Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

POSTANOWIENIE

Dnia 26 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku, IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Dorota Curzydło

Sędziowie SO: Jolanta Deniziuk Mariola Watemborska (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2013 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy wniosku P. K.

z udziałem B. R.

o zniesienie współwłasności

w przedmiocie przyznania biegłemu wynagrodzenia

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na postanowienie Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 12 listopada 2012 r.,

sygn. akt I Ns 940/11

postanawia:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 12 listopada 2012 roku (sygn. akt I Ns 940/11), Sąd Rejonowy w Słupsku przyznał biegłej sądowej A. D. wynagrodzenie w kwocie 2.664,38 zł brutto za sporządzenie pisemnej opinii dotyczącej zniesienia współwłasności nieruchomości.

W uzasadnieniu wskazał, że biegła wraz z opinią złożyła fakturę Vat nr (...) opiewającą na kwotę 2.664,38 zł brutto (2.166,16 zł netto). Sąd I instancji stwierdził, że w jego ocenie wysokość wnioskowanego przez biegłą wynagrodzenia jest zgodna z wymogami określającymi zasady przyznawania wynagrodzenia biegłym i uwzględnia nakład jej pracy przy opracowywaniu zleconej opinii.

Przedmiotowe postanowienie zaskarżył wnioskodawca P. K., domagając się jego zmiany poprzez obniżenie przyznanego wynagrodzenia. Z całokształtu jego pisemnej wypowiedzi wynika, iż dwukrotnie, bezskutecznie kwestionował on zasadność sporządzania przedmiotowej opinii. Nie zgadza się również z ilością wykazanych przez biegłą liczbą godzin potrzebnych do opracowania zleconej opinii (68 godzin). W jego ocenie, A. D. poświęciła na jej przygotowanie nie więcej niż 36 godzin (zapoznanie się z aktami - 1 h; zawiadomienie stron o terminach oględzin nieruchomości – 2 h; dwukrotne oględziny nieruchomości – 2 h; badanie dokumentów związanych z nieruchomością – 2 h; analiza rynku nieruchomości – 12 h; oszacowanie wartości rynkowej lokalu (...) h; oszacowanie wartości rynkowej nieruchomości gruntowej – 4 h; wykonanie opinii - 8 h).

Biegła A. D. wniosła o oddalenie zażalenia. W uzasadnieniu swojego stanowiska szczegółowo wyjaśniła, jakie czynności składały się na poszczególne pozycje wykazane przez nią w karcie pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności zważyć należy, iż zgodnie z art. 288 k.p.c. biegły ma prawo żądać wynagrodzenia za wykonaną pracę.

Jak z kolei stanowi § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 grudnia 1975 roku w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym, koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego obejmują: wynagrodzenie biegłego za wykonaną pracę, koszty zużytych materiałów, inne wydatki niezbędne do wydania opinii.

Biegła sądowa powołana w niniejszej sprawie bezsprzecznie zrealizowała zlecenie Sądu I instancji, polegające na opracowaniu opinii dotyczącej ustalenia aktualnej wartości rynkowej wyodrębnionych lokali mieszkalnych, opisanych w opinii biegłego sądowego T. P.oraz aktualnej wartości rynkowej nieruchomości gruntowej położonej przy ul. (...)w S., zabudowanej budynkiem mieszkalnym, dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...). W związku z tym obowiązkiem Sądu I instancji było przyznać jej należne wynagrodzenie.

Biegła A. D. do opinii dołączyła fakturę Vat nr (...) opiewającą na kwotę 2.664,38 zł brutto (2.166,16 zł netto) oraz kartę pracy. Jedna godzinę swojej pracy wyceniła na 31,86 zł. Wskazała przy tym, że zaznajomienie z aktami zajęło jej 1 godzinę, zawiadomienie stron o terminach oględzin nieruchomości (ustalenie terminu oględzin, sporządzenie zawiadomień dla uczestników postępowania, ich pełnomocników i Sądu, wydrukowanie ich i podpisanie, opieczętowanie korespondencji, wypisanie kopert, potwierdzeń nadania i odbioru, zakopertowanie korespondencji, zakup znaczków, udanie się na pocztę, oczekiwanie w kolejce na nadanie przesyłek, nadanie przesyłek) – 3 h; dwukrotne oględziny nieruchomości (oględziny dwóch samodzielnych, trzykondygnacyjnych lokali mieszkalnych, o powierzchni 122,43 m ² i 111,71 m ², analiza elementów konstrukcyjnych i wykończeniowych, wykonanie fotografii, sporządzenie protokołów z oględzin) – 3 h; badanie dokumentów związanych z nieruchomością (udanie się do właściwych urzędów po wypisy z katastru gruntów, plan zagospodarowania przestrzennego, wypisy z księgi wieczystej, mapy sytuacyjno-wysokościowe, analiza zebranej dokumentacji) – 3 h; analiza rynku nieruchomości (udanie się do Urzędu Miasta i zapoznanie się z aktami notarialnymi dotyczącymi nieruchomości z danego terenu pod katem ceny, warunków sprzedaży specyfiki rynku, sporządzenie notatek, przygotowanie wprowadzenie danych do komputera, przygotowanie analizy w wersji elektronicznej określenie trendów na rynku lokalnym) – 25 h; oszacowanie wartości rynkowej lokalu (...) (dokonanie wyboru metody oszacowania, dokonanie wyboru nieruchomości przyjmowanych do porównania, obejrzenie ich w terenie, ustalenie cech wspólnych z nieruchomościami opiniowanymi, dokonanie wyliczeń matematycznych z uwzględnieniem ich powierzchni użytkowej, standardu i funkcjonalności, przygotowanie opisów nieruchomości na potrzeby opinii) – 10 h; oszacowanie wartości rynkowej nieruchomości gruntowej (dokonanie wyboru metody oszacowania, dokonanie wyboru nieruchomości przyjmowanych do porównania, obejrzenie ich w terenie, ustalenie cech wspólnych z nieruchomością opiniowaną, dokonanie wyliczeń matematycznych z uwzględnieniem jej powierzchni, położenia, przygotowanie opisu nieruchomości na potrzeby opinii) – 8 h; wykonanie opinii (przygotowanie fotografii i ich opisów, przygotowanie 7 załączników, spisanie 25 stron tekstu czcionką 11 z pojedynczymi odstępami między wierszami, wyeliminowanie błędów pisarskich, językowych, logicznych i rachunkowych, wydrukowanie 3 egzemplarzy, złożenie i dostarczenie dokumentów do Sądu) - 15 h. Nadto biegła oświadczyła, że w związku ze sporządzeniem opinii poniosła dodatkowe koszty, którymi jednak nie obciąża stron (m.in. koszty uzyskania wskazanych wyżej dokumentów i map, koszt zakupu papieru i tuszu do drukarki, koszty korespondencji).

Zasadnicze znaczenie w niniejszej sprawie miało ustalenie, które przepisy dotyczące wysokości wynagrodzenia biegłego mają zastosowanie do złożonego przez biegłą A. D. wniosku.

Ustawa z dnia 31 sierpnia 2012 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, z dniem 5 listopada 2012 roku zmieniła m.in. art. 89 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, którego ustęp 3 zdanie 2 głosi obecnie, że podstawę obliczenia stawki wynagrodzenia za godzinę pracy i taryfy zryczałtowanej stanowi ułamek kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość określa ustawa budżetowa. Natomiast w rozporządzeniu z 18 grudnia 1975 roku w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym, które zostało utrzymane w mocy na okres do 5 maja 2013 roku, podstawę obliczenia wynagrodzenia biegłych stanowiła kwota bazowa dla osób, o których mowa w art. 5 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 23 grudnia 1999 roku o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Wskazany w ten sposób przepis odwoływał się do dwóch kategorii osób: 1) osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz 2) członków korpusu służby cywilnej i innych wymienionych tam szczegółowo kategorii urzędników. Od wielu lat ustawy budżetowe ustalają dla obu tych grup dwie różne kwoty bazowe. W związku z tym wykształciła się w sądach praktyka stosowania stawki wyższej tj. przewidzianej dla m.in. członków korpusu służby cywilnej. Od kilku lat jest to niezmiennie 1.873,84 zł. Natomiast kwota bazowa dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe wynosi od kilku już lat 1.766,46 zł.

Należy w tym miejscu podkreślić, że § 2 ust. 2 rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 18 grudnia 1975 roku w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym, który stanowi, iż wynagrodzenie biegłych za wykonaną pracę wynosi za godzinę pracy od 1,2% do 1,7% podstawy obliczania. W tej sytuacji w zależności od tego, które przepisy przyjmiemy za podstawę wyliczenia, maksymalna stawka godzinna wynagrodzenia będzie się wahała od 31,86 zł/h (1,7% x 1.873,84) do 30,03 zł/h (1,7% x 1.766,46).

Mając na względzie fakt, iż biegła A. D. złożyła sporządzoną opinię w dniu 19 października 2012 roku, a więc jeszcze przed wejściem w życie nowej regulacji, Sąd Okręgowy uznał, iż w niniejszej sprawie zastosowanie znajdują stare przepisy odwołujące się do art. 5 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 23 grudnia 1999 roku o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Tym samym maksymalna stawka godzinowa przyjęta za podstawę wyliczenia wynagrodzenia biegłej może sięgać kwoty 31,86 zł/h.

Dokonując analizy karty pracy biegłej i jej szczegółowych wyjaśnień Sąd II instancji uznał, że nie doszło do zawyżenia czasu pracy biegłego.

Zasadą jest, że wysokość przysługującego biegłemu za wykonaną pracę wynagrodzenia określa Sąd, uwzględniając: 1) kwalifikacje biegłego, 2) potrzebny do wydania opinii nakład pracy oraz 3) poświęcony czas (uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 25 kwietnia 1963 r., VI KO 3/63, za pośrednictwem Systemu Informacji Prawnej Lex). Powyższe kryteria, jakimi obowiązany jest kierować się sąd, są wprost wyartykułowane w przepisach art. 89 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Według wskazań judykatury, sąd może skontrolować wskazaną przez biegłego w karcie pracy liczbę godzin niezbędnych do sporządzenia opinii (poświęconych na czynności przygotowawcze i badawcze, łącznie z zapoznaniem się z aktami sprawy oraz na opracowanie opinii wraz z uzasadnieniem) i obniżyć wynagrodzenie wyliczone przez biegłego stosownie do przyjętej przez siebie ilości czasu i nakładu pracy biegłego. Jednak ilość czasu, którą trzeba poświęcić na określoną czynność, jest zależna od wielu czynników, a wśród nich także od indywidualnych cech wykonawcy i indywidualnych cech czynności, podany zatem w rachunku czas poświęcony na wykonanie czynności może być z natury rzeczy skontrolowany tylko w przybliżeniu. Jeżeli więc nie istnieją ogólnie obowiązujące normy czasu wykonania danej czynności, kwestionowanie rachunku biegłego na tej podstawie, że czynność wymagała mniej czasu niż to wykazano w rachunku, może być skuteczne tylko wtedy, gdy podane w rachunku ilości zużytego czasu są tak jaskrawo wygórowane, iż – opierając się na zwykłym doświadczeniu życiowym – można od razu stwierdzić, że biegły niewątpliwie zużył znacznie mniej czasu niż podaje w rachunku (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1959 r., I CZ 82/59, OSNCK 1961, nr 2, poz. 41).

W ocenie Sądu Okręgowego, mając na uwadze fakt, iż biegła w ramach złożonej opinii dokonała wyceny aż trzech nieruchomości (dwóch lokalowych i jednej gruntowej) można przyjąć, że wykazany przez nią czas poświęcony na sporządzenie przedmiotowej opinii (68 godzin) jest adekwatny do nakładu pracy, jakiego z obiektywnego punktu widzenia wymagało zlecenie. Złożona opinia jest obszerna. W swojej zasadniczej części obejmuje 25 stron tekstu napisanego czcionką w rozmiarze 11, z pojedynczymi odstępami między wierszami. Dodatkowo zawiera 7 załączników na 17 stronach. W jej treści znaleźć można bardzo szczegółową analizę (...) rynku nieruchomości w okresie ostatnich 2 lat (porównanie kilkudziesięciu nieruchomości pod względem m.in. cen, lokalizacji, powierzchni, ilości kondygnacji) oraz analizę wycenianych nieruchomości (obejmującą m.in. ich lokalizację, sąsiedztwo, powierzchnię, standard, funkcjonalność wykończenia i urządzenia, stan techniczny.

Co więcej, biegała szczegółowo wyliczyła wszystkie czynności, jakie podjęła w związku z realizacją zlecenia. Na podkreślenie zasługują trudności, jakie napotkała w związku z przeprowadzaniem oględzin, które wpłynęły na wydłużenie czasu poświęconego na przygotowanie opinii.

W świetle powyższego Sąd Okręgowy uznał, że przyznane biegłej sadowej A. D. wynagrodzenie w kwocie 2.166,16 zł netto (68 x 31,86 zł) powiększone o należny podatek (2.664,38 zł brutto) odpowiada zakresowi sporządzonej opinii, nakładowi pracy i kwalifikacjom biegłej.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, mocą art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., oddalił zażalenie, jako nieuzasadnione.