Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Małgorzata Banaś
Protokolant:	sekr. sądowy Małgorzata Bugiel

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2013 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa D. K. i H. K.

przeciwko A. K.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza solidarnie od powodów D. K. i H. K. na rzecz pozwanego A. K. kwotę 3.617 zł (słownie: trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nie obciąża powodów kosztami sądowymi związanymi ze stawiennictwem świadków, które przejmuje się na rachunek Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Słupsku.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygnatura IC 306/12

UZASADNIENIE

Powodowie D. K. i H. K. w pozwie wniesionym do Sądu Okręgowego w Słupsku domagali się nakazania pozwanemu wydania zabudowanej nieruchomości położonej w J. gm. K., obejmującej działki oznaczone nr ewidencyjnymi: (...) oraz(...)o powierzchni (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Bytowie prowadzi księgę wieczysta u numerze KW (...) w wyniku odwołania przez powodów darowizny gospodarstwa rolnego jakiej dokonali na rzecz A. K.. Aktów niewdzięczności powodowie upatrywali w zachowaniu powoda polegającym na niewłaściwym sprawowaniu opieki nad nimi jak i budynkiem mieszkalnym w którym zamieszkują, brakiem wsparcia finansowego i pomocy w chorobie.

Na rozprawie w dniu 5 grudnia strona powodowa doprecyzowała przedmiot zgłoszonego powództwa w ten sposób, iż wniosła o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu praw własności do darowanej opisanej w pozwie nieruchomości na ich rzecz jako darczyńców.

Pozwany A. K. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa wskazując w uzasadnieniu, iż przyczyną pogorszenia się relacji między stronami, które ostatecznie doprowadziły do znacznego ograniczenia kontaktów była postawa powodów przejawiająca się okazywaną niechęcią do jego żony oraz narastającymi roszczeniami finansowymi przekraczającymi jego możliwości zważywszy na obowiązki i obciążenia wynikające z faktu posiadania rodziny

Sąd ustalił co następuje;

W dniu 29 czerwca 2000r. na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, określonej jako umowa darowizny, powodowie D. i H. małżonkowie K. przekazali na rzecz pozwanego ich syna A. K. nieruchomość rolną stanowiąca część ich gospodarstwa rolnego obejmującą działki o numerze (...) o łącznej powierzchni 5,10 ha na której miał on plany wybudować własny dom i rozpocząć działalność gospodarczą o profilu agroturystycznym..

W dniu 7 sierpnia 2001r. doszło do zawarcia kolejnej umowy w formie aktu notarialnego, określonej jako umowa darowizny, na mocy której powodowie przekazali na rzecz syna A. K. pozostałą część gospodarstwa rolnego obejmującego działki gruntu o numerze (...) o łącznej powierzchni 16,41 ha, położonego we wsi R., z czego działkę nr (...) zabudowaną murowanym, jednokondygnacyjnym domem mieszkalnym z częściowo użytkowym poddaszem o powierzchni użytkowe] 100 m.kw. murowanym kurnikiem, murowano-drewnianą oborą, drewnianą stodołą oraz drewnianym garażem szczegółowe opisane w treści aktu. Jednocześnie w § 5 aktu ustanowiona została poprzez obciążenie działki nr (...) dożywotnia i nieodpłatna służebność osobista mieszkania na rzecz powodów D. i H. K. polegającą na prawie zajmowania trzech pokoi, z prawem używania kuchni i łazienki, z obowiązkiem nieodpłatnego dostarczania przez obdarowanego energii elektrycznej, opału oraz z prawem poruszania się przez uprawnionych po całej nieruchomości. Roczną wartość tego prawa strony ustaliły na 1.500zł. Powodem decyzji o dokonaniu darowizny była możliwość uzyskania tylko w ten sposób przez powoda H. K. prawa do zasiłku przedemerytalnego.

Bezsporne, nadto akt notarialny Rep.A numer (...) k. 11, akt notarialny Rep.A numer (...) k. 9,.

Początkowo relacje między stronami niniejszego procesu oraz pozostałymi członkami rodziny wspólnie zamieszkującymi w domu rodzinnym układały się prawidłowo. Wszyscy tak jak miało to miejsce dotychczas zajmowali się pracą na gospodarstwie, uprawą ziemi i produkcją rolną, przy czym zaangażowanie pozwanego było najmniejsze bowiem pracował on zarobkowo w ramach zatrudnienia w Urzędzie Gminy w K.. Pierwsza zmiana stosunków w tym zakresie nastąpiła po zawarciu w 2005r. przez A. K. związku małżeńskiego z obecną żoną M. K. (1) i ostatecznym wyprowadzeniu się z domu rodzinnego. Jeszcze przed zawarciem przez pozwanego związku małżeńskiego część nieruchomości będącej przedmiotem darowizny obejmująca działki u numerze (...) za namową powodów i przy czynnym udziale co do pozyskania nabywcy, została przez pozwanego zbyta, a środki ze sprzedaży w całości przekazane powodom.

Bezsporne – wyjaśnienia stron k. 104,

Aktem notarialnym z dnia 1 grudnia 2005r. pozwany za zgodą powodów którzy zrzekli się w tej części prawa rzeczowego wpisanego na ich rzecz w stosunku do działki (...) darował część tej niezabudowanej nieruchomości swojej żonie, postanawiając ze przedmiot darowizny wejdzie do majątku wspólnego darczyńcy i obdarowanej. Celem powyższej czynności było uzyskanie przez pozwanego i jego żonę pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego, a następnie kredytu na zrealizowanie tej inwestycji.

Bezsporne, nadto akt notarialny Rep.A numer (...) k.70.

W związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej pozwany poczynając od 2005r. składał w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w T. wnioski o dopłaty i dotacje unijne. Środki uzyskane z tego tytułu w całości a w następnych latach w znacznej części przekazywał rodzicom. I tak w 2007r. powodowie otrzymali 7.878zł, w 2008r. 5.700zł. w 2009r. 2.450zł, w 2010r. 6.230zł. Niezależnie od przekazywanych przez powoda środków unijnych, uregulował on w KRUS-ie za rok 2005 z własnych środków finansowych zaległości matki D. K. z tytułu składek na łączną kwotę 1.463zł.

Na tym tle zaczęło dochodzić między stronami do nieporozumień, które z czasem przybrały na sile i każdej wizycie powodów w domu pozwanego lub u niego w pracy w Urzędzie Gminy towarzyszyły wzajemne pretensje. Głównym powodem narastającego między stronami konfliktu który w konsekwencji doprowadził do zerwania wzajemnych kontaktów były zgłaszane roszczenia finansowe przez rodzinę pozwanego, którym nie był on w stanie sprostać bez uszczerbku w utrzymaniu własnej. Powodowie oczekiwali od pozwanego nie tylko przekazywania w całości kwot uzyskanych przez niego z tytułu dopłat unijnych, wobec faktu, iż to oni zajmowali się uprawą pozostałej jeszcze części darowanego mu gospodarstwa, z czego również czerpali dochody, ale również pokrywania wszelkich kosztów związanych z opłatami za dom czy zakupem opału. Od 2010r. to wyłącznie pozwany wykonuje prace związane z uprawą gospodarstwa i pobiera z tego tytułu stosowne dopłaty i dotacje.

Dowód; zeznania św. A. K. k.128, O. K. k.129, M. K.-K. k.131, J. O. k.133, E. K. k.165, K. K. k. 166, I. L. k. 170, zeznania stron D. K. i A. K. k.171-174.

Pozwany by przynajmniej częściowo złagodzić istniejący konflikt zaproponował powodów zwrot części przedmiotu darowizny poprzez wydzielenie z działki części gruntu zabudowanego domem mieszkalnym i ponowne przeniesienie własności na rodziców. Powodowie odmówili propozycji i pismem z dnia 8 maja 2012r. złożyli oświadczenie o odwołaniu darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego, domagając się zwrotu przedmiotu darowizny przed notariuszem.

Bezsporne – nadto pismo k. 14

Sąd zważył;

W ramach obowiązującej swobody umów strony mogą dokonać wyboru umowy prowadzącej do wyzbycia się przez rolnika własności i posiadania gospodarstwa. Jeżeli jednak, w związku z zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej, zdecydują się na kodeksową umowę darowizny, to ma to taki skutek, że pozbawienie obdarowanego własności darowanej nieruchomości i odzyskanie jej przez darczyńcę może nastąpić tylko w sposób przewidziany w art. 898 § 1 kc, a więc przez odwołanie darowizny z przyczyn wskazanych w art. 898 § 1 i 899 § 2 kc. Tak więc w konsekwencji wyboru przez strony umowy darowizny w związku z zaprzestaniem prowadzenia przez rolnika działalności rolniczej, wyłączone jest uznanie tej umowy za umowę z następcą (art. 84 i 85 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników), a także jej rozwiązanie w trybie art. 89 tej ustawy (por. np. wyrok dnia 19 listopada 1996 r. III CKN 9/96, czy wyrok z dnia 4 lutego 1997 r. III CKN 26/96 OSNC .997/6-7 poz. 80).

Zawarta przez strony umowa notarialna tak w dniu 29 czerwca 2000r, jak i 7 sierpnia 2001r. jest w ocenie Sądu umową darowizny w rozumieniu art. 888 kc, co w sposób niewątpliwy wynika z nazwy umowy, jej formy, ale również z treści jej § 2 z których wynika, że powodowie darują pozwanemu opisaną nieruchomość, a pozwany darowiznę tę przyjmuje. Są to essentialia negotii umowy darowizny

W związku z tym należy konsekwentnie przyjąć, że przedmiotem niniejszej sprawy pozostaje żądanie przeniesienia własności gospodarstwa rolnego na skutek złożonego pozwanemu przez powodów oświadczenia woli.

Przewidziany w art. 900 k.c. warunek formy pisemnej dla oświadczenia o odwołaniu darowizny został ustanowiony jedynie dla celów dowodowych (art. 74), a więc bez rygoru nieważności. Dla skuteczności odwołania darowizny nie jest wymagane, aby oświadczenie w tym przedmiocie zawierało ściśle określoną treść. Musi być jednak ono zrozumiałe. Darczyńca powinien zawiadomić obdarowanego w sposób jednoznaczny, że dokonaną na jego rzecz darowiznę odwołuje i podać powód. Staje się ono przy tym skuteczne z chwilą, gdy doszło do obdarowanego w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią (art. 61). Brak warunku zachowania określonej formy oznacza, że darczyńca może dokonać skutecznego odwołania darowizny min. w pozwie skierowanym przeciwko obdarowanemu o zwrot przedmiotu darowizny lub o złożenie oświadczenia w przedmiocie przeniesienia własności rzeczy z powrotem na darczyńcę (z tym zastrzeżeniem, że odpis pozwu zostanie doręczony obdarowanemu przed upływem terminu przewidzianego w art. 899 § 3 k.c., jak również w zwykłym lub poleconym liście skierowanym do obdarowanego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18rudnia 1996r (...) 44/96 (Prokuratura i Prawo – dodatek 1997/6 poz. 30), stwierdził, że jeżeli darczyńca wcześniej nie składał oświadczenia woli o odwołaniu darowizny, to taką wolę wyraża pozew. Stanowisko to można uznać za ugruntowane w judykaturze.

W ocenie Sądu strony dochowały formy i zachowały termin do złożenia oświadczenia.

Odwołanie darowizny, jako wyjątek od zasady trwałości umów, jest obwarowane spełnieniem kwalifikowanej przesłanki w postaci rażącej niewdzięczności obdarowanego wobec darczyńcy. Przepis art. 898 § 1 k.c. nie precyzuje pojęcia niewdzięczności i nie zawiera wskazówek za pomocą których można byłoby sformułować jakieś generalne elementy tej niewdzięczności. W doktrynie i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że pod pojęcie rażącej niewdzięczności podpada tylko takie zachowanie się obdarowanego, polegające na działaniu lub zaniechaniu skierowanym bezpośrednio lub nawet pośrednio przeciwko darczyńcy, które oceniając rzecz rozsądnie, musi być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę. Chodzi tu przede wszystkim o popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo mieniu darczyńcy, oraz o naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych (rodzinnych) łączących go z darczyńcą oraz obowiązku wdzięczności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2000 r. IIICKN 810/2000, czy wyrok z dnia 5 października 2000 r. II CKN 280/2000).

O tym czy została spełniona przesłanka odwołania darowizny rozstrzyga sąd, musi jednak w każdym wypadku uwzględnić konkretne okoliczności, po wnikliwym rozważeniu całokształtu materiału dowodowego. Ich ocena co do tego czy stanowią przejaw rażącej niewdzięczności, wymaga przede wszystkim rozważenia w świetle ogólnie przyjętych reguł zachowania, przy uwzględnieniu zwyczajów w określonym środowisku społecznym. W tym sensie kategoria „rażącej niewdzięczności” ma znaczenie obiektywne, nie zależy bowiem od odczuć darczyńcy. Przy ocenie obowiązków obdarowanego wobec darczyńcy wynikających ze stosunków osobistych (rodzinnych), jak i etycznego obowiązku wdzięczności, sąd może posiłkować się treścią art. 897 k.c. O rażącej niewdzięczności z reguły nie może być mowy gdy obdarowany dopuszcza się wobec darczyńcy działań godzących w jego dobra, ale czyni to nieumyślnie, a nawet umyślnie lecz działania te nie wykraczają poza ramy zwykłych konfliktów życiowych (rodzinnych) – (por. wyrok SN z dnia 5.10.2000r. sygn. IICKN 280/00).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy i odnosząc się do przywołanej powyżej szerokiej definicji „rażącej niewdzięczności” nie można w ocenie Sądu tego rodzaju zachowań wskazać w ustalonym stanie faktycznym sprawy, tym samym przypisać ich pozwanemu względem powodów. Przeprowadzone postępowanie dowodowe w sposób nie budzący żadnych wątpliwości potwierdziło istnienie między stronami konfliktu, który narastał przez kilka ostatnich lat, jednakże nieporozumienia które do tego doprowadziły po pierwsze nie mają charakteru, który mógłby być zakwalifikowany jako rażąca niewdzięczność, a po drugie i co istotne ich źródłem było również zachowanie samych powodów wobec pozwanego.

Jak wykazało to przeprowadzone postępowanie dowodowe powodowie od zawsze żyli skromnie, z trudem utrzymując wieloosobową rodzinę z dochodów uzyskiwanych z gospodarstwa rolnego i wynagrodzenia powoda H. K., wielokrotnie zasilając budżet domowy drobnymi pożyczkami u rodziny i znajomych. Pomimo przekazania w 2001r. gospodarstwa synowi, powodowie niczego od niego oczekiwali, akceptowali fakt, iż nie angażuje się on w pracę na roli, a wynagrodzenie jakie otrzymuje z tytułu pracy w Urzędzie Gminy przeznacza w znacznej części na własne koszty utrzymania.

Relacje między stronami, pogorszyły się kiedy w życiu pozwanego nastąpiły zmiany związane z założeniem własnej rodziny, ale zasadniczym źródłem konfliktu który ostatecznie doprowadził do zerwania więzi, a strony na sale rozpraw były pieniądze, a ściślej rzecz ujmując niezadowolenie powodów z wysokości kwot przekazywanych im przez pozwanego na potrzeby prowadzenia gospodarstwa rolnego, jakie otrzymywał on z tytułu dopłat unijnych jako formalny właściciel gospodarstwa. Początkowo (2005r.) pozwany przekazał powodom całość otrzymanej kwoty, w następnych latach, aż do momentu faktycznego przejęcia w 2010r. gospodarstwa znaczną jej część, pomniejszając o koszty jakie ponosił z tytułu opłat podatku od nieruchomości czy ubezpieczenia sprzętu rolniczego wykorzystywanego w gospodarstwie. Takie zachowanie pozwanego wywoływało sprzeciw powodów, którzy nie zważając na rosnące koszty życia syna związane z założeniem rodziny, narodzinami syna, budową domu oczekiwali nie tylko przekazywania im całości uzyskanych przez pozwanego dopłat, ale również pokrywania kosztów utrzymania i remontów domu zamieszkałego przez nich i córki. Wizyty powodów w domu pozwanego, a później w miejscu jego pracy dotyczyły wyłącznie rozmów na temat finansów. Na tym tle budowała się wzajemna niechęć nie tylko powodów do pozwanego, ale również dalszej jego rodziny. Co charakterystyczne powodowie zarzucając pozwanemu, iż dla siebie zatrzymuje znaczną część środków pozyskanych z dopłat i taką wiedzę przekazując swoim córkom, a siostrom pozwanego, nie potrafili w trakcie procesu wskazać jaką kwotę faktycznie on otrzymywał i tym samym na podstawie czego opierali swoje zarzuty w tym przedmiocie.

W ocenie Sądu nie można mówić także o rażąco nagannym zachowaniu pozwanego wobec powoda H. K. w okresie jego choroby - co szczególnie było przez stronę powodową eksponowane tak w treści pozwu jak i w trakcie zeznań na uzasadnienie przyczyn odwołania darowizny - w sytuacji, gdy nie tylko nie zostało wykazane, że pomoc pozwanego była powodowi nieodzowna, ale nie zostało także wykazane, że pozwany w ogóle dysponował wiedzą o chorobie powoda. Co więcej powód jakby nie dostrzegał, że poprzez swoje zachowanie, i dość mocne oraz ostre wypowiedzi pod adresem syna i jego rodziny, dał dowód rezygnacji z pomocy sobie przez pozwanego. Wypada przy tym zauważyć, że w czasie choroby powód miał zapewnioną opiekę ze strony swoich pozostałych dzieci oraz żony, trudno zatem w takiej sytuacji usprawiedliwić twierdzenie, że powód był pozbawiony niezbędnej opieki, a tę mógł świadczyć tylko pozwany. Sam fakt braku odwiedzin w szpitalu nie może jeszcze stanowić o rażącej niewdzięczności. Podkreślenia wymaga również okoliczność przyznana przez powodów, iż H. K. nigdy nie zwrócił się osobiście o konkretną pomoc do syna, której ten by mu odmówił, podobnie D. K., a oboje jedynie oczekiwali że pozwany domyśli się jakie są ich oczekiwania, okaże skruchę i przeprosi za dotychczasowe swoje zachowanie – co dowodzi jedynie tego, jak silna była ich niechęć do podjęcia jakiejkolwiek rozmowy z synem. Dlatego też w ocenie Sądu bezczynności pozwanego w tym względzie nie można kwalifikować jako rażącej niewdzięczności.

Za będące wyrazem rażącej niewdzięczności w znaczeniu powołanego przepisu uznaje się przede wszystkim takie zachowania obdarowanego, które dotyczą bezpośrednio darczyńcy i które są podjęte przeciwko niemu w nieprzyjaznym zamiarze. Dlatego zawiedzione oczekiwania powodów co do odpowiedniego zajmowania się przez pozwanego przedmiotem darowizny, nie mogłyby więc same przez się, jako nie spełniające wspomnianych wymagań art. 898 § 1 k.c. uzasadniać odwołania darowizny na podstawie tego przepisu, niezależnie od tego, że powodowie w toku przeprowadzonego postępowania w żaden sposób nie byli w stanie wykazać na czym konkretnie miało to polegać, poza pretensjami o pieniądze.

Obdarowany po nabyciu własności podarowanej noże nią w zasadzie swobodnie dysponować (art. 140 k.c.) bez obawy, że jego zachowanie się w stosunku do rzeczy zostanie zakwalifikowane jako akt rażącej niewdzięczności w rozumieniu art. 898 § 1 kc. Wszystkie działania pozwanego oceniane przez powodów jako przejawy rażącej niewdzięczności, mieszczą się w ramach ustawowych uprawnień właścicielskich. Sąd Najwyższy w wyroku z 2.12.2005 r. (II CK 265/05. Biul. SN 2006, Nr 3), uznał iż zawiedzione oczekiwania darczyńcy co do należytego zajmowania się przez obdarowanego przedmiotem darowizny nie mogą uzasadniać odwołania darowizny na podstawie art. 898§1 k.c. (por. też wyr. SA w Szczecinie z 14.4.2005r. ( (...). OSA 2006. Nr 10, wyr. SN z 4.2.2005 r. (I CK 571/04. niepubl.), wyr. SN z 1.12.2004 r. (III CK 63/04. niepubl.) i wyr. SN z 7.5.2003 r. (IV CKN 115/01. niepubl.).SN z 1.12.2004 r. (01 CK 63/04. niepubl.) i wyr. SN z 7.5.2003 r. (IV CKN 115/01. niepubl.).

Nie można również pominąć w kontekście powyższych rozważań okoliczności, iż znaczna część przedmiotu darowizny obejmująca działki u numerze (...) za namową powodów i przy czynnym udziale co do pozyskania nabywcy, została przez pozwanego zbyta, a środki ze sprzedaży w całości przekazane powodom, co niewątpliwie stanowiło wielokrotność rocznej wartości służebności ustalonej w akcie notarialnym..

Zasada rozkładu ciężaru dowodu, skonkretyzowana została w art. 6 k.c. i jest jasna. Ten, kto, powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu, a więc neguje uprawnienie żądającego, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje.

W ocenie Sądu powodowie temu obowiązkowi nie sprostali. Materiał dowodowy przedstawiony do pozwu podobnie jak jego uzasadnienie był i skromny i lakoniczny i niewiarygodny w zestawieniu z dowodami przedstawionymi przez pozwanego, tym samym nie potwierdziły się zarzuty stawiane mu przez powodów. Jeśli chodzi o pogorszenie klimatu w stosunkach między stronami to w głównej mierze przyczyną tego były zabiegi powodów zmierzające do zmuszenia pozwanego do dania pierwszeństwa ich potrzebom i oczekiwaniom nad potrzeby jego własnej rodziny. Istotą niniejszego sporu nie jest faktyczne wykonywanie umowy darowizny, lecz fakt, ze powodowie nie zgadzali się z decyzjami pozwanego, podejmowanymi w uzgodnieniu z żoną. Zdarzenia i sytuacje o jakich mówili powodowie na uzasadnienie swojego powództwa były niewiarygodne, przerysowane i nacechowane chęcią przypisania wyłącznie pozwanemu winy za konflikt oraz chęcią przypisania pozwanemu niewłaściwego zachowania tak wobec ojca jak i matki. Powodowie natomiast nie dostrzegali, że to także ich postawa wobec pozwanego doprowadziła do zerwania przez niego z nimi więzi,

Nadto zdaniem Sądu podjęte w konsekwencji postawy pozwanego, przez powodów działania co do odwołania darowizny, zważywszy na ich zwaśnienie były swoistą próbą odzyskania gospodarstwa dla korzyści związanych z pozyskaniem dopłat unijnych.

W tych okolicznościach i w oparciu o poczynione ustalenia nie można pozwanemu przypisać zachowania świadczącego o rażącej niewdzięczności, a występujący konflikt między stronami należy potraktować jako spory rodzinne do których zresztą przyczynili się sami powodowie. Mając powyższe na uwadze nie może być potraktowane za uzasadniające odwołanie darowizny podnoszona w pozwie okoliczność, iż pozwany porzucił troskę o rodziców i zaniechał opieki nad ojcem.

W świetle powyższego należało stwierdzić, iż pozwanemu nie można przypisać aby dopuścił się względem powodów lub ich najbliższych obrazy czci, czy umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności. Zarzuty formułowane przez powoda i powódkę wobec pozwanego nie znalazły potwierdzenia w materiale dowodowym, wręcz przeciwnie z zebranych dowodów wynika, że to działania powodów znacząco przyczyniły się do istniejącego między stronami konfliktu i braku z ich strony zgody na ewentualne polubowne rozwiązanie sporu, co proponował pozwany.

Jeżeli chodzi o brak wsparcia w chorobie, to wbrew twierdzeniom pozwu, co Sąd podkreślał już powyżej w uzasadnieniu, z poczynionych ustaleń faktycznych nie wynika aby pozwany pozostawił powoda osamotnionego w jego chorobie. Z ustaleń faktycznych wynika, coś wręcz odwrotnego, a mianowicie że to powód od dłuższego już czasu unika kontaktów z pozwanym, a przepływ informacji odbywa się przez pośredników. Wobec niewiedzy pozwanego o chorobach powoda i zakresie jego potrzeb z tym związanych, nie można traktować braku wsparcia ze strony pozwanego w kategoriach niewdzięczności. Należało zatem uznać nieskuteczność odwołania darowizny przez powodów ze względu na brak przesłanki rażącej niewdzięczności, wymaganej w art. 898 § 1 kc..

Zgodnie z wymaganiami rzetelnego procesu powodowie dodatkowo wspierani przez fachowego pełnomocnika mieli zapewnioną realną możliwość przedstawienia swoich racji, wykazując zaś brak troski o własne interesy winni liczyć się z następstwami z takiej postawy wynikającymi.

Tym samym uznać należy, że Sąd nie miał w niniejszej sprawie obowiązku wyręczać czy też wspomagać powodów w realizacji założonych przez nich celów procesowych. Skoro bowiem przygotowali się do procesu w sposób niestaranny, to sami powinni ponieść negatywne tego konsekwencje.

W tym stanie rzeczy – w oparciu o ustalenia faktyczne poczynione na podstawie materiału dowodowego przedstawionego przez stronę powodową należało uznać, iż na moment orzekania (art. 316§1kpc), po stronie powodowej brak było jakiegokolwiek dowodu na potwierdzenie zasadności zgłoszonego roszczenia.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt 2 wyroku, kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Skoro strona powodowa w całości przegrała proces, to powinna ona zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty związane z celową obroną jego praw przed sądem

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art.98 i art.108 k.p.c. oraz § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.). oraz 102 k.p.c. w stosunku do powodów w zakresie kosztów sądowych.

Na oryginale właściwy podpis.