Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Mariusz Struski (spr.)

Sędziowie SO: Andrzej Jastrzębski, Mariola Watemborska

Protokolant: st. sekr. sądowy Dorota Zakrzewska-Dykty

po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2013 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej z siedzibą w W.

przeciwko I. P.

o eksmisję z lokalu mieszkalnego

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego
w Słupsku z dnia 29 listopada 2012r., sygn. akt IX C 421/12

oddala apelację.

Sygn. akt IV Ca 63/13

UZASADNIENIE

Powódka Skarb Państwa - Wojskowa Agencja Mieszkaniowa z siedzibą w W., reprezentowana przez fachowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wywiedzionym dnia 20 lipca 2012 roku pozwem, wniosła o nakazanie pozwanej I. P., aby ta opuściła i opróżniła z rzeczy lokal mieszkalny (...)położony w budynku mieszkalnym oznaczonym (...), znajdujący się w miejscowości U., ul. (...)i wydała powyżej opisany lokal do rąk powódki, jednocześnie wnosząc o wezwanie do wzięcia udziału w procesie Gminy M. U., orzeczenie o ewentualnym uprawnieniu pozwanej do otrzymania lokalu socjalnego, zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania w sprawie według norm przepisanych.

Pozwana I. P. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej wstąpiła Gmina M. U. i wniosła o orzeczenie o braku uprawnienia pozwanej do lokalu socjalnego i zasądzenie od pozwanej na rzecz interwenienta zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Rozpoznający sprawę w I instancji Sąd Rejonowy ustalił, że bezspornie lokal mieszkalny położony przy ul. (...)w U.został przydzielony C. P.na podstawie nakazu przydziału osobnej kwatery stałej nr (...). W nakazie przydziału osobnej kwatery uwzględniono dla potrzeb ustalenia rozmiaru kwatery członków rodziny-córkę D. P.i syna J. P.. Komandor porucznik C. P.nabył w dniu 01 marca 1990 roku uprawnienia do emerytury wojskowej. Decyzją z dnia 14 kwietnia 2004 roku potwierdzono zachowanie przez C. P.prawa do osobnej kwatery. I. P., nosząca wówczas nazwisko W., w dniu 3 listopada 2006 roku zawarła związek małżeński z C. P.. Zamieszkiwała ona już wówczas w lokalu mieszkalnym przy ul. (...)od 1965 roku, pozostając w związku konkubenckim z C. P.. W dniu 4 listopada 2006 r. C. P.zmarł.

Nadto Sąd I instancji ustalił, że I. P.(wówczas W.) nabyła w dniu 05 lutego 2000 roku od Skarbu Państwa – Wojskowej Agencji Mieszkaniowej Oddział (...)w G.lokal mieszkalny (...)w budynku przy ul. (...)z (...)w U.wraz z udziałem w nieruchomości, na której budynek ten jest posadowiony. Cena nabycia tego lokalu uwzględniała przysługujące I. P.ulgi.

Umową z dnia 15 grudnia 2008 roku zawartą w akcie notarialnym Repertorium (...), sporządzonym przez notariusza P. D., I. P.darowała lokal mieszkalny nr (...)w budynku przy ul. (...)z (...)w U.swojej wnuczce D. D..

Nadto Sąd I instancji ustalił, że I. P. jest emerytką, zaliczoną do I grupy inwalidztwa.

Mając na względzie tak ustalony stan faktyczny sprawy, Sąd Rejonowy w Słupsku, IX Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 29 listopada 2012 roku w sprawie o sygn. akt IX C 421/12 oddalił powództwo obciążając jednocześnie powoda kosztami procesu.

Wydane rozstrzygniecie Sąd I instancji poprzedził rozważaniami prawnymi według , których w przedmiotowej sprawie lokal, którego powódka domaga się wydania należy do zasobów Wojskowej Agencji Mieszkaniowej i w niniejszej zastosowanie znalazły przepisy ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity 2010, nr 206, poz. 1367 z póżn. zm., w dalszej części zwanej ustawą o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP).

Zgodnie z brzmieniem art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP przymusowego przekwaterowania lub wykwaterowania z lokali mieszkalnych pozostających w zasobach Agencji dokonuje organ egzekucyjny, na wniosek dyrektora oddziału regionalnego Agencji, w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W świetle art. 45 ust. 3 pkt 5 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP do przymusowego wykwaterowania: emeryta lub rencisty – nie stosuje się trybu, o którym mowa w ust. 1 i 2. W takich przypadkach to dyrektor oddziału regionalnego Agencji występuje do sądu z pozwem o nakazanie opróżnienia lokalu mieszkalnego, orzeczenie o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, o wezwanie do udziału w procesie gminy oraz określenie odszkodowania.

Sąd I instancji wyraźnie podkreślił, iż między stronami w istocie nie było sporu co do okoliczności faktycznych, do Sądu zatem należała ocena zasadności powództwa na gruncie obowiązujących przepisów prawa.

Pierwszym elementem badania zasadności roszczenia powódki było ustalenie, iż w chwili śmierci C. P., tj. w dniu 4 listopada 2006 roku I. P. była jego żoną i stale zamieszkiwała z nim w lokalu przy ul. (...) w U.. Zgodnie z obowiązującym, w brzmieniu na ten dzień, art. 23 ust 1a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i niektórych innych ustaw (Dz.U. 2004 nr 116 poz. 1203) w razie śmierci osoby, o której mowa w ust. 1, zamieszkałej w lokalu mieszkalnym będącym w dyspozycji Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, niebędącym kwaterą, wspólnie z nią zamieszkałe w chwili jej śmierci osoby, których mowa w art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej (t.j. - Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 z późn. zm.), mają prawo zamieszkiwać w tym lokalu mieszkalnym W myśl zatem przepisu art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej - osobami uprawnionymi do zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu mogą być współmałżonek, wspólnie zamieszkałe dzieci własne, przysposobione oraz przyjęte na wychowanie na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego, jak również dzieci małżonka, do czasu zawarcia związku małżeńskiego, nie później jednak niż do ukończenia 25 lat życia, chyba że przed tym dniem stały się niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji i nie zawarły związku małżeńskiego. Natomiast ust. 1b art. 23 przywołanej ustawy stanowi, iż w przypadku, o którym mowa w ust. 1a, dyrektor oddziału regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej wydaje tym osobom decyzję o prawie zamieszkiwania.

W świetle powyższych rozważań, według Sądu Rejonowego, powód nie wykazał, by na dzień śmierci C. P. występowały przesłanki określone w art. 41 ust. 4 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP, na podstawie którego osoby zamieszkujące z żołnierzem służby stałej, który zmarł po nabyciu prawa do emerytury wojskowej lub którego śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową są obowiązane przekazać do dyspozycji Agencji lokal mieszkalny, to jest : 1) otrzymały odprawę mieszkaniową, 2) zaproponowano im lokal zamienny, 3) zamieszkują lokal mieszkalny znajdujący się w budynku przeznaczonym do przebudowy i zaproponowano im lokal zamienny, a zatem by pozwana była obowiązana oddać sporny lokal do dyspozycji powódki z w/w przyczyn.

W ocenie Sądu meriti zarówno brak wydania dotychczas decyzji o prawie do zamieszkiwania przez Dyrektora Oddziału (...) Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w przedmiocie uprawnienia pozwanej do zamieszkiwania w spornym lokalu, jak także późniejsza zmiana wyżej przytoczonych przepisów nie powoduje utraty tego uprawnienia przez pozwaną.

W ocenie Sądu I instancji przesłanki z art. 23 ust. 1a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i niektórych innych ustaw zostały spełnione w chwili śmierci C. P.. Decyzja wydawana przez dyrektora Oddziału (...) powódki ma jedynie potwierdzić spełnienie przesłanek ustawowych, a zatem ma charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny - kształtujący prawo. Zgodnie z obowiązującą w polskim systemie prawnym zasadą ochrony praw nabytych późniejsza zmiana przepisów ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych i ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o zmianie tej ustawy nie może mieć więc wpływu na sytuację prawną pozwanej. Przejawem tej zasady jest zakaz znoszenia lub ograniczania praw podmiotowych, zarówno publicznych jak i prywatnych, przysługujących jednostce lub innym podmiotom występującym w obrocie prawnym. Zasadą ochrony praw nabytych objęte są zarówno prawa nabyte w drodze skonkretyzowanych decyzji przyznających świadczenia, jak i prawa nabyte zgodnie z ustawą przez zgłoszenie wniosku o ich przyznanie.

Nadto w ocenie Sądu dla zachowania uprawnienia pozwanej do zamieszkiwania w spornym lokalu nie ma również znaczenia okoliczność, że jeszcze przed zawarciem małżeństwa nabyła ona lokal mieszkalny z zasobów powódki, położony w U.przy ul. (...)z (...) (...) Przytoczone wyżej przepisy, w szczególności art. 41 ust. 4 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP (w brzmieniu na dzień 04 listopada 2006 roku) nie obligowały małżonka zamieszkującego z żołnierzem służby stałej, który zmarł po nabyciu prawa do emerytury wojskowej do wydania zajmowanego lokalu powódce, w sytuacji, gdy małżonek ten posiada tytuł prawny do innego lokalu. Przy czym niespornym jest, iż obecnie pozwana nie posiada już tytułu prawnego do tego lokalu, gdyż umową z dnia 15 grudnia 2008 roku darowała go swojej wnuczce D. D..

W rezultacie, przy uwzględnieniu powyższych rozważań, Sądu I instancji uznał, że pozwana posiada skuteczny wobec powódki tytuł prawny do spornego lokalu, wobec czego powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie art. 98 kpc. Z uwagi na to, iż pozwana nie poniosła żadnych kosztów w przedmiotowej sprawie, wobec czego Sąd nie orzekał o ich zwrocie od powódki.

Z wyrokiem Sądu Rejonowego, Wydział IX Cywilny w S. z dnia 29 listopada 2012 roku zapadłego w sprawie o sygn. akt IX C 421/12 nie zgodziła się strona powodowa.

W wywiedzionej przez powódkę apelacji z dnia 28 grudnia 2012 roku zapadłe w sprawie orzeczenie zaskarżono w całości, podnosząc zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie przepisów ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP, a w szczególności art. 41 ust. 2 pkt 6, art. 41 ust. 4 w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004 roku, Nr 116, poz. 1203)przez to, że:

1)  Sąd niewłaściwie przyjął, iż pozwana po śmierci męża zachowała uprawnienie do zamieszkiwania w spornym lokalu w U. przy ul. (...), a późniejsza zmiana obowiązujących przepisów nie powoduje utraty tego uprawnienia przez pozwaną nawet w sytuacji gdyby powód wydał w tym przedmiocie nową decyzję administracyjną;

2)  Sąd nie uwzględnił faktu, że zgodnie z art. 41ust. 2 pkt 6 przywoływanej ustawy, pozwanej przysługiwało w 2006 roku w dacie śmierci jej męża (emeryta wojskowego) prawo wyboru lokalu mieszkalnego z tego powodu, że zamieszkiwała ona i jej małżonek w oddzielnym lokalu mieszkalnym, z których jeden odpowiada co najmniej na ich uprawnieniom.

Z uwagi na powyższe apelująca domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i uwzględnienia powództwa. W uzasadnieniu apelacji powódka zarzuciła Sądowi i instancji, że w wbrew jego twierdzeniom, pozwana po śmierci męża C. P., powinna wystąpić do powódki w przedmiocie dokonania wyboru lokalu mieszkalnego pomiędzy tym przyznanym jej w U. jako pracownikowi cywilnemu, a lokalem przydzielonym jej mężowi i w przedmiotowej sprawie winien znaleźć zastosowanie przepis art. 41 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP, a w szczególności art. 41 ust. 2 pkt 6, art. 41 ust. 4 w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004 roku, Nr 116, poz. 1203).

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania za II instancję według norm przepisanych. Pozwana wskazała m.in., iż tytuł prawny do zamieszkiwania w spornym lokalu pozwana wywodzi z art. 23 ust. 1a ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004 roku, Nr 116, poz. 1203), a przepis art. 41 ust. 2 pkt cytowanej wyżej ustawy, nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja powodów okazała się bezzasadna – stanowi ona jedynie niezasadną polemikę z prawidłowymi ustaleniami faktycznymi i słusznymi rozważaniami prawnymi Sądu Rejonowego, który orzekając w niniejszej sprawie, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, trafnie oceniając przy tym zgromadzone w sprawie dowody. Z treści zebranego materiału dowodowego Sąd I instancji wyprowadził właściwe ustalenia i wnioski, w oparciu o które prawidłowo zastosował normy prawa materialnego, zaś sposób procedowania w sprawie odpowiadał wymogom określonym w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, tym samym Sąd Okręgowy w całej rozciągłości przyjmuje ustalenia i wnioski Sądu I instancji jako własne ( art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c.).

Zważyć należy, że powodowie opierali zarzuty apelacji na naruszeniu przez Sąd I instancji w szczególności przepisów prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie przepisów ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP, a w szczególności art. 41 ust. 2 pkt 6, art. 41 ust. 4 w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004 roku, Nr 116, poz. 1203).

W opinii Sądu Okręgowego, powyższy apelacyjny zarzut powódki nie zasługuje na uwzględnienie albowiem słuszna jest ocena Sądu I instancji, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie znalazł przepis art. 23 ust 1a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i niektórych innych ustaw (Dz.U. 2004 nr 116 poz. 1203), stanowiący, iż w razie śmierci osoby, o której mowa w ust. 1, zamieszkałej w lokalu mieszkalnym będącym w dyspozycji Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, niebędącym kwaterą, wspólnie z nią zamieszkałe w chwili jej śmierci osoby, których mowa w art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej (t.j. - Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 z późn. zm.), mają prawo zamieszkiwać w tym lokalu mieszkalnym W myśl tego przepisu (art. 26 ust. 2) osobą uprawnioną do zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu może być m.in. współmałżonek. Natomiast ust. 1b art. 23 przywołanej ustawy stanowi, iż w przypadku, o którym mowa w ust. 1a, dyrektor oddziału regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej wydaje tym osobom decyzję o prawie zamieszkiwania.

W realiach przedmiotowej sprawy Sąd I instancji słusznie uznał, że pozwana nabyła uprawnienia do zamieszkiwania w spornym lokalu, albowiem na dzień śmierci C. P. tj. na dzień 04 listopada 2006 roku, zostały spełnione wszystkie określone przepisami prawa przesłanki. Bezspornie, pozwana I. P. była żoną C. P. i stale zamieszkiwała z nim w spornym lokalu przy ul. (...) w U..

W ocenie Sądu Okręgowego, podzielającego w tym zakresie stanowisko Sądu meriti, brak dotychczas decyzji Dyrektora Oddziału (...)Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w przedmiocie uprawnienia pozwanej do zamieszkiwania w spornym lokalu, ani późniejsza zmiana wyżej przytoczonych przepisów, czy też okoliczność, że jeszcze przed zawarciem małżeństwa pozwana nabyła lokal mieszkalny z zasobów powódki, położony w U.przy ul. (...)z (...)/(...), nie ma znaczenia dla zachowania uprawnienia pozwanej do zamieszkiwania w spornym lokalu. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, przytoczone wyżej przepisy, w szczególności art. 41 ust. 4 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP (w brzmieniu na dzień 04 listopada 2006 roku) nie obligowały małżonka zamieszkującego z żołnierzem służby stałej, który zmarł po nabyciu prawa do emerytury wojskowej do wydania zajmowanego lokalu powódce, w sytuacji, gdy małżonek ten posiada tytuł prawny do innego lokalu. Przy czym niespornym jest, iż obecnie pozwana nie posiada już tytułu prawnego do tego lokalu, gdyż umową z dnia 15 grudnia 2008 roku darowała go swojej wnuczce D. D..

Odpowiadając natomiast na zawartą w apelacji argumentację dotyczącą niezastosowania przez Sąd I instancji art. 41ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP, w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004 roku, Nr 116, poz. 1203), należy uznać za chybioną. Przywoływany przez stronę powodową przepis nie znajduje zastosowania w świetle zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego i dokonanych ustaleń faktycznych. Zgodnie z brzmieniem art. 41ust. 2 pkt 6 cytowanej wyżej ustawy: ,,(…) były żołnierz służby stałej, który nabył prawo do emerytury wojskowej lub do wojskowej renty inwalidzkiej albo został zwolniony z zawodowej służby wojskowej przed nabyciem prawa do emerytury wojskowej z przyczyn, o których mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2, jest obowiązany przekazać do dyspozycji Agencji lokal mieszkalny, jeżeli „ zamieszkuje on i jego małżonek w oddzielnych lokalach mieszkalnych, z których jeden odpowiada co najmniej ich uprawnieniom, w takim przypadku przysługuje im prawo wyboru lokalu mieszkalnego”. Przywoływany przez stronę powodową przepis nie znajduje zastosowania w świetle zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego i dokonanych w sprawie niekwestionowanych ustaleń faktycznych skoro w chwili śmierci męża pozwanej ona sama nie była już pracownikiem wojskowym, lokal wcześniej jej przyznany był już przedmiotem odrębnej własności, co oznacza, że nie zachodziła podstawa do dokonywania wyboru lokali w rozumieniu cyt. wyżej normy prawnej.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy, mocą art. 385 k.p.c., oddalił apelację powódki jako bezzasadną.