Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Wanda Dumanowska

Sędziowie SO: Elżbieta Jaroszewicz (spr.), Mariusz Struski

Protokolant: sekr. sąd. Barbara Foltyn

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2013 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa D. P. i O. P.

przeciwko W. P.

o alimenty

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego
w Lęborku z dnia 24 stycznia 2013r., sygn. akt III RC 318/12

1. zmienia zaskarżony wyrok w pkt 1 w ten sposób, że zasądzone od pozwanego W. P. alimenty obniża na rzecz małoletniej O. P. z kwoty 700 zł do kwoty po 400 (czterysta) złotych i na rzecz małoletniego D. P. z kwoty 700 zł do kwoty po 500 (pięćset) złotych łącznie do kwoty po 900 (dziewięćset) złotych miesięcznie,

2. oddala apelację w pozostałym zakresie.

Sygn. akt IV Ca 317/13

UZASADNIENIE

J. C. działając w imieniu małoletnich dzieci D. P. i O. P. wniosła o zasądzenie od pozwanego W. P. alimentów w kwocie po 700 złotych miesięcznie na każde dziecko, poczynając od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu podała, że małoletni są dziećmi pozwanego, który od grudnia 2011 roku zaprzestał partycypowania w kosztach ich utrzymania

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, iż D. P. urodzony (...) i O. P. urodzona (...) są dziećmi J. C. i W. P..

Powód D. P. ma 14 lat, jest uczniem II klasy gimnazjum, zaś O. P. na 8 lat i uczęszcza do klasy I szkoły podstawowej. Małoletnia powódka uczęszcza na plastykę, koszt zajęć to 20 zł miesięcznie – oraz tańce – 40 zł. Powodowie mieszkają wraz z matką w należącym do niej mieszkaniu w L.. Są dziećmi zdrowymi, nie chorują przewlekle.

Koszt wyżywienia małoletnich powodów oraz zakupu środków czystości, przyborów szkolnych, kosmetyków, odzieży wynosi łącznie 1200 zł miesięcznie, obiady w szkole – 120 zł. Opłata za energię w mieszkaniu zajmowanym przez powodów i ich matkę wynosi 115 zł miesięcznie, opłata za gaz – 225 zł co miesiąc, czynsz miesięczny – 240 zł. Łącznie opłaty związane z eksploatacją domu wynoszą 580 zł tj. ok. 145 zł na osobę miesiecznie. Wydatki na małoletnich powodów łącznie z kosztami zapewnienia mieszkania wynoszą 805 zł miesiecznie.

J. C. jest zatrudniona jak pokojówka i zarabia średnio 750 zł brutto miesięcznie, przy czym wykonuje prace w charakterze pokojówki również bez umowy o pracę. Jej łączne dochody wynoszą ok. 1600 zł netto miesięcznie. Ponadto posiada oszczędności poczynione podczas pracy za granicą, które stopniowo przeznacza na utrzymanie małoletnich, albowiem uzyskiwane z pracy dochody nie wystarczają na pokrycie ich usprawiedliwionych potrzeb.

Pozwany poza małoletnimi powodami nie ma na utrzymaniu innych dzieci. Utrzymuje się z prac dorywczych w branży remontowo – budowlanej, uzyskując dochód ok. 300 zł miesięcznie. Opłacił obiady szkolne małoletnich powodów za wrzesień 2012r. – 54 zł, za październik 2012r. – 62,10 zł oraz za listopad 2012r. – 108 zł, jak również opłacił składkę z tytułu uczęszczania O. na świetlicę w kwocie 35 zł.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd I instancji uznał, iż określony przez przedstawicielkę ustawową koszt utrzymania małoletnich powodów, mając na uwadze ich wiek, wynikające z niego usprawiedliwione potrzeby a także aktualny poziom cen jest realny i niewygórowany. Matka małoletnich powodów wypełnia swój obowiązek alimentacyjny przede wszystkim poprzez swoje osobiste starania o ich utrzymanie i wychowanie (art. 135 § 2 kro). Dba o ich prawidłowy rozwój, zapewnia im całodobową opiekę, pomoc w nauce i chorobie i w ten sposób wypełnia swój obowiązek alimentacyjny.

W. P. obecnie nie uczestniczy w wychowaniu dzieci. Nie jest obciążony trudem codziennej opieki i dlatego jego obowiązek alimentacyjny winien przejawiać się właśnie w świadczeniach o charakterze materialnym.

Uwzględniając powyższe ustalenia i rozważania opierając się na treści art. 135 § 1 kriop sąd doszedł do przekonania, iż możliwości zarobkowe pozwanego pozwalają na to, aby zaspokajał potrzeby powodów poprzez łożenie na rzecz każdego z nich alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie. Zdaniem Sadu Rejonowego zasądzona kwota jest współmierna do usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powodów i jednocześnie nie będzie stanowić nadmiernego obciążenia finansowego dla pozwanego.

Uwzględniając obciążanie pozwanego obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz dzieci sąd odstąpił od obciążania pozwanego kosztami sądowymi.

Na mocy art. 333 § 1 pkt 1 kpc Sąd nadał wyrokowi w punkcie 3 rygor natychmiastowej wykonalności.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się pozwany. Apelujący podniósł zarzut dokonania przez Sąd I instancji błędnych ustaleń faktycznych polegających na przyjęciu, iż jest on w stanie łożyć na utrzymanie każdego z małoletnich powodów dzieci kwotę po 700 złotych miesięcznie, mimo, iż utrzymuje się jedynie z prac dorywczych i z tego tytułu jego miesięczne dochody wynoszą jedynie 800- 900 złotych miesięcznie. Zarzucił ponadto naruszenie przez sąd prawa materialnego ( art. 135 kriop ) przez przyjęcie, iż wysokość zasądzonych alimentów uwzględnia potrzeby małoletnich i możliwości zarobkowe pozwanego.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i obniżenie zasądzonych alimentów do kwoty po 200 złotych miesięcznie bądź uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie wskazać należy, iż zebrany przez Sąd Rejonowy materiał dowodwy pozwala na dokonanie przez Sąd II instancji rozpoznający apelację własnych ustaleń, w rezultacie kontrolę apelacyjną wydanego orzeczenia i uznanie zasadności apelacji pozwanego jedynie w części.

Rozpoznający apelację Sąd Okręgowy podziela po części stanowisko pozwanego w zakresie, w jakim podnosi on, że w sprawie nie doszło do dość wnikliwego i uwzględniającego również doświadczenie życiowe odniesienia się do podanych przez reprezentującą małoletnich powodów J. C. wydatków na utrzymanie dzieci jak i ustalenia możliwości zarobkowych pozwanego. Tymczasem w sprawach, jak niniejsza utrwalony jest już pogląd, że określenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, uwarunkowanych kosztami utrzymania (wyżywienie, mieszkanie, odzież, leczenie) i wychowania, w odniesieniu do dzieci (pielęgnacja, opieka, dbałość o fizyczny i intelektualny rozwój) jest domeną ustaleń na podstawie dowodów z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego (vide: komentarz do art. 135 kpc pod red. T. Domińczyka, w: LexPolonica). Z przepisu art. 135 § 1 kpc wprost wynika, że wypadkową zakresu obowiązku alimentacyjnego są w szczególności usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Przepis ten nie daje jednak podstaw do skutecznego żądania zaspokojenia wszystkich potrzeb uprawnionego. W wyroku z dnia 25.03.1985 r wydanego w sprawie III CRN 341/84 (LexPolonica nr 320940) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że zakres świadczeń alimentacyjnych należy - zgodnie z art. 135 § 1 kro - od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Należy przy tym stwierdzić, że pojęcie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz pojęcie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, pozostają we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, w szczególności przy ustalaniu wysokości alimentów przez sąd. Odmienny pogląd pozostawałby w sprzeczności z zasadą równej stopy życiowej dzieci i rodziców, obowiązującej także w sprawach alimentacyjnych. Z kolei w orzeczeniu z dnia 20.01.1972 r. (III CRN 470/71, LexPolonica nr 316362) Sąd Najwyższy stwierdził, że górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro), choćby nawet nie zostały w tych graniach pokryte wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji.

Wyjaśnienia pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego dokonał Sąd Najwyższy w tezie VI wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty z 16 grudnia 1987 roku ( III CZP 91/86, OSN 1988, poz. 42). Należy przez to pojęcie rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane z majątku zobowiązanego, ale i te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Jak wynika z wyjaśnień pozwanego złożonych na rozprawie apelacyjnej ukończył on szkołę zawodową, z zawodu jest stolarzem, w latach 2008 – 2010 prowadził działalność gospodarczą, po tym okresie pracował dorywczo i uzyskiwał dochody w granicach 1500 złotych miesięcznie. Pobyt W. P. w zakładzie karnym, zawiniony przez pozwanego, nie może być podstawą do przyjęcia, iż jego możliwości zarobkowe są ograniczone. Uwzględniając zawód jaki posiada pozwany, jego wiek świadczący o tym, iż jest on aktywny zawodowo, jak również potrzeby samego pozwanego uznać należy, iż jest on w stanie łożyć na utrzymanie małoletniego syna D. P. tytułem alimentów kwotę po 500 złotych miesięcznie, a na rzecz córki O. kwotę po 400 złotych miesięcznie. Zdaniem Sądu II instancji alimenty w tej wysokości uwzględniają zarówno możliwości zarobkowe pozwanego, jak i potrzeby małoletnich powodów, które z uwagi na znaczną różnicę wieku między nimi są zróżnicowane, jak i sytuację materialną matki powodów, która jedynie w części swój obowiązek alimentacyjny wobec dzieci wyczerpuje osobistymi staraniami o ich utrzymanie i wychowanie.

Alimenty przewyższające tę kwotę zdaniem Sądu Okręgowego byłyby wygórowane i doprowadziłyby do niedostatku zobowiązanego do alimentacji. Z drugiej strony alimenty w kwocie proponowanej przez skarżącego nie pozwoliłyby na zaspokojenie wszystkich usprawiedliwionych potrzeb powodów jako uprawnionych do alimentacji, byłyby zbyt niskie w stosunku do możliwości zarobkowych pozwanego.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyroki na podstawie art. 386 § 1 kpc i orzekł, jak w sentencji.