd uznał za wiarygodne, a którym odmówił wiary, jak i przez nie odniesienie się do szczegółowych zarzutów zawartych we wniosku, a jedynie wybiórcze odniesienie się do niektórych zarzutów

a)  prawa materialnego, tj.: art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 24.06.1994r. o własności lokali pop rzez uznanie, że zmiana jednego członka zarządu w trakcie trwania postępowania skutkuje brakiem możliwości uwzględnienia wniosku, art. 22 ust. 2 i ust. 3 pkt 2, 5 i 10 ustawy o własności lokali poprzez jego niezastosowanie polegające na niedostrzeżeniu nieprawidłowości w zawarciu przez zarząd wspólnoty umowy o prace remontowe bez wyraźnego umocowania ze strony członków wspólnoty mieszkaniowej, art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali poprzez nieuwzględnienie, że zaskarżone uchwały uchylone przez Sąd, stanowią dowód naruszenia przez zarząd prawidłowej gospodarki i podstawę ustanowienia zarządu tymczasowego, art. 26 ust. 1 ustawy o własności lokali poprzez bezpodstawne uznanie, że w niniejszej sprawie nie zachodzą przesłanki do ustanowienia zarządu tymczasowego.

W efekcie apelujący wnioskodawca domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia i orzeczenia zgodnie z żądaniem wnioskodawcy zawartym we wniosku o ustanowienie zarządcy tymczasowego, zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie uchylenia zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W apelacji wywiedzionej przez uczestników Z. Ł., R. Ł., E. T., E. T. i R. T., zaskarżając wydane postanowienie w całości, podnieśli oni zarzuty naruszenia przepisów: art. 214 § 1 kpc, art. 20 ust. 2 ustawy o własności lokali (uwl), art. 21 ust. 2 uwl, art. 22 ust. 2 i ust. 3 pkt 2, 5, i 10 uwl, art. 25 ust. 1 uwl, art. 26 ust. 1 uwl, art. 6 kc i art. 232 kpc, art. 227 kpc, art. 233 kpc oraz art. 328 § 2 kpc – z argumentacją zbieżną do tej, jaką w uzasadnieniu swej apelacji przedstawił wnioskodawca. Również i ci uczestnicy domagali się zmiany zaskarżonego postanowienia i orzeczenia zgodnie z żądaniem wnioskodawcy zawartym we wniosku o ustanowienie zarządcy tymczasowego, zasądzenia na ich rzecz kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie uchylenia zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Uczestnicy postępowania reprezentowani przez radcę prawnego B. Ż. w odpowiedziach na apelację datowanych na 22.02.2016r. oraz 26.02.2016r. wnieśli o oddalenie apelacji wnioskodawcy oraz apelacji uczestników Z. Ł., R. Ł., E. T., E. T. i R. T. jako bezzasadnych a przeto nie zasługujących na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna w sposób skutkujący uchyleniem zaskarżonego postanowienia, zniesieniem postępowania od daty wskazanej w sentencji, tj. od dnia 22 października 2016r. i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu w L. do ponownego rozpoznania.

Zważyć należało, że zarówno wnioskodawca, jak i apelujący uczestnicy postępowania zgłosili w wywiedzionych przez siebie apelacjach szereg zarzutów dotyczących zarówno prawa procesowego, jak i prawa materialnego, przy czym na uwadze mieć należało, że rozpoznaniu w pierwszej kolejności podlegały zarzuty o charakterze formalnoprawnym, albowiem dopiero brak uchybień w tym zakresie stwarza możliwość dokonania oceny prawidłowości zastosowania w sprawie norm prawa materialnego. Z kolei spośród zarzutów proceduralnych najdalej idącym, a zatem najbardziej ważkim, był zarzut nieważności postępowania. Zgodnie z treścią art. 386 § 2 kpc W razie stwierdzenia nieważności postępowania sąd drugiej instancji uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazuje sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Zarzut nieważności postępowania, podnoszony przez wnioskodawcę, jak i wywodzony przez apelujących uczestników postępowania z treści przepisu art. 379 pkt 5 kpc, który nieważności tej upatruje w sytuacji, gdy strona została pozbawiona możności obrony swych praw, okazał się zasadny w realiach rozpoznawanej sprawy.

W doktrynie prawa nieważność postępowania określana jest jako tzw. bezwzględna przyczyna odwoławcza, gdyż powoduje uchylenie zaskarżonego orzeczenia niezależnie od ewentualnego wpływu na jego treść. Co więcej, Sąd jest obowiązany brać pod uwagę z urzędu przyczyny nieważności, niezależnie nawet od tego, czy skarżący podniósł zarzut nieważności. Nie ma znaczenia, czy strona o tych przyczynach wiedziała i czy zwracała sądowi uwagę na uchybienia w trybie art. 162 kpc. Zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie przyjmuje się, że o nieważności postępowania decyduje waga uchybień procesowych, a nie skutki, które wynikają lub mogą z nich wynikać (zob. wyrok SN z dnia 18 grudnia 2003 r., I PK 117/03, Wokanda 2004, nr 9, s. 30).

Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego pozbawienie strony możności obrony swych praw polega na tym, że z powodu wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów kodeksu postępowania cywilnego, strona nie mogła brać i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części (vide: wyrok SN z dnia 10 maja 1974 r., II CR 155/74; postanowienie SN z dnia 6 marca 1998 r., III CKN 34/98 - L.; wyrok SN z dnia 13 czerwca 2002 r., V CKN 1057/00, LEX nr 55517). Nieważność ze względu na tę przyczynę zachodzi np. w razie niezawiadomienia strony o rozprawie, co skutkowało jej nieobecnością, w przypadku rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym, gdy rozprawa jest obligatoryjna (vide: wyrok SN z dnia 10 lipca 1974 r., II CR 331/74, L.). Zarzut pozbawienia uczestnika możności obrony swych praw może wynikać także z wyznaczenia kuratora w trybie art. 143 kpc i art. 144 kpc mimo nieuprawdopodobnienia, że miejsce pobytu strony jest nieznane (vide: postanowienie SN z dnia 18 listopada 1982 r., I CR 389/82, LEX nr 8490) oraz z rozpoznania sprawy bez ustanowienia, mimo wniosku powoda oraz istnienia przesłanek przewidzianych w art. 143 kpc i art. 144 kpc, kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego (vide: wyrok SN z dnia 16 grudnia 1994 r., I PRN 33/94, L.).

Już z powyższego wynika, że sytuacja, w której strona (uczestnik w postępowaniu nieprocesowym) nie została zawiadomiona o rozprawie należy do tej kategorii, które decydują o ważności lub nieważności postępowania. W realiach niniejszej sprawy, jak to słusznie podnoszą apelujący, istotnie E. P., będący współwłaścicielem nieruchomości położonej przy ul. (...) (k. 13) nie był zawiadamiany o kolejnych posiedzeniach od dnia 22 października 2012r., tj. od terminu rozprawy, na której zostało złożone pełnomocnictwo M. S..

Zważyć należało, że jak wynika z akt sprawy E. P., podobnie, jak i część uczestników, udzielił pełnomocnictwa do reprezentowania go w postępowaniu z wniosku W. T. M. B. (k. 212-213). Jednak pełnomocnictwo to zostało uznane przez Sąd Rejonowy za nieważne (vide: pkt 2 postanowienia wydanego na posiedzeniu jawnym w dniu 5.09.2012r. (k. 381v). Kolejne natomiast pełnomocnictwo udzielone już M. S. (3) obarczone jest istotną wadą, polegającą na braku podpisania go przez E. P., mimo że literalnie wpisano na tym pełnomocnictwie, iż mocodawcami są tak D. P. (podpisała dokument pełnomocnictwa), jak i E. P. (brak jego podpisu – k. 542). W tej sytuacji uczestnik E. P. winien być zawiadamiany o kolejnych terminach posiedzeń odrębnymi wezwaniami, kierowanymi do niego, jako do osoby nie reprezentowanej w sprawie. Od 22 października 2012r. E. P. nie był zawiadamiany o toczącym się postępowaniu. Z tej przyczyny należało uznać, że został on w ten sposób pozbawiony prawa do obrony. Skoro zaś pozbawienie strony możności obrony swych praw stanowi bezwzględną przesłankę procesowa powodująca nieważność postępowania, i, jak była o tym mowa wyżej, braną przez Sąd rozpoznający sprawę pod uwagę z urzędu, to tym bardziej zarzut jej dotyczący może być podniesiony na każdym etapie postępowania, a ponadto podniesiony przez każdego uczestnika postępowania.

Wobec powyższego także apelujący mogli tę przesłankę nieważności postępowania przywoływać, a Sąd rozpoznający apelację musiał ją uwzględnić. Warto w tym miejscu przytoczyć też, znajdujący odniesienie do realiów niniejszej sprawy, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13.02.2004r. (IV CK 269/02, LEX nr 151640), w którym mowa jest o tym, że uchybienia sądu prowadzące do nieważności postępowania zostały uznane przez ustawodawcę za tak istotne, że dla ich uwzględnienia nie ma znaczenia, czy zostały zgłoszone przez stronę skarżącą, dotyczą jej, czy też strony przeciwnej, w tym i pozbawienie strony przeciwnej możności obrony jej praw, jak i czy strona, której dotyczą przesłanki nieważności przegrała czy wygrała proces.

Sąd Okręgowy podzielił także argumentację apelacyjną, odwołującą się do kwestii nieważności postępowania wywołanej nieodroczeniem rozprawy, mimo wniosku o to samego wnioskodawcy (k. 1505), jak i jego pełnomocnika ( (...)). Na uwadze mieć należało, że przeprowadzenie w pierwotnie wyznaczonym terminie rozprawy nie zawsze jest możliwe. Przepisy procedury cywilnej przewidują możliwość jej odroczenia. Może to jednak nastąpić tylko z ważnych przyczyn (nawet gdy obie strony o to zgodnie wnoszą), co uzasadniane jest koniecznością zapobiegania przewlekłości postępowania. Ważną przyczyną przemawiająca za odroczeniem rozprawy jest nieobecność strony wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć.

W realiach rozpoznawanej sprawy uznać należało, że na rozprawie w dniu 16.12.2015r. doszło do zakończenia postępowania pierwszoinstancyjnego i to w sytuacji, gdy zdaniem Sądu Okręgowego, nieobecność na niej tak wnioskodawcy, jak i jego fachowego pełnomocnika była usprawiedliwiana, nadto w sytuacji, kiedy na rozprawie tej Sąd Rejonowy rozstrzygnął o wnioskach dowodowych złożonych przez stronę wnioskującą, oddalając je. To również dowodzi w ocenie Sądu II-ej instancji słuszności podniesionego zarzutu nieważności postępowania. Nie ma bowiem wątpliwości, że wnioskodawca został tym samym pozbawiony możności obrony swych spraw. Konkluzji takiej nie przeczy stanowisko Sądu Rejonowego, który oddalając wniosek o odroczenie rozprawy, wskazał, że wszakże „strony kompleksowo wypowiadały się w sprawie, a nadto wnioskodawca posiada profesjonalną reprezentację i wielokrotnie prezentował szczegółowe stanowisko w sprawie” (vide: pkt (...) postanowienia dowodowego z dnia 16.12.2015r. – k. 1507v). Jednak na uwadze mieć należało, że, jak była o tym mowa wyżej, na rozprawie tej, na której nieobecność swą wnioskodawca zdołał przekonującą usprawiedliwić koniecznością stawienia się w tym samym terminie w K. P. w L., a jego pełnomocnik zbiegiem terminów, Sąd Rejonowy rozstrzygnął o wnioskach dowodowych wnioskodawcy oraz uczestników postępowania, przy czym ci ostatni mieli możliwość zgłoszenia zastrzeżenia w trybie art. 162 kpc. Takiej możliwości została natomiast pozbawiona strona wnioskująca, co w efekcie uznać należało za równoznaczne z pozbawieniem jej możności obrony jej praw.

Z tych względów zaszła konieczność uchylenia zaskarżonego postanowienia, zniesienia postępowania w sprawie począwszy od dnia 22 października 2012r. i przekazania sprawy Sądowi I-ej instancji do ponownego jej rozpoznania w innym już składzie. Podstawą takiego orzekania jest przywołany już wcześniej przepis art. 386 § 2 kpc.

Niezależnie od powyższego wskazać należało, że również względy merytoryczne powodowałyby uchylenie zaskarżonego postanowienia, gdyby nie fakt potwierdzenia się zarzutów nieważności postępowania.

W tym miejscu wskazać należało, że zgodnie z art. 213 § 1 kpc fakty powszechnie znane sąd bierze pod uwagę nawet bez powołania się na nie przez strony, a informację o nich powinien uzyskać najpóźniej w chwili zamknięcia rozprawy. Przez pojęcie faktów znanych sądowi urzędowo rozumie się w nauce okoliczności faktyczne znane sądowi orzekającemu (sędziemu) z jego działalności urzędowej, z którymi zetknął się on bezpośrednio przy dokonywaniu czynności procesowych (vide: orzeczenie SN z dnia 17 grudnia 1958 r., III CR 462/58, OSNC 1962, nr 1, poz. 6). Uznanie danej okoliczności za notoryczną pozwala poczynić na jej podstawie ustalenia faktyczne bez przeprowadzenia dowodu w tym zakresie. Mając to na względzie Sąd Okręgowy z urzędu posiadł wiedzę o tym, że w Wydziale I Cywilnym Sądu Okręgowego wS.zarejestrowano do dnia 9.05.2016r. dwanaście spraw z powództwa wnioskodawcy o uchylenie uchwał podejmowanych przez (...), spośród których w siedmiu postępowaniach prawomocnie uchylono zaskarżone uchwały (vide: koperta z kopiami wyroków – k. 1754).

Wobec powyższego, zdaniem Sądu Okręgowego, sam fakt odwołania się do zmiany jednego członka zarządu (...) w L. przez Sąd Rejonowy i uznanie, że jest to taka sytuacja, która powoduje, że na dzień orzekania przez ten Sąd, zarząd, który kierował dotychczas Wspólnotą już nie istnieje, nie może zostać uznane za prawidłowe. W realiach niniejszej sprawy mamy bowiem do czynienia z zarządem wspólnoty w znaczeniu podmiotowym, który jest organem wspólnoty mieszkaniowej, organem zarządzający.

Generalnie „zarząd” w prawie cywilnym jest ogólnym pojęciem, którego konkretną treść lub postać należy ustalać odrębnie dla poszczególnych przypadków. Ustawa o własności lokali nie zawiera definicji legalnej „zarządu" nieruchomością wspólną, zresztą definicji „zarządu" brak także w samym kodeksie cywilnym, który znajdzie zastosowanie w sprawach nieunormowanych w tej ustawie szczególnej. Wyjaśnienie pojęcia zarządu w odniesieniu do ustawy o własności lokali utrudnia okoliczność, że ustawodawca posługuje się nim w dwojaki sposób – w znaczeniu podmiotowym (jako właśnie organ wspólnoty mieszkaniowej) i w znaczeniu przedmiotowym (jako zarządzanie, gospodarowanie, czyli podejmowanie określonych czynności dotyczących bezpośrednio, a nawet pośrednio, wspólnego prawa, tj. współwłasności nieruchomości wspólnej).

W art. 21 ust. 1 uwl określono, że zarząd (a zatem w znaczeniu podmiotowym) kieruje sprawami wspólnoty mieszkaniowej i reprezentuje ją na zewnątrz oraz w stosunkach między wspólnotą a poszczególnymi właścicielami lokali. Jak podkreśla Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 stycznia 2004 r. (I CK 108/03, LEX nr 508810) zarząd, który jest wybierany w trybie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tj. Dz.U.2015.1892, zwanej dalej „uwl”), nie jest podmiotem odrębnym od wspólnoty, lecz organem wchodzącym w skład jej struktury organizacyjnej, a działanie tego zarządu jest w istocie działaniem samej wspólnoty. Zgodnie z art. 21 ust. 2 u.w.l., Gdy zarząd jest kilkuosobowy, oświadczenia woli za wspólnotę mieszkaniową składają przynajmniej dwaj jego członkowie. W tej sytuacji, gdy zarząd jest organem wspólnoty oraz gdy (...)w L. uznała, że zarząd jest wieloosobowy, i gdy działa on za Wspólnotę, to nie można było zasadnie uznawać, że zmiana w składzie zarządu polegająca w zasadzie na wymianie jednego członka zarządu jest taką zmianą rewolucyjną, która powoduje, że nie można już oceniać działań tego zarządu. Zważyć przy tym należało, że wnioskodawca w toku całego postępowania powoływał się na nieprawidłowości w działaniach całego zarządu wspólnoty celem uzasadnienia swego wniosku. Rezygnacja jednego z członków Wspólnoty z pełnienia tej funkcji nie spowodowała zmiany stanowiska wnioskodawcy, stąd niezrozumiałym było, a w konsekwencji i bezzasadnym, odstąpienie w istocie przez Sąd Rejonowy od oceny działań zarządu wspólnoty, zgodnie z wnioskiem W. T..

Abstrahując od powyższego, zauważyć należało, że na chwilę orzekania przez Sąd II-ej instancji doszło do powstania zgoła innej jeszcze sytuacji faktycznej mającej lub mogącej mieć wpływ na treść orzeczenia rozstrzygającego niniejszą sprawę. Jak wynika bowiem z oświadczenia pełnomocnika wnioskodawcy złożonego na rozprawie apelacyjnej w dniu 9.05.2016r. (k. 1755), rezygnację złożył w dniu 31.03.2016r. również kolejny członek zarządu S. M. (1) (wcześniej, bo w styczniu 2016r. zrezygnował S. W.). W efekcie na chwilę obecną w istocie zarząd Wspólnoty nie istnieje. Taka konkluzja jest konsekwencją przyjęcia przez W. M. zasady wieloosobowego (trzyosobowego) zarządu, gdy tymczasem w zarządzie tym w rzeczywistości funkcjonuje wyłącznie tylko jeden jego członek K. M., a w dacie rozprawy apelacyjnej z dnia 9.05.2016r. nie był wyznaczony termin zebrania członków wspólnoty. Oznacza to, że nie zostało ono zwołane w niezwłocznym terminie a to z kolei może rodzić podejrzenie, że istnieje jednak na chwilę obecną konieczność ustanowienia zarządcy przymusowego.

Z przepisu art. 26 ust. 1 uwl wynika bowiem, że z żądaniem ustanowienia zarządcy przymusowego przez sąd można wystąpić nie tylko, gdy zarząd nie wypełnia swoich obowiązków albo narusza zasady prawidłowej gospodarki, ale i również, a nawet przede wszystkim, jeżeli zarząd nie został powołany. Funkcją art. 26 uwl jest pogodzenie indywidualnych interesów właścicieli lokali z interesem wspólnoty mieszkaniowej jako całości oraz zapewnienie prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną. Ingerencja sądu w sprawy związane z wykonywaniem zarządu nieruchomością wspólną ma na celu rozstrzygnięcie sytuacji konfliktowych lub przeciwdziałanie nieprawidłowościom w jego wykonywaniu (vide: A. Żelazna, Zarząd przymusowy w świetle przepisów o własności lokali, Nieruchomości 2015, Nr 2, w: Legalis).

Rzeczą zatem Sądu I-ej instancji, ponownie rozpoznającego niniejszą sprawę, będzie w pierwszym rzędzie, poza oczywistą kwestią prawidłowego zawiadamiania o toczącym się postępowaniu wszystkich jego uczestników, zweryfikowanie informacji podanych na rozprawie apelacyjnej przez pełnomocnika wnioskodawcy odnośnie składu zarządu i odniesienie ich do aktualnego stanu faktycznego sprawy, w szczególności zbadanie, czy zarząd (...)w L. w ogóle funkcjonuje, jaki jest jego skład, czy rzeczywiście doszło do tak radykalnej zmiany w jego składzie, że koniecznym jest rozważanie ustanowienia zarządcy przymusowego, czy Wspólnota podjęła już, a jeśli tak, to jakie i z jakim skutkiem działania mające na celu uzupełnienie składu zarządu.

Jeśli natomiast nie zmieni się sytuacja do dnia orzekania przez Sąd I instancji co do ustanowienia zupełnie innego zarządu, w innym jego składzie, to rzeczą tego Sądu będzie dokonanie merytorycznej oceny dotychczasowych działań Zarządu Wspólnoty, przy czym z kolei taka ocena możliwa będzie, zdaniem Sądu Okręgowego, w zasadzie wyłącznie przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej osoby ją posiadającej w zakresie zarzadzania wspólnotami mieszkaniowymi. To oznacza konieczność wypowiedzenia się w niniejszej sprawie przez niezaangażowanego w konflikt i w żaden sposób niezainteresowanego wynikiem sprawy biegłego sądowego. Taki dowód wydaje się być zrozumiały, zważywszy na stopień skonfliktowania stron oraz fakt uchylania uchwał Wspólnoty przez Sąd Okręgowy w S. i Sąd Apelacyjny w G..

Nadto zauważyć należy, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało zniesione od dnia 22 października 2012r., to uczestnicy postępowania zostaną zobowiązani do złożenia nowych wniosków dowodowych a Sąd I instancji będzie oceniał stan faktyczny i prawny sprawy aktualny na datę orzekania (art. 316 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc).

Mając na uwadze wynik niniejszego postępowania Sądowi Rejonowemu ponownie rozpoznającemu sprawę pozostawiono zgodnie z art. 108 § 2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego.