Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2020 r.

Sąd Okręgowy w S. I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	del. SSR Joanna Krzyżanowska
Protokolant:	st. sekr. Sądowy Beata Cichosz

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2020 r. w S.

na rozprawie

sprawy z powództwa K. P. (poprzednio G.)

przeciwko Skarbowi Państwa-Prezesowi Sądu Okręgowego w S.

o zadośćuczynienie i nakazanie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda K. P. na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – Prokuratorii generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 1.620 zł (jeden tysiąc sześćset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn akt I C 768/19

UZASADNIENIE

Powód – K. G. (obecnie: P.) wniósł przeciwko Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Okręgowego w S. pozew o zapłatę kwoty 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz o usunięcie skutków naruszenia. Na uzasadnienie wskazał, że pozwany naruszył dobra osobiste powoda w postaci godności, prawa do drogi sądowej i dwuinstancyjności, prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy, prawa do dochodzenia naruszonych praw przed sądem. Podniósł, że Sąd Okręgowy w S. VI Wydział Karny Odwoławczy w dniu 19 lutego 2018 r. rozpoznawał zażalenie powoda w sprawie (...)na postanowienie z dnia 19 grudnia 2017 r. o umorzeniu postępowania wydane przez Sąd Rejonowy w S. XIV Wydział Karny pod sygn. (...). Sąd Okręgowy w S. uchylił wówczas zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania wskazując, że nietrafnie przyjęto przedawnienie karalności, gdyż pominięto, że K. G. już 9 września 2015 r. poinformował Prokuraturę Rejonową w S. o poświadczeniu przez administrację jednostki penitencjarnej niezgodnej z prawdą okoliczności posiadania przez niego substancji psychotropowych. Powód wywodził dalej, że w tej samej sprawie lecz przeciwko innej osobie, M. K., wniósł akt oskarżenia prywatnego, jednak postępowanie zostało umorzone w dniu 16 listopada 2018 r. z powołaniem się na przedawnienie karalności. Powód zaskarżył to postanowienie, lecz Sąd Okręgowy w S. postanowieniem z dnia 12 marca 2019 r. utrzymał w mocy postanowienie Sądu Rejonowego przyjmując, że z dniem 27 października 2017 r. doszło do przedawnienia karalności. Orzeczenie Sądu Okręgowego w S. powód uznał za wydane z niewłaściwym zastosowaniem prawa lub w wyniku rażąco błędnej wykładni. W ramach usunięcia skutków naruszenia powód żądał ponownego rozpoznania zażalenia przez Sąd Okręgowy w S.. Powód powołał się na art. 417 kc i szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej.

Pozwany - Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w S. wniósł o oddalenie powództwa w całości jako oczywiście bezzasadnego. W pierwszej kolejności zaprzeczył jakoby jakiekolwiek dobra osobiste powoda zostały naruszone w toku opisywanych postępowań lub żeby miały one charakter bezprawny. Wyjaśniając przebieg obu postępowań pozwany zauważył, że w pierwszej sprawie ((...)) umorzonej przez Sąd Rejonowy w S. z uwagi na przedawnienie karalności Sąd Okręgowy w S. rozpoznając zażalenie powoda uchylił postanowienie, gdyż zauważył, że procedowanie w sytuacji gdy nie został rozpoznany wniosek powoda o ustanowienie pełnomocnika stanowi okoliczność uzasadniającą uchylenie postanowienia. Nadto stwierdził, że w sprawie o zarzucane w prywatnym akcie oskarżenia przestępstwo powód złożył zawiadomienie do prokuratury, która wszczęła, a następnie umorzyła postępowanie. Na skutek wszczęcia doszło do przedłużenia biegu terminu przedawnienia karalności. W drugim postępowaniu ((...)) natomiast do przedłużenia biegu terminu przedawnienia karalności nie doszło, gdyż na skutek zawiadomienia powoda prokuratura odmówiła wszczęcia postępowania w tej sprawie. Nie ziściła się więc przesłanka z art. 102 kk. Z powyższego wynika, że zarzut bezprawności sformułowany przez powoda nie znajduje uzasadnienia. Bezprawnym jest bowiem takie działanie, które jest niewątpliwie sprzeczne z bezwzględnymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć, albo polegające na niewłaściwym zastosowaniu prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawnej. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował istnienie szkody i związku przyczynowego pomiędzy szkodą. Zakwestionował także żądanie co do wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dnia 19 lutego 2018 r. Sąd Okręgowy w S. Wydział VI Karny Odwoławczy uchylił postanowienie Sądu Rejonowego w S. Wydział XIV Karny z dnia 19 grudnia 2017 r. o umorzeniu postępowania na skutek przedawnienia karalności czynu. Na uzasadnienie wskazał, że w pierwszej kolejności nie można było zaakceptować sytuacji, w której merytoryczne zakończenie postępowania następuje przed rozpoznaniem zażalenia oskarżyciela prywatnego na postanowienie odmawiające mu przyznania pełnomocnika z urzędu. Nadto przy rozpoznaniu sprawy pominięto, że K. G. już 9 września 2015 r. poinformował pisemnie Prokuraturę Rejonową w S. o poświadczeniu przez administrację jednostki penitencjarnej niezgodnej z prawdą okoliczności posiadania przez niego substancji psychotropowych. W uzasadnieniu postanowienia Sąd polecił ponowne rozważenie czy wskazana wyżej skarga pozostaje w związku z wniesionym przez K. G. prywatnym aktem oskarżenia pod kątem upływu terminów dotyczących przedawnienia karalności. Ponowne rozpoznanie sprawy miało też służyć zapewnieniu K. G. skorzystania z przysługującej mu możliwości uzyskania porady prawnej.

(bezsporne, nadto dowód: postanowienie z dnia 19 lutego 2018 r. w sprawie (...) – k. 62-63)

Postanowieniem z dnia 12 marca 2019 r. wydanym w sprawie (...) Sąd Okręgowy w S. Wydział VI Karny Odwoławczy utrzymał w mocy postanowienie Sądu Rejonowego w S. Wydział XIV Karny z dnia 16 listopada 2018 r. o umorzeniu postępowania na skutek przedawnienia karalności czynu. Sąd wyjaśnił przy tym, że co prawda oskarżyciel prywatny argumentował, że bieg terminu przedawnienia został przerwany na skutek złożenia przez niego w prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa obejmującego również czyn objęty prywatnym aktem oskarżenia, to jednak analiza akt sprawy (...) Prokuratury Rejonowej w S. wskazuje, że prawomocnie odmówiono wszczęcia śledztwa w tej sprawie, a zatem nie ziściła się przesłanka „wszczęcia postępowania”, nie doszło więc do przedłużenia terminu przedawnienia karalności czynu.

(bezsporne, nadto dowód: postanowienie z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie (...) – k. 64-65)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W sprawie w zasadzie bezsporny był stan faktyczny, który legł u podstaw żądań pozwu. Powód upatrywał bowiem naruszenia dóbr osobistych w wydaniu przez Sąd Okręgowy w S. Wydział VI Karny Odwoławczy orzeczenia w sprawie (...) merytorycznie innego niż w sprawie (...) choć wg powoda stany faktyczne w tych sprawach były tożsame. Powód domagał się w związku z tym wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 5.000 zł oraz nakazania pozwanemu ponownego rozpoznania sprawy (...).

Podstawą żądania powoda był przepis art. 417 ¹ § 2 kc, z którego wynika, że jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Nie ulega wątpliwości, że powód nie uzyskał w tej sprawie prejudykatu, tj. że nie została we właściwym trybie stwierdzona niezgodność z prawem przedmiotowego orzeczenia.

Z przedstawionego w sprawie materiału dowodowego nie wynika natomiast, by wydane przez sąd orzeczenie z dnia 12 marca 2019 r. było niezgodne z prawem. Przeciwnie – sąd w przedmiotowym postanowieniu powołał się na zasadę uregulowaną w art. 102 kk. Stanowi ona, że jeżeli w okresie, o którym mowa w art. 101 kk wszczęto postępowanie, karalność przestępstw określonych w art. 101 § 1 kk ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach – z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu. W celu ustalenia czy istotnie doszło do przedłużenia terminu przedawnienia karalności sąd ustalił czy na skutek skargi powoda postępowanie zostało wszczęte. Ustalenia te doprowadziły do konkluzji, że prokuratura prawomocnie odmówiła wszczęcia postępowania.

Powód nie zaprzeczył żadnym faktom leżącym u podstaw tego ustalenia ani nie złożył wniosków dowodowych zmierzających do innych ustaleń. Ograniczył się wyłącznie do stwierdzenia, że orzeczenie Sądu Okręgowego w S. Wydziału VI Karnego Odwoławczego było bezprawne.

Niezależnie od powyższej argumentacji całkowicie bezzasadne było zgłoszone przez powoda żądanie ponownego rozpoznania sprawy. Nawet bowiem stwierdzenie niezgodności z prawem opisanego orzeczenia nie eliminuje go z porządku prawnego, a tym bardziej nie może prowadzić do uzyskania prawa do kolejnego, nieprzewidzianego prawem środka zaskarżenia. Ustawa przewiduje bowiem sytuacje, gdy wadliwe orzeczenie pozostawać będzie w obrocie prawnym (ze względu na pewność prawa lub potrzebę ochrony praw nabytych osób trzecich), natomiast stwierdzenie jego niezgodności z prawem otworzy drogę do uzyskania kompensacji przez osobę, która wskutek jego wydania poniosła szkodę (por. szerzej M. Safjan, Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej, s. 70; J.J. Skoczylas, Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez władzę, s. 252 i 256; zob. E. Bagińska, Odpowiedzialność odszkodowawcza za wykonywanie władzy, s. 347).

Wobec niewykazania przez powoda przesłanek odpowiedzialności pozwanego z art. 417 ¹ § 2 kc żądanie należało oddalić na podstawie art. 417 ¹ § 2 kc a contrario w zw. z art. 6 kc o czym orzeczono w punkcie 1 wyroku.

O kosztach orzeczono w punkcie drugim na podstawie art. 98 kpc mając na względzie zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Na zasądzone koszty złożyło się wynagrodzenie radcy PGRP w wysokości przewidzianej w § 2 pkt 3 i § 8 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w kwotach 900 zł i 720 zł.