Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Hanna Kaflak-Januszko
Protokolant:	st. sekretarz sądowy Karina Hofman

po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2024 r. w Słupsku na rozprawie

sprawy z powództwa J. F.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) w W.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. na rzecz powoda J. F. :

1. 311 500,00 zł (trzysta jedenaście tysięcy pięćset i 00/100 zł) zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do dnia zapłaty od:

a/ 61 500,00 zł od 20.04.2021 r. ,

b/ 250 000,00 zł od 16.10.2021 r.,

2. 2 304,00 zł (dwa tysiące trzysta cztery i 00/100 zł) kosztów leczenia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do dnia zapłaty od:

a/ 666,00 zł od 20.04.2021 r. ,

b/ 1638,00 zł od 18.03.2021 r. ,

3. 1 250,00 zł (jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt i 00/100 zł) miesięcznie renty z tytułu zwiększonych potrzeb od 1.03.2023 r.– płatnej do 10 dnia miesiąca z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku nieuiszczenia w terminie;

II. oddala powództwo o dopłatę za koszty opieki;

III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda 8 707,00 zł (osiem tysięcy siedemset siedem i 00/100 zł) kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

IV. nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. na rzez Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Słupsku 23 397,54 zł (dwadzieścia trzy tysiące trzysta dziewięćdziesiąt siedem i 54/100 zł) nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. I C 1150/21

UZASADNIENIE

Powód J. F. 14.05.2021 r. pozwał I. Towarzystwo (...) w W. za skutki wypadku drogowego z 28.11.2020 r., spowodowanego przez kierującego pojazdem, objętego ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej przez pozwanego - ostatecznie o (z uwzględnieniem pism z datą 6.07.2021 r. k. 73, 2.03.2023 r. – k. 194):

1. 311 500,00 zł dopłaty zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do dnia zapłaty od:

a/ 61 500,00 zł od 20.04.2021 r. ,

b/ 250 000,00 zł od 16.10.2021 r.,

2. 2 304,00 zł kosztów leczenia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do dnia zapłaty od:

a/ 666,00 zł od 20.04.2021 r. ,

b/ 1638,00 zł od 18.03.2021 r. ,

gdyż pozwany niezasadnie świadczenie to pomniejszył o 30 % przyczynienia powoda za sporną kwestię niezapięcia pasów, a w toku sprawy zostały poniesione dalsze wydatki,

3. 1 250,00 zł miesięcznie renty z tytułu zwiększonych potrzeb od 1.03.2023 r.– płatnej do 10 dnia miesiąca z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku nieuiszczenia w terminie,

gdyż w opinii sporządzonej w sprawie stwierdzono, że u powoda doszło do organicznego uszkodzenia mózgu, który skutkuje upośledzonymi funkcjami poznawczymi (spadkiem poziomu inteligencji). W rezultacie konieczne stało się zapewnienie mu terapii psychologicznej po 200 zł za wizytę co tydzień i korepetycji po 50 zł w wymiarze 9 godzin w miesiącu.

4. dopłaty za koszty opieki, uważając, że :

- powinny być naliczone 20 zł za godzinę jak w cenniku lokalnej opieki społecznej, a nie – 8 zł - 3 628,80 zł i nie pomniejszone przez przyczynianie się,

- 2160 zł wobec ustalenia przez biegłych, że była ona potrzebna w większym zakresie niż uznał to pozwany w toku likwidacji szkody.

P o z w a n y wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, że wypłacone zadośćuczynienie 38 500 zł przy 37 % uszczerbku na zdrowiu i odszkodowania za koszty opieki i leczenia - było adekwatnym świadczeniem, zwłaszcza że wobec niezapięcia pasów należało uwzględnić przyczynienie się powoda w 30 %.

Sąd ustalił, że:

28.11.2020 r. kierujący pojazdem ubezpieczonym u pozwanego, spowodował wypadek drogowy, zderzając się z samochodem, którym podróżował wówczas 11-letni powód (ur. (...)) z rodzicami. Siedział z tyłu za ojcem, który kierował.

bezsporne

Z miejsca zdarzenia powód został przetransportowany do szpitala, skąd po badaniach został przewieziony do bardziej specjalistycznej placówki, gdzie przebywał do 18.12.2020 r. Został zaintubowany. Zastosowano leczenie operacyjne neurochirurgicznego. Później prowadzono rehabilitację ruchową. Wypisany została z zaleceniami do kontroli. Leczenie kontynuował. Początkowo potrzebował opieki.

Powód doznał 45 % uszczerbku – uwzględniając złamanie szczęki, złamanie nosa ze zniekształceniem i zaburzeniami węchu w następstwie złamań kości przedniego dołu czaszki, blizny w okolicy czoła z cechami bliznowca, stanu po wieloodłamowym złamaniu kości przedniego dołu czaszki i operacji odgłobienia, pogorszenia funkcji poznawczych na tle organicznym (co w stopniu graniczącym z pewnością będzie skutkować spadkiem poziomu inteligencji) stan po stłuczeniu płatów czołowych. Zauważyć przy tym należy, że uraz dotyczył mózgu dziecka, który na tym etapie jest w pewnym stopniu plastyczny.

Wypadek wpłynął na obniżone samopoczucie powoda w związku z przeżyciem wypadku, leczeniem. Przy tym stracił na pewien czas kontakt z rówieśnikami, wrócił do szkoły bardziej zamknięty w sobie, z trudnościami w nauce, jak i zwykłej aktywności fizycznej, gdyż szybciej męczył się, trudniej mu było uczestniczyć aktywnie w zajęciach sportowych, zwłaszcza że miał obawy po urazie głowy. Dzieci pytały go o bliznę widoczną na głowie, co nie było dla niego obojętne.

Rodzice więc wdrożyli terapię psychologiczną (200 zł za sesję tygodniowo) i korepetycje z matematyki – po 50 zł za godzinę, 2 tygodniowo.

dowód: dokumentacja medyczna i zdjęcia powoda – k. 21-43, 198-201, 221-224 opinia biegłych – k. 156-180, zeznania rodziców powoda – k. 101v-103, świadectwa szkolne – k. 202-220

Pozwany pismem z 17.12.2021 r. przyjął odpowiedzialność. Ostatecznie przyznał zadośćuczynienie 55 000 zł, pomniejszone do 38 500 zł wobec 30 % przyczynienia się ze względu na niezapięte pasy oraz : 2016 zł kosztów opieki za 6 h przez 6 tygodni po 8 zł (wypłacono 1411,20 zł) i 2220 zł kosztów leczenia (wypłacono 1554 zł).

Powód w związku z rozszerzeniem powództwa wezwał pozwanego do zapłaty także pozaprocesowo za dalsze koszty leczenia. Pozwany wypłacił świadczenie bez 1638 zł wobec potrącenia 30 % z tytuły przyczynienia się.

dowód: korespondencja stron – k. 53-54, 225-226, 237, faktury – k. 221-224, 227-36

Powództwo podlegało uwzględnieniu,

gdyż materiał dowodowy potwierdził zasadność roszczeń powoda – poza dopłatą za koszty opieki.

Wobec niekwestionowanej odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela wobec powoda (art. 436 kc w zw. z art. 822 kc i art. 19 ust. 1, 34 ust. 1 cyt. ustawy z 22.05.2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych … Dz. U. Nr 124, p. 1152 ze zm), spór dotyczył wypłaty dalszych świadczeń w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotu objętego ubezpieczeniem, w tym z ustaleniem odpowiedzialności na przyszłość (na podstawie art. 361 kc oraz art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 i 2 kc, które zgodnie z art. 13 ust. 2, 36 w/w ustawy ubezpieczeniowej zakreślają ich rozmiar) oraz art. 322 kpc.

Zgromadzone dowody nie budziły wątpliwości co do swej wiarygodności (poza wątpliwościami co do zeznań, że powód był zapięty w pasy). Jednocześnie tylko lektura całości pozwala w pełni na zobrazowanie, czego doświadczył powód. Stąd sąd w stanie faktycznym poprzestał na wskazaniu zasadniczych informacji dookreślających sytuację powoda, opierając się przy tym przede wszystkim na najbardziej obiektywnych dowodach z dokumentów i opinii biegłych. zeznania rodziców powoda korelowały z innymi dowodami, mimo oczywistej subiektywność ich odczuć.

zarzut potrącenia, odszkodowanie za leczenie – art. 444 § 1 kc

Wobec trudności w wyjaśnieniu spornej kwestii, czy powód był zapięty w pasy, która to kwestia zwykle w orzecznictwie skutkuje uwzględnieniem zarzutu potrącenia, sąd miał na uwadze opinię biegłych, że trudno stwierdzić – zakres obrażeń, jakich można było uniknąć. Przy tym art. 362 kc zawiera przesłankę umożliwiającą ocenę przyczynienia się w konkretnych okolicznościach. Te wątpliwości faktyczne wpisały się nadto w linię orzeczniczą, że powoda nie można obciążyć przyczynieniem się ze względu na jego małoletność. Nie można mu bowiem przypisać zawinienia w tym, że nie przypiął się pasami1. Nieuwzględnienie tego zarzutu skutkował zatem zasądzeniem potrąceń z tego tytułu.

zadośćuczynienie - art. 445 § 1 kc

Sąd podziela pogląd, iż: „subiektywny charakter krzywdy powoduje, że przydatność kierowania się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia sumami zasądzonymi z tego tytułu w innych przypadkach jest ograniczona. Jednakże ta przesłanka nie jest całkowicie pozbawiona znaczenia, pozwala bowiem ocenić, czy na tle innych podobnych przypadków zadośćuczynienie nie jest nadmiernie wygórowane. Dodatkowo jednolitość orzecznictwa sądowego w tym zakresie odpowiada poczuciu sprawiedliwości i równości wobec prawa (por. wyrok SN z dnia 26 listopada 2009 r., (...), OSNC-ZD 2010, nr 3, poz. 80, LEX nr 738354).”

Dlatego dokonując szacowania, sąd miał na uwadze inne rozstrzygnięcia, które analizuje w zestawieniu z informacją o średniej wysokości odszkodowania za 1 % uszczerbku na zdrowiu. Z publikacji w Rzeczpospolitej z 21.01.2010 r. w wersji internetowej w artykule „Ubezpieczyciel sam wyliczy rekompensatę” – wynikało, że w sprawach o zadośćuczynienie średnio sądy zasądzają 2.500 zł za 1 % uszczerbku i wniosek ten nie odbiegał od weryfikacyjnych analiz orzecznictwa dokonywanych przez sąd z uwzględnieniem sytuacji rynkowej (tendencji zmian kosztów i dochodów, z tym że obecnie należy wyżej szacować pułap średniej wartości uszczerbku wobec widocznych zmian w wartości pieniądza). Uszczerbek jest bowiem podstawą szacowania wysokości roszczenia. Średnia oznacza występowanie odstępstw w górę i w dół przy badaniu konkretnej sytuacji. Dlatego miarkowanie wyliczenia końcowego wysokości szkody, sąd dokonuje, badając ogół okoliczności jak :

a) wiek poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest np. kalectwo u młodej osoby),

b) rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń,

c) intensywność (natężenie, nasilenie) i rodzaj cierpień fizycznych i psychicznych, ich oraz czas trwania (ewentualnie stopień kalectwa),

e) nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie);

f) skutki uszczerbku w zdrowiu na przyszłość (np. niemożność wykonywania ulubionego zawodu, uprawiania sportów, pracy artystycznej, rozwijania swoich zainteresowań i pasji, zawarcia związku małżeńskiego, posiadania dzieci, utrata kontaktów towarzyskich, utrata możliwości chodzenia do teatru, kina, wyjazdu na wycieczki),

g) rodzaj dotychczas wykonywanej pracy przez poszkodowanego, który powoduje niemożność dalszego jej kontynuowania,

h) szanse na przyszłość, związane np. z możliwością kontynuowania nauki, z wykonywaniem wyuczonego zawodu, życiem osobistym,

i) poczucie nieprzydatności społecznej i bezradność życiowa powstałe na skutek zdarzenia, wywołującego obrażenia ciała,

j) konieczność korzystania ze wsparcia innych, w tym najbliższych, przy prostych czynnościach życia codziennego – oraz szereg innych czynników podobnej natury do wyżej wskazanych,

ł) aktualne warunki oraz stopa życiowa społeczeństwa kraju, w którym mieszka poszkodowany ,

m) konieczność przedstawiania przez sumę zadośćuczynienia odczuwalnej wartości ekonomicznej, przynoszącą poszkodowanemu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne – nie będącej jednakże wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, co wynika z kompensacyjnego charakteru zadośćuczynienia.

Z pewnością wpływ na wielkość zasądzanych świadczeń ma także zakres żądań pozwu. W ten sposób powód dookreśla rozmiar odczuwalności swej krzywdy i stąd kwoty w różnych sprawach nie są ze sobą zupełnie proporcjonalnie skorelowane. Szczególnie można to zauważyć, gdy sąd uwzględnia całe powództwo, a strona żądała mniej niż średnia zasądzona w innej sprawie. Szacowanie wielkości krzywdy przez strony jest dość subiektywne, ale z pewnością występują także różnice w odczuwalności krzywdy.

Wobec powyższego zasądzono dopłatę do zadośćuczynienia zgodnie z ostatecznym żądaniem pozwu wobec zakres urazu i jego szczegółowej analizy, w tym zakresie skutków dla dziecka które ma mieć zmniejszony potencjał intelektualny i możliwości przyswajania wiedzy. Dlatego by obszernie nie przytaczać opinii, która dokładnie omawiała stan powoda, sąd poprzestanie tylko na niniejszej sygnalizacji, czym się kierował określając wysokość tego świadczenia. Dlatego za zbędne sąd uważał kontynuowanie opiniowania o dalsze badania, gdyż już wiadomości specjalne podane w sporządzonej opinii w pryzmacie doświadczenia życiowego stanowiły dostateczną informację, uzupełnione obiektywnymi faktami jak znaczenie ma pobyt dziecka poza domem i środowiskiem rówieśników, samopoczucie w związku z urazem, jakiego doznał, co zmieniło w oczywisty sposób jego życia i funkcjonowanie, w tym z blizną widoczną na głowie.

renta z tytułu zwiększonych potrzeb – art. 444 § 2 kc

W konsekwencji opinii biegłych sąd uznał, że zasadne jest uwzględnienie rekompensowania wydatków ponoszonych na terapię psychologiczną, by powód mógł nabrać pewności siebie po traumatycznym wytrącenie go z codziennego funkcjonowania, jak i konieczne były korepetycje.

odszkodowanie za leczenie, opiekę osób trzecich – art. 444 § 1 kc

Wobec potwierdzonej linii orzeczniczej potrzeba korzystania z pomocy osób trzecich podlega uwzględnieniu nie tylko z perspektywy doznań poszkodowanego, ale jako odszkodowanie za świadczenie opieki na ich rzecz. Początkowo między stronami nie było sporu co do zakresu opieki, a dopiero po opinii biegłych – żądanie zostało rozszerzone. Finalnie sąd nie zasądził dopłaty z tego tytułu, kierując się wysokością kwoty wypłaconej, mimo że zawierała ona potrącenie za przyczynienie się. Sąd miał przy tym na uwadze, że mimo, że opieka nad rekonwalescentom, to dodatkowe obciążenie domowe, to generalnie powód był dość samodzielny, a dodatkowy monitoring nie uzasadniał powiększania należności wypłaconej przez pozwanego, w tym przy uwzględnieniu stawki z linii orzeczniczej odnoszącej się do wynagrodzenia minimalnego netto.

Odsetki zasądzono kierując się podstawą : art. 481 § 1 i 2 kc, w zw. art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, czyli że profesjonalista działa na swoje ryzyko, oczekując na rozstrzygnięcie sądu. Przy tym widoczne jest ze stanowisk stron i ustaleń faktycznych, że powód dostosował żądanie o odsetki do wskazanej podstawy i wysłanych wezwań (w tym na dalszym etapie uwzględniając także art. 455 kc).

W konsekwencji o kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 100 w zw z 98 § 1 ¹ kpc (oddalenie było bowiem nieznaczne) w zw. § 2 pkt. 6 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców prawnych z uwzględnieniem art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, czyli dla powoda zasądzono : 3290 zł opłaty od pozwu 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i 5400 zł wynagrodzenia, a nieuiszczone koszty sądowe to 10 897,54 zł na opinię (ponad 600 zł zaliczki pozwanego) i 5 % od rozszerzonego powództwa (w zakresie, w jakim zostało uwzględnione).

1 (...)

(...)