Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Małgorzata Banaś
Protokolant:	sekretarz sądowy Małgorzata Bugiel

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2018 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa S. J.

przeciwko B. P.

o ochronę dóbr osobistych

oddala powództwo.

Na oryginale właściwy podpis

Sygnatura IC 35/18

UZASADNIENIE

Powód S. J. w pozwie wniesionym do Sądu Okręgowego w Słupsku domagał się zasądzenie od pozwanej B. P. kwoty 100.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w postaci dobrego imienia co naraziło go na utratę zaufania w środowisku społecznym. W uzasadnieniu zgłoszonego żądania wskazywał, że w wyniku działań pozwanej polegających na składaniu fałszywych zeznań i fabrykowaniu fałszywych dowodów w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Słupsku o sygn. (...), doszło do jego skazania za czyny, których nie popełnił.

Pozwana B. P. nie złożyła odpowiedzi na pozew, nie stawiła się również na żadną z wyznaczonych w sprawie rozpraw.

Sąd ustalił i zważył co następuje;

Sąd Rejonowy w Słupsku II Wydział Karny wyrokiem z dnia 3 września 2015r. wydanym w sprawie o sygn. (...) uznał S. J. oskarżonego o to, że w okresie od 6 kwietnia 2013r. do sierpnia 2013r. w S., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, wielokrotnie, co najmniej czterokrotnie wykorzystując bezradność małoletniej B. P., z uwagi na wiek poniżej 15 lat oraz upośledzenie umysłowe, a w związku z tym wynikający brak jej zdolności do rozpoznawania znaczenia czynu doprowadził ją do obcowania płciowego, oraz poddania się innej czynności seksualnej w postaci całowania, dotykania piersi oraz krocza, przy czym czynu w sierpniu 2013r. dopuścił się wspólnie i w porozumieniu z ustaloną osobą, czym działał na szkodę małoletniej tj. o czyn z art. 198 kk i art. 200 § 1 kk przy zast. art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk, winnym popełnienia zarzuconego mu czynu, z tym ustaleniem, że dotyczy małoletniej poniżej lat 15 B. P. oraz, że w sierpniu 2013r. dopuścił się obcowania płciowego z pokrzywdzoną B. P. wspólnie i porozumieniu z inną osobą, tj. popełnienia przestępstwa z art. 198 kk i art. 200 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w z w. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 200 § 1 kk w z w. z art. art. 11 § 3 kk i skazał go za to na karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Bezsporne – nadto odpis wyroku z uzasadnieniem w sprawie sygn. (...) – k. 61.

Sąd Okręgowy w Słupsku VI Wydział Karny Odwoławczy wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2016r. na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych w tym S. J., zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że wyeliminował z opisu czynów przypisanych oskarżonym w pkt l i 2 ustalenie o treści „wykorzystując bezradność małoletniej B. P., z uwagi na wiek poniżej 15 lat oraz upośledzenie umysłowe, a w związku z tym wynikający brak jej zdolności do rozpoznawania znaczenia czynów” i czyny te zakwalifikował jako przestępstwa z art. 200 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w odniesieniu do S. J., natomiast jako podstawy prawne orzeczonych kar pozbawienia wolności przyjął art. 200 § 1 k.k. W pozostałej części utrzymał w mocy zaskarżony wyrok. W uzasadnieniu wydanego orzeczenia Sąd Okręgowy w pełni podzielił dokonaną przez Sąd I instancji ocenę materiału dowodowego, ujawnionego w toku rozprawy głównej. Zawartą w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku analizę, dowodów uznał za logiczną, uwzględniającą zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, tak jak stanowi to zasada swobodnej oceny dowodów z art. 7 k.p.k. Sąd II instancji nie znalazł podstaw by podważyć wiarygodność zeznań B. P. oraz jej matki J..

Bezsporne – nadto odpis wyroku z uzasadnieniem w sprawie sygn. (...) – k. 61.

Postanowieniem z dnia 18 października 2017r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w II Wydział Karny po rozpoznaniu sprawy w przedmiocie wznowienie postępowania karnego zakończonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 3 września 2015r. w sprawie o sygn. akt (...), częściowo zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 21 kwietnia 2016 r. sygn. akt (...) na podstawie art. 540 § 1 pkt 2 lit. A k.p.k. a contrario oddalił wniosek. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Apelacyjny wskazał, że przeprowadzone postępowanie nie wykazało, aby wystąpiły w niniejszej sprawie przesłanki wznowienia postępowania opisane przez obrońcę skazanego. Nadto zwrócił uwagę, że choć S. J. od początku postępowania nie przyznawał się do zarzucanego mu czynu, to jednak w toku trzykrotnie składanych wyjaśnień w postępowaniu przygotowawczym potwierdzał fakt wchodzenia w intymne relacje z pokrzywdzoną. Dopiero na etapie postępowania sądowego usiłował nieudolnie wycofać się z uprzednio przedstawianych relacji, czemu Sąd nie dał wiary, mając na względzie, iż to właśnie pierwotne jego twierdzenia – z postępowania przygotowawczego korelowały z zeznaniami pokrzywdzonej, tworząc wespół z nimi jednolity obraz zdarzenia, stanowiący podstawę czynionych ustaleń faktycznych. W tej zaś sytuacji, gdy Sądy obu instancji analizowały już treść wyjaśnień skazanego i oceniły ich wiarygodność i wartość dowodową w świetle i w odniesieniu do pozostałych dowodów zebranych w sprawię, brak jest podstaw, przy braku racjonalnych przesłanek do deprecjonowania tej oceny li tylko w świetle wskazywanych obecnie przez skazanego, zupełnie odmiennych w stosunku do poprzednio, w toku prowadzonego postępowania przedstawianych okoliczności zdarzenia, które dodatkowo miałyby znajdować poparcie w zeznaniach nagle ujawnionego świadka.

Bezsporne – nadto odpis postanowienia z uzasadnieniem w sprawie sygn. (...) – k. 61.

Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2018r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w II Wydział Karny po ponownym rozpoznaniu sprawy w przedmiocie wznowienie postępowania karnego zakończonego wyrokiem Sądu jonowego w S. z dnia 3 września 2015r. w sprawie o sygn. akt (...), częściowo zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 21 kwietnia 2016 r. sygn. akt (...) na podstawie art. 545 § 3 k.p.k. odmówił przyjęcia wniosku.

Bezsporne – nadto odpis postanowienia z uzasadnieniem w sprawie sygn. (...) – k. 61.

Możliwość wydania wyroku zaocznego w przypadku niestawiennictwa pozwanego na rozprawie warunkowana jest prawidłowym zawiadomieniem, go o miejscu i terminie posiedzenia, zgodnie z regułami przewidzianymi w kodeksie postepowania cywilnego, a tym samym umożliwieniu mu wzięcia w nim udziału. Ustalenie skuteczności doręczenia następuje na podstawie zwrotnego potwierdzenia odbioru, przesyłanego do sądu.

Pozwana B. P. została w sposób prawidłowy zawiadomiona o terminie rozprawy, podobnie jak wcześniej w sposób prawidłowy i skuteczny został doręczony jej odpis pozwu, co potwierdziła własnoręcznym podpisem. ( vide; k. 23 i k. 67).

Przepis art. 339 § 2 k.p.c. przewiduje domniemanie zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy (wyr. SN z 6.6.1997 r., (...), Prok. Pr. 1997 – wkładka, Nr 10, poz. 44). Oznacza to, że sąd wydając wyrok zaoczny nie dokonuje weryfikacji prawdziwości twierdzeń o faktach przytoczonych przez powoda, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone celu obejścia prawa. W takim wypadku postępowanie dowodowe powinno być przeprowadzone, choć w istocie będzie się ono ograniczało jedynie do dowodów zawnioskowanych przez powoda i ewentualnie dopuszczonych przez sąd z urzędu.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do uregulowania zawartego w art. 11 zdanie 1 k.p.c. ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Powołany przepis reguluje kwestie związania prawomocnym wyrokiem sądu karnego skazującym za popełnienie przestępstwa, wydanym przed zakończeniem postępowania cywilnego, który jako okoliczność faktyczna ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy cywilnej. Moc wiążąca wyroków karnych w postępowaniu cywilnym została wprowadzona przede wszystkim dla uniknięcia możliwości wydawania na podstawie tego samego stanu faktycznego różnych sprzecznych ze sobą orzeczeń w sprawach cywilnych i karnych. Przemawia za tym nie tylko wzgląd na jednolitość orzeczeń sądowych, lecz także na powagę wymiaru sprawiedliwości i ekonomii procesowej.

Związanie sądu cywilnego prawomocnym wyrokiem karnym wpływa zatem na postępowaniu cywilne i prowadzi do ograniczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd cywilny wiążą tylko wyroki prawomocne, skazujące, za popełnienie przestępstwa, czyli za zbrodnię lub występek. Związanie wyrokiem przez Sąd cywilny obejmuje wszystkie okoliczności stanowiące istotę przestępstwa. Pojęcie to obejmujące wszystkie okoliczności faktyczne i prawne, zarówno o charakterze ogólnym, jak i szczególne, charakterystyczne dla danego rodzaju przestępstw. Związanie sądu cywilnego dotyczy ustalonych w sentencji wyroku karnego znamion przestępstwa, a także okoliczności jego popełnienia, dotyczących czasu, miejsca, poczytalności sprawcy itp. Sąd w postępowaniu cywilnym jest związany ustaleniami wyroku karnego co do osoby sprawcy przestępstwa, co do osoby pokrzywdzonej, zawartym w sentencji wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego. Istota mocy wiążącej wyroków karnych wyrażona w art. 11 k.p.c. polega więc na tym, że sąd rozpoznający sprawę cywilną musi przyjąć, iż skazany popełnił przestępstwo przypisane mu wyrokiem karnym, a zatem nie może samodzielnie dokonywać ustaleń i oceny, co do tych okoliczności, które wynikają z ustaleń zawartych w sentencji prawomocnego wyroku skazującego i przesądzają o popełnieniu przestępstwa. Okoliczności takie nie mogą być przedmiotem postępowania dowodowego oraz wyłączają możliwość dowodzenia okoliczności i sprzecznych z tymi, które ustalił już sąd kamy. Ustalenia prawomocnego wyroku co do popełnienia przestępstwa nie mogą być zatem podważone w postępowaniu cywilnym, a sąd cywilny nie może dokonywać ustaleń sprzecznych z ustaleniami zawartymi w wyroku skazującym.

Bezprzedmiotowe było zatem prowadzenie dowodu z zeznań zawnioskowanych przez powoda świadków, czy przesłuchania stron, biorąc pod uwagę konsekwencje wynikające z treści art. 11 k.p.c. Dopiero wzruszenie prawomocnego wyroku skazującego powoda za popełniony czyn, może ewentualnie prowadzić do zmiany sytuacji procesowej powoda, ale taka sytuacja na gruncie niniejszej sprawy na dzień obecny nie występuje. Dwukrotnie Sąd Apelacyjny w Gdańsku nie przychylił się do wniosku obrońcy powoda o przedmiocie wznowienie postępowania karnego zakończonego wyrokiem skazującym, opartego głównie na twierdzeniu o nieprawdziwych zeznaniach pokrzywdzonej B. P..

Niezależnie od powyższego, powód zdaje się najwyraźniej nie dostrzegać, że prawomocne skazanie go za czyny opisane w wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 3 września 2015r., częściowo zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 21 kwietnia 2016 r. sygn.. akt (...), oparte zostało na bardzo obszernym i wszechstronnie rozważonym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, w tym na zeznaniach kilkudziesięciu świadków i opinii biegłych, a nie tylko na zeznaniach pozwanej w niniejszej sprawie pokrzywdzonej B. P..

Sąd rozpoznający sprawę w warunkach zaoczności ma obowiązek zatem rozważyć, czy w świetle przepisów prawa materialnego twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądania (wyr. SN z 31.3.1999r., (...),Prok. I Pr. 1999, Nr 9, poz. 30, wyr. SN z l5.03.1996r., (...), OSNC 1996, Nr 7-8, poz. 108, wyr. SN z 15.9.1967r.,(...), OSNCPiUS 1968, Nr 8, poz. 142).

W przypadku negatywnych ustaleń w tym zakresie – jak to miało miejsce w niniejszej sprawie - Sąd winien oddalić powództwo.

Na oryginale właściwy podpis

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce sporządzenie uzasadnienia;

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć powodowi zgodnie z wnioskiem jak na k. 80 akt, w sposób i na adres jak dotychczas ( k. 79);

3.  akta do dalszych czynności z wpływem lub za 21 dni od doręczenia jak wyżej

S., dnia 18.01.2019 roku Sędzia