Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Maria Cichoń
Protokolant:	Małgorzata Bugiel

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2013 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa I. C. i R. C.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powodów I. C. i R. C. solidarnie na rzecz Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 5.117 zł (słownie: pięć tysięcy sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje ściągnąć od powodów I. C. i R. C. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w S.kwotę 163,89 zł (słownie: sto sześćdziesiąt trzy złote 89/100) tytułem zwrotu wydatków.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. I C 158/12

POSTANOWIENIE

Dnia 11 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Maria Cichoń

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2013 r. w Słupsku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa I. C. i R. C.

przeciwko Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

postanawia:

sprostować oczywistą omyłkę w sentencji wyroku z dnia 8 października 2013 r. w ten sposób, że skreślić w rubrum wyroku oraz w pkt. 2 tenoru wyroku wyrazy (...) S.A. w W.” i w to miejsce wpisać w odpowiednim przypadku Towarzystwo (...) ” W.” S.A. w W..

Na oryginale właściwy podpis

UZASADNIENIE

Z dniem 28.12.2012 r. (...) S.A. zostało przejęte przez (...) S.A. ( odpis z KRS nr (...) – k. 129 – 136 akt ). Wskutek tego przekształcenia (...) S.A. wstąpiło we wszystkie prawa i obowiązki (...) S.A. i tym samym więc wstąpiło również w niniejszej sprawie, w miejsce pozwanego (...) S.A.

Od tego też dnia postępowanie w niniejszej sprawie toczyło się z udziałem (...) S.A. po stronie pozwanej.

W sentencji wyroku z dnia 8 października 2013 r. sąd – jedynie na skutek oczywistej omyłki – jako stronę pozwaną wskazał (...) S.A. w W..

W tym stanie rzeczy, sąd na podstawie art. 350 § 1 kpc, z urzędu, sprostował powyższą oczywistą omyłkę.

Na oryginale właściwy podpis

I C 158/12

UZASADNIENIE

Powodowie I. i R. małżonkowie C. wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 170.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 października 2011 r. do dnia zapłaty oraz wnieśli o zwrot kosztów procesu. Powyższej kwoty powodowie domagali się w ramach obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych tytułem wyrównania szkody, którą powodowie ponieśli w budynku mieszkalnym położonym w L. Nr 7, na skutek wielokrotnych i obfitych dreszczów, które przeszły nad tą miejscowością w sierpniu 2011 r. Deszcze te wystąpiły po rozpoczęciu przez powodów robót budowlanych związanych z wymianą pokrycia dachu. Z uwagi na to, że silny wiatr występujący razem z deszczem zrywał folię zabezpieczającą przed zalaniem stropu nad pomieszczeniami mieszkalnymi, doszło do uszkodzenia ścian budynku w takim stopniu, że zaszła konieczność rozbiórki domu powodów. Zasadnym jest więc – podnieśli powodowie – aby pozwany wypłacił im odszkodowanie w wysokości odpowiadającej wartości budynku podanej w umowie ubezpieczeniowej.

Pozwany (...) S.A. w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, iż pozwane Towarzystwo (...) nie odpowiada za powyższą szkodę, gdyż postępowanie powodów polegające na zdjęciu eternitu i prowizorycznym jedynie przykryciu dachu folią, przy jednoczesnej świadomości wieku budynku (sto lat), oznacza rażące niedbalstwo powodów, co wyłącza jego odpowiedzialność.

W toku procesu, z dniem 28 grudnia 2012 r., pozwane Towarzystwo (...) S.A. w W. zostało przejęte przez Towarzystwo (...) S.A. w W.. Wskutek tego przekształcenia, na podstawie art. 553 § 1 w związku z art. 551 § 1 ksh, (...) S.A. wstąpiło we wszystkie prawa i obowiązku (...) S.A. Tym samym (...) S.A. wstąpiło również w powyższej sprawie w miejsce strony pozwanej i od tego też momentu dalsze postępowanie w sprawie toczyło się z udziałem po stronie pozwanej (...) S.A. w W. (pismo pozwanego (...) S.A. z dnia 27 lutego 2013 r. wraz z odpisem postanowienia Sądu Rejonowego dla Miasta Stołecznego W. w W. z dnia 28 grudnia 2012 r., sygn. Akt W.A Ns-Rej.KRS/(...) – k. 127 i 128 akt).

Sąd ustalił:

Powodowie I. i R. małżonkowie C. byli i nadal są współwłaścicielami na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej nieruchomości położonej w (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym i gospodarczym.

fakt bezsporny

W okresie od 7 czerwca 2011 r. do 6 czerwca 2011 r. budynek mieszkalny i budynek gospodarczy – oba położone na powyższej nieruchomości – były ubezpieczone u pozwanego (...) S.A. w ramach obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych.

W polisie podano następujące informacje odnośnie budynku mieszkalnego: materiał, z którego wykonano budynek: ściany zewnętrzne – cegła, pokrycie dachowe – eternit, powierzchnia budynku – 150 m ², wartość budynku w stanie nowym – 288.100 zł, rok budowy – 1902 r., zużycie – 41%, suma ubezpieczenia – wartość rzeczywista 170.000 zł.

dowód: polisa (...) Asekuracja, seria (...) i seria (...) – k. 5 akt.

Na terenie powiatu (...) z dniem 31 maja 2011 r. przystąpiono do realizacji zadania p.n. „Likwidacja eternitowych pokryć dachowych na terenie powiatu (...)”. Prace związane z demontażem pokryć dachowych, a także transportem i unieszkodliwieniem odpadów azbestowych z terenu nieruchomości zakwalifikowanych do w/w programu prowadzić miała firma wybrana w drodze przetargu – (...) spółka jawna R. D. w R..

dowód: informacja Starostwa Powiatowego w S. – Naczelnika Wydziału (...) i (...) z dnia 3 czerwca 2011 r. – k. 6 akt.

Dom powodów został zakwalifikowany w ramach tego zadania do bezpłatnego zdjęcia eternitu z budynku mieszkalnego i gospodarczego.

W połowie maja powodowie otrzymali informację ze Starostwa, że eternit z ich budynków będzie zdejmowany 3 i 4 sierpnia 2011 r.

W czerwcu 2011 r. powodowie zamówili blachodachówkę, która miała zostać położona po zdjęciu eternitu. W dniu 4 sierpnia 2011 r. został zdjęty eternit z budynku mieszkalnego. Dopiero w trakcie zdejmowania eternitu dekarze, którzy wykonywali te prace, stwierdzili, że dużo krokwi z konstrukcji dachu jest do wymiany. Powodowie zamówili potrzebne krokwie z tartaku. Od czasu złożenia przez nich zamówienia do chwili ich przewiezienia na posesję w celu położenia ich na dachu upłynęło około dwóch tygodni. Po zdjęciu eternitu z budynku mieszkalnego konstrukcja dachu nad tym budynkiem została przykryta przez dekarzy folią. W tym czasie często padały deszcze – folia nie przeciekała, w domu było sucho. Dopiero na krótko przed dniem 15 sierpnia 2011 r. przeszedł dość ulewny deszcz z silnym wiatrem, który zerwał folię z dachu. Po tym zdarzeniu woda zaczęła wlewać się do domu. Woda ciekła po ścianach, zaczęły się wypaczać drzwi wewnętrzne. Doszło do zalania instalacji elektrycznej. Pracownicy firmy dekarskiej, która miała przeprowadzić remont dachu, stwierdzili, że trzeba zrobić nowy strop, bo zaczął sam lecieć z uwagi na wilgoć, którą strop wchłonął po opadach deszczu. Po zdjęciu stropu okazało się, że dom nie nadaje się do zamieszkania, gdyż rozchodzą się ściany – wewnętrzne ściany budynku były wykonane z pruskiego muru, a strop był wykonany z gliny.

Powodowie 29 – 30 sierpnia 2011 r. podjęli decyzję o rozbiórce budynku i po zabraniu rzeczy z tego domu, w tym dwóch okien, urządzili sobie prowizoryczne mieszkanie w budynku gospodarczym położonym na tej samej posesji.

Szkodę do (...) Asekuracja w ramach obowiązkowego ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych zgłosili w dniu 12 września 2011 r.

dowód: informacyjne wysłuchanie powódki I. C. na rozprawie w dniu 25 września 2012 r. – k. 44 – 45 akt.

Powodowie, zgłaszając powyższą szkodę, podali, iż do powstania szkody doszło 26 sierpnia 2011 r.

Przyczyną szkody było zerwanie folii zabezpieczającej dach, z którego zdjęto eternit w celu wymiany na blacho dachówkę. Wichura i nawalny deszcz zerwały folię, co spowodowało zalanie domu. W wyniku tego budynek rozszedł się o około 20 – 30 cm.

dowód: raport zgłoszenia szkody – k. 2 akt szkody nr (...).

W dniu 15 września 2011 r. przedstawiciel firmy ubezpieczeniowej (...) Asekuracja dokonał oględzin zgłoszonej szkody i jej opisu oraz wykonał zdjęcia budynku mieszkalnego po zaistniałej szkodzie.

Z uwagi na rozmiar szkody został powołany biegły rzeczoznawca celem określenia rozmiaru szkody.

dowód: protokół szkody z dnia 15 września 2011 r. wraz z dokumentacją zdjęciową – k. 14 – 23 oraz 26 – 30 akt szkody.

Rzeczoznawca majątkowy powołany przez (...) S.A. wycenił szkodę na kwotę 19.346,76 zł. W swojej opinii stwierdził, iż belki stropowe są całkowicie zniszczone przez korozję biologiczną. Konstrukcja dachu i stropu z uwagi na całkowite zużycie techniczne grozi katastrofą budowlaną i powinna być rozebrana.

Nie stwierdził śladów rozejścia się budynku.

dowód: opinia rzeczoznawcy budowlanego B. Z. oraz kosztorys szkody – k. 31 – 38 akt szkody.

W dniu 5 października 2011 r. (...) S.A. odmówiło powodom wypłaty odszkodowania za uszkodzenia przedmiotowego budynku mieszkalnego podnosząc, iż z oględzin rzeczoznawcy budowlanego wynika, iż szkoda powstała na skutek nadmiernego zużycia budynku.

dowód: pismo pozwanego z dn. 05.10.2011 r. – k. 39 akt szkody.

Powodowie odwołali się od powyższej decyzji do (...) S.A. Centrum (...), które podtrzymało pierwszą decyzję odmawiającą przyznania im wypłaty odszkodowania.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany wskazał, iż stan techniczny budynku nie odpowiadał jego normalnemu użytkowaniu – pokrycie dachu było zdjęte, a dach zabezpieczony prowizoryczną folią. Brak pokrycia dachowego było wynikiem dobrowolnego i świadomego działania ubezpieczającego, a skutki takiego działania nie podlegają ochronie w ramach zawartej umowy ubezpieczenia.

dowód: odwołanie ubezpieczonych z dnia 25 października 2011 r. oraz decyzja (...) Asekuracja z dnia 12 grudnia 2011 r. – odpowiednio k. 40 – 41 oraz k. 42 akt szkody.

Dom powodów był zadbany, powodowie na bieżąco wykonywali niezbędne remonty, budynek był ocieplony, zostały wymienione okna.

Dach domu powodów zaraz po zdjęciu eternitu został zabezpieczony czarną folią, podczas zakładania przez dekarzy folii padał deszcz. Folia z dachu została zerwana przez silny wiatr i deszcze, które przeszły na początku sierpnia.

Decyzję o rozbiórce domu powodowie podjęli w dwa tygodnie po opadach.

dowód: zeznania świadków na rozprawie w dniu 27 grudnia 2012 r.: S. B. – k. 91 i 92 akt, 00:10:20 – 00:19:48; D. Ł. – k. 92, 00:23:55 – 00:38:21; J. P. – k. 92 verte i 93, 00:38:56 – 00:51:19; W. S. (1) – k. 93, 00:51:19 – 01:11:12; P. S. – k. 93, 01:01:33 – 01:13:53.

W rejonie miejscowości L. opady powyżej 10 mm w okresie od 4 sierpnia 2011 r. do 31 sierpnia 2011 r. występowały w następujących dniach: 5 sierpnia, 9 sierpnia (30,9), 11 sierpnia, 12 sierpnia, 27 sierpnia i 31 sierpnia.

W tym samym okresie wiatr o sile powyżej 10 m/s występował w dniach: 5 sierpnia, 7 sierpnia, 8 sierpnia, 9 sierpnia (16,3), 10 sierpnia, 11 sierpnia, 16 sierpnia (22,3), 19 sierpnia, 20 sierpnia (21,1), 27 sierpnia, 28 sierpnia, 29 sierpnia i 30 sierpnia.

dowód: informacja Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (...) Oddział Morski w G., D. (...) Pomiarowo – Obserwacyjnej w S. – k. 120 i 121 akt.

W dniu 14 września 2011 r. do Wydziału A. – Budowlanego Starostwa Powiatowego wpłynął wniosek powodów o wydanie pozwolenia na rozbiórkę budynku mieszkalnego jednorodzinnego w L. na działce nr (...), obręb L., gmina K..

Na mocy decyzji z dnia 7 października 2011 r. nr AB-I-E. (...).36.2011 Starosta zatwierdził projekt budowlany i udzielił inwestorom – I. i R. C., zam. (...) – pozwolenia na rozbiórkę powyższego obiektu.

dowód: decyzja nr (...)z dnia 7 października 2011 r. – k. 7 akt.

Po zdjęciu eternitu przez firmę zatrudnioną przez Starostwo Powiatowe w S. budynek natychmiast zabezpieczony został na zlecenie powodów przez innego wykonawcę folią czarną, ułożoną bezpośrednio na „starych” krokwiach i mocowaną przybitymi do nich kontr łatami, co miało stanowić zabezpieczenie budynku przed opadami do czasu otrzymania nowych krokwi.

Folia stanowiąca zabezpieczenie została uszkodzona przez wiatr, głównie w pasmach wzdłuż okapów; wody opadowe przedostały się do konstrukcji dachu oraz stropu nad przyziemiem.

W miejscach uszkodzeń ułożono dodatkowo inną folię (membranę) oraz plandekę (plandeki) – przypuszczalnie zabezpieczenie to poprawiane było kilkakrotnie.

W budynku powodów miało miejsce zdarzenie polegające na zalaniu przez padające deszcze, po uszkodzeniu folii zabezpieczającej czasowo budynek przez silne wiatry.

W chwili wystąpienia zdarzenia budynek był w stanie remontu, polegającego na wymianie istniejącej konstrukcji dachowej na nową – pierwotna decyzja podjęta przez powodów.

Roboty remontowe dachu prowadziła firma zatrudniona przez powodów.

Zabezpieczenie dachu folią czarną okazało się niewystarczające – folia została uszkodzona głównie w pasmach okapowych, gdzie nie była zamocowana (odcinki między krokwiami).

Po pierwszym uszkodzeniu folii budynek należało zabezpieczyć w inny sposób, np. poprzez założenie i odpowiednie zamocowanie plandek na całej powierzchni dachu budynku.

Przyczyną uszkodzenia budynku powodów w zakresie spowodowanym zalaniem przez wody opadowe było niewłaściwe i nieskuteczne zabezpieczenie budynku podczas prowadzenia robót remontowych, polegających na wymianie pokrycia dachu.

Zdarzenie polegające na zalaniu budynku przez wody opadowe spowodowało uszkodzenie następujących elementów budynku:

- izolacji stropu nad przyziemiem w postaci polepy glinianej na deskowaniu,

- podsufitki z tynku na deskowaniu,

- wykończenia spodu stropu płytami gipsowo – kartonowymi mocowanymi bezpośrednio do spodu stropu,

- pasma wykończenia ścian wewnątrz budynku na stykach z sufitami,

- powłok malarskich sufitów.

Uszkodzenia elementów drewnianej konstrukcji dachu oraz belek stropu nad przyziemiem, spowodowane korozją biologiczną, nie mają związku przyczynowo-skutkowego z zalaniem budynku przez wody opadowe w trakcie opisywanego zdarzenia.

Koszt związany z naprawieniem szkody w dacie wystąpienia zdarzenia, tj. według cen z trzeciego kwartału 2011 r. wyniósł łącznie według wartości rzeczywistej 33.702,15 zł, a według cen z pierwszego kwartału 2013 r. – 33.713,25 zł.

dowód: opinia biegłego sądowego w zakresie budownictwa – k. 141 – 181 akt oraz opinia uzupełniająca – k. 207 – 211 akt.

Powyższy stan faktyczny, w szczególności co do przyczyn zalania przez wody opadowe przedmiotowej nieruchomości, jak również określenia wysokości szkody, którą powodowie ponieśli na skutek tego zalania, Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego z dziedziny budownictwa W. S. (2). Powyższa opinia została bowiem sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednie przygotowanie zawodowe, a nadto jest bardzo szczegółowa, wyczerpująca, a stanowisko biegłego jest rzetelnie uzasadnione.

Sąd zważył:

Powództwo należało oddalić jako bezzasadne.

Poza sporem w niniejszej sprawie była okoliczność, iż w chwili zdarzenia, tj. dojścia do zalania budynku mieszkalnego powodów położonego w miejscowości (...), budynek ten nie posiadał pokrycia dachu. Konstrukcja dachu była bowiem zabezpieczona jedynie folią. Oczywistym zatem jest, że w chwili wystąpienia zalania budynku nie był on takim samym budynkiem, jak w chwili zawierania umowy ubezpieczenia. W chwili wystąpienia zdarzenia budynek powodów znajdował się w stanie remontu pokrycia dachowego, który był wykonywany przez firmę specjalizującą się w wykonywaniu pokryć dachowych, zatrudnioną przez powodów. Budynek był pozbawiony głównego, najważniejszego elementu chroniącego ubezpieczony obiekt przed opadami deszczu, tj. pokrycia dachowego, a tymczasowe zabezpieczenie w postaci folii – jak się okazało – było niewystarczające.

Zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o Ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i Polskie Biuro Ubezpieczycieli (Dz.U. 2013.392 tekst jednolity), zwanej dalej ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, jeżeli w czasie trwania umowy ubezpieczenia budynków rolniczych budynek przestał spełniać warunki wymagane do objęcia go ubezpieczeniem – a jednym z takich warunków jest pokrycie budynku dachem (patrz art. 60 tej ustawy) – budynek zostaje wyłączony z ubezpieczenia. Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia w przedmiotowej sprawie. Usunięcie pokrycia dachu na budynku powodów w związku z jego remontem spowodowało w ocenie Sądu co najmniej zawieszenie odpowiedzialności pozwanego towarzystwa ubezpieczeń do czasu ponownego położenia przez powodów poszycia na konstrukcji dachu.

Nawet jednak przyjmując, iż wyłączenie odpowiedzialności pozwanego towarzystwa ubezpieczeń w tej konkretnej sprawie nie może nastąpić na podstawie art. 66 ustawy o obowiązkowych ubezpieczeniach, to i tak w ocenie Sądu pozwane towarzystwo ubezpieczeń nie odpowiada za przedmiotową szkodę.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, do umów ubezpieczenia obowiązkowego, a więc i do umów ubezpieczenia budynków rolniczych, uregulowanych w Rozdziale 4 tej ustawy, w sprawach nie uregulowanych w ustawie stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Do umowy ubezpieczenia obowiązkowego mają więc zastosowanie regulacje prawa zobowiązań, w szczególności przesłanki odpowiedzialności cywilnej oraz podstawowe jej zasady.

W ocenie Sądu powodowie w toku postępowania nie wykazali, iż zalanie budynku powodów, do którego doszło w sierpniu 2011 r., a które spowodowało znaczne szkody w tym budynku, było wynikiem wystąpienia deszczu nawalnego. Z opinii biegłego z zakresu budownictwa wynika jednoznacznie, iż bezpośrednią przyczyną zalania budynku powodów było zerwanie folii zabezpieczającej pokrycie dachu w trakcie trwającego remontu pokrycia dachowego. Gdyby w chwili tego zdarzenia, czy też sekwencji zdarzeń związanych z ulewnymi opadami deszczu, które miały miejsce w sierpniu 2011 r. w miejscowości L., dom powodów był w takim samym stanie, jak w chwili zawarcia przedmiotowej umowy ubezpieczenia, tj. posiadałby pokrycie dachu – czy to w postaci eternitu, czy też blacho dachówki – to do przedmiotowej szkody zalaniowej by nie doszło. Brak jest w ocenie Sądu podstawowej przesłanki odpowiedzialności cywilnej, o której jest mowa w art. 361 kc, tj. związku przyczynowego pomiędzy wystąpieniem w sierpniu 2011 r. w miejscowości L. deszczu nawalnego i silnych wiatrów, a szkodą zalaniową powstałą w budynku powodów. Przyczyną zalania budynku powodów było zdjęcie pokrycia dachu w trakcie trwającego remontu i niewystarczające zabezpieczenie dachu tego budynku przed ewentualnymi opadami, a tym bardziej przed takimi opadami, jakie wystąpiły w sierpniu 2011 r. w miejscowości L., gmina K..

Z tych też względów Sąd oddalił powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc.

Z uwagi na to, iż powodowie przegrali proces w całości, zobowiązani są w całości ponieść koszty procesu, w tym również koszty opinii biegłego. W pkt 2 wyroku Sąd zasądził na rzecz strony pozwanej łącznie kwotę 5.117 zł, w tym kwotę 3.617 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego (§ 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...) – Dz.U. 2013.490, tekst jednolity) oraz kwotę 1.500 zł tytułem zwrotu wpłaconej przez stronę pozwaną zaliczki na biegłego).

W pkt 3 wyroku, na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych, Sąd nakazał ściągnąć solidarnie od powodów kwotę 163,89 zł, którą w toku procesu wyłożył tymczasowo Skarb Państwa na koszty opinii uzupełniającej sporządzonej przez biegłego na wniosek powodów.

Na oryginale właściwy podpis