Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 107/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Słupsku z 2018-01-19

Sygn. I C 107/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Małgorzata Banaś

Protokolant:

sekretarz sądowy Małgorzata Bugiel

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2018 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa D. L.

przeciwko H. M.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda D. L. na rzecz pozwanej H. M. kwotę 1.620 zł (słownie: jeden tysiąc sześćset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt I C 107/17

UZASADNIENIE

Powód D. L. w pozwie wniesionym do Sądu Okręgowego w Słupsku przeciwko H. M. domagał się zobowiązania pozwanej do usunięcia skutków naruszenia jego dóbr osobistych w postaci godności osobistej i dobrego imienia, spowodowanego zeznaniami pozwanej złożonymi w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową w M.z zawiadomienia powoda o popełnionym na jego szkodę przez Wójta Gminy P. przestępstwie z art. 280 § 1 k.k., poprzez nakazanie przeproszenie na łamach (...) za poświadczanie nieprawdy co do istotnych okoliczności prawnych, które to poświadczenie wyrządziło D. L., szkodę w postaci uszczerbku na zdrowiu w postać rozstroju nerwowego".

Powód domagał się również zasądzenia od pozwanej kwoty 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia, oraz zasądzenia kosztów w procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwana H. M. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska procesowego podniosła, iż zeznając w postępowaniu prowadzonym pod nadzorem Prokuratury Rejonowej w M.była świadoma możliwości ponoszenia ewentualnej odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań w związku z tym mówiła wyłącznie w oparciu o pełne przekonanie o prawdziwości wypowiadanych słów, dotyczących okoliczności w jakich weszła w posiadanie telefonu komórkowego należącego do powoda.

Niezależnie od powyższej argumentacji, pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia, wskazując z odwołaniem się do przepisu art. 442 1 § 1 k.c. iż roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, a świadomość doznania szkody uzasadniająca początek trzyletniego terminu przedawnienia nie może być utożsamiana z wiedzą o sprecyzowanej wysokości szkody i jej rozmiarach.

Sąd ustalił co następuje;

W dniu 8 maja 2012r. do Prokuratury Rejonowej w C.wpłynęło pisemne zawiadomienie D. L. o popełnionym na jego szkodę przez Wójta Gminy P. przestępstwie z art. 280 § 1 kk. W powyższej sprawie funkcjonariusze Policji z Posterunku Policji w P. przeprowadzili czynności w trybie art. 308 § 1 k.p.k.. Uzyskane w ten sposób materiały, zgodnie z zarządzeniem Prokuratora Okręgowego w S.z dnia 28 maja 2012 roku, przekazane zostały do Prokuratury Rejonowej W M.. W oparciu o powyższe materiały oraz przeprowadzone następnie śledztwo o czyn z art. 280 § 1 k.k. ustalono, że w dniu 2 maja 2012 roku na terenie Ośrodka Sportu i Rekreacji w P. odbywał się festyn. Około godziny 21.00 A. T. (1) w związku z zachowaniem D. L. z którym pozostawał w konflikcie, postanowił opuścić teren stadionu i powrócić do miejsca zamieszkania. Zauważywszy idącego za nimi D. L., zwrócił mu uwagę, a następnie po krótkiej wymianie zdań A. T. (2) będąc przekonanym, że D. L. nagrywa przy użyciu telefonu komórkowego film z jego udziałem uderzył go w rękę w której trzymał telefon komórkowy, wytrącając mu aparat. Po odejściu z miejsca zdarzenia A. T. (1), powód D. L. zaczął szukać wspomnianego telefonu komórkowego. W związku z bezskutecznością poszukiwań D. L. wezwał na miejsce zdarzenia Policję. Przybyli na miejsce funkcjonariusze z Posterunku Policji w P. rozpytali uczestników zajścia i poddali A. T. (1) badaniom na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. D. L. odmówił poddania się takim badaniom, jednocześnie w stosunku do policjantów zachowywał się arogancko sugerując, że w związku z tym, że sprawa dotyczy urzędującego Wójta nie wykonają oni w należyty sposób swych obowiązków.

Tego samego dnia około godziny 22.30 telefon odnaleziony został na ziemi pod jednym z drzew przy ulicy (...) (w pobliżu miejsca, w którym doszło do zajścia ) przez H. M., która usłyszała dźwięk nadchodzącego połączenia. Zamierzała ona ustalić właściciela i zwrócić mu odnaleziony telefon. Przedmiotowy aparat przekazała ostatecznie funkcjonariuszom Posterunku Policji w P. w dniu 4 maja 2012 roku. Telefon ten powód rozpoznał jako swój i odebrał go za pokwitowaniem. Na tę okoliczność złożyła ona zeznania w ramach prowadzonego postępowania przez Prokuraturę w M..

Postanowieniem z dnia 3 lipca 2012r. Prokuratura Rejonowa w M.umorzyła śledztwo w sprawie;

1) zabrania w celu przywłaszczenia w dniu 2 maja 2012 roku w P. telefonu komórkowego marki N., model (...)o wartości około l00 złotych na szkodę D. L., po uprzednim zastosowaniu wobec niego przemocy polegającej na uderzeniu kolanem w okolice krocza oraz uderzeniu otwartą dłonią w rękę, tj. o czyn z art. 280 § 1 k.k. - wobec stwierdzenia, iż czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego - na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.,

2) naruszenia w dniu 2 maja 2012 roku w P. nietykalności cielesnej D. L. poprzez odepchnięcie i uderzenie otwartą dłonią w rękę, tj. o czyn z art. 217 § 1 k.k., wobec stwierdzenia, że postępowanie nie dostarczyło podstaw do wniesienia aktu oskarżenia z uwagi na brak interesu społecznego w objęciu ściganiem z urzędu przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego - na zasadzie art. 322 § 1 k.p.k. i art. 60 § l k.p.k. a contrario.

W uzasadnieniu wskazano, że w sprawie nie ustalono, aby A. T. (1) użył w stosunku do pokrzywdzonego przemocy w celu kradzieży należącego do niego telefonu, a w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy nie sposób stwierdzić, czy w ogóle wszedł w jego posiadanie. Zeznania H. M. pozwalały zdaniem prokuratury stwierdzić, że telefon po wytrąceniu go z dłoni D. L. przez A. T. (1) upadł na tyle daleko, że pokrzywdzony nie zdołał go odnaleźć.

Sąd Rejonowy w C.na skutek rozpoznania zażalenia D. L. na powyższe postanowienie, uwzględnił je i uchylił postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w M.z dnia 3 lipca 2012r. o umorzeniu śledztwa. W ocenie Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy doprowadził do ustalenia dwóch odmiennych wersji przebiegu zdarzenia w dniu 2 maja 2012r. co skutkuje koniecznością przeprowadzenia konfrontacji między poszczególnymi świadkami zajścia w celu ustalenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia, albowiem w dotychczas zebranym materiale dowodowym istnieje dużo rozbieżności.

W przeprowadzonym po uchyleniu pierwszego postanowienia o umorzeniu śledztwa w postępowaniu wykonano wszystkie polecone przez Sąd Rejonowy w C.czynności, w tym skonfrontowano A. T. (1), E. T. E. K. i P. K. z D. S. i S. L. a także ponownie przesłuchano w charakterze świadka H. M..

Postanowieniem z dnia 28 lutego 2013r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w M.ponownie umorzył śledztwo w sprawie:

1) zabrania w celu przywłaszczenia w dniu 2 maja 2012 roku w P. telefonu komórkowego marki N., model (...)o wartości około 100 złotych na szkodę D. L. po uprzednim zastosowaniu wobec mego przemocy polegającej na uderzeniu kolanem w okolice krocza oraz uderzeniu otwartą dłonią w rękę, tj. o czyn z art. 280 § 1 k.k. - wobec stwierdzenia iż czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego - na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.,

2) naruszenia w dniu 2 maja 2012 roku w P. nietykalności cielesnej D. L. poprzez odepchnięcie i uderzenie otwartą dłonią w rękę, tj. o czyn z art. 217 § 1 k.k., wobec stwierdzenia że postępowanie me dostarczyło podstaw do wniesienia aktu oskarżenia z uwagi na brak interesu społecznego w objęciu ściganiem z urzędu przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego - na zasadzie art. 322 § 1 k.p.k. i art. 60 § 1 k.p.k. a contrario,

3) zmuszania w dniu 2 maja 2012 roku w P. D. L. przemocą polegającą na odepchnięciu i uderzeniu otwartą dłonią w rękę do zaniechania nagrywania filmu przy użyciu telefonu komórkowego, tj. o czyn z art. 191 § 1 k.k. - wobec stwierdzenia, iż czyn zabroniony nie stanowi przestępstwa z uwagi na jego znikomą społeczną szkodliwość (art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.).

dowód; zawiadomienie z dnia 4.05.2012r. k. 1, notatka urzędowa z dnia 2.05.2012r. k. 2, protokół przesłuchania św. H. M. k. 24, postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w M.z dnia 3 lipca 2012r. o umorzeniu śledztwa k. 72-74, postanowienie SR w C.z dnia 14.12.2012r. k. 88-89, postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w M.z dnia 28 lutego 2013r. o umorzeniu śledztwa k. 147-149 z akt sprawy Prokuratury Rejonowej w M.sygn. Ds.(...)( poprzednio Ds. (...)).

W dniu 26 marca 2013 roku do Prokuratury Rejonowej w M.wpłynęło zawiadomienie D. L. o popełnieniu przestępstwa polegającego na złożeniu fałszywych zeznań przez H. M.. Z treści pisma pokrzywdzonego wynikało, że zarzuca on H. M., że składając zeznania w sprawie nadzorowanej przez Prokuraturę Rejonową w M. dotyczącej zabrania na jego szkodę w celu przywłaszczenia telefonu komórkowego, po uprzednim zastosowaniu wobec niego przemocy w dniu 2 maja 2012 roku w P., przez A. T. (1) dwukrotnie zeznała nieprawdę twierdząc, że to ona znalazła telefon, oraz że od czasu odnalezienia telefonu do czasu jego przekazania policji nikt go nie obsługiwał.

Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2013r. - Prokurator Prokuratury Rejonowej w M. odmówił wszczęcia śledztwa w przytoczonej wyżej sprawie, wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynów. W uzasadnieniu wskazano, że w ramach śledztwa w sprawie Ds. (...)wykonano wszelkie czynności, które miały na celu wyjaśnienie między innymi tego co działo się z telefonem od czasu wytrącenia go z ręki D. L. do czasu oddania go przez H. M. policji. W związku z tym oceniając zebrany materiał dowodowy uznać należy, że brak jest podstaw do uznania, że składając zeznania w sprawie Ds. (...) H. M. zeznała nieprawdę.

dowód; zawiadomienie z dnia 14.03.2013r.ie o uzasadnieniu popełnienia przestępstwa k. 1, postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w M. z dnia 30 kwietnia2013r. k. 59-60 z akt sprawy Prokuratury Rejonowej w M. sygn. Ds.(...).

Sąd zważył co następuje;

Ustalony przez Sąd stan faktyczny dotyczący treści zeznań złożonych przez pozwaną w postępowaniu prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową w M. odpowiednio w dniu 4 maja 2012r. i 16 stycznia 2013r. był bezsporny.

W przedmiotowej sprawie istota sporu w znaczącym rozmiarze sprowadzała się do kwestii oceny ustalonych zdarzeń faktycznych nie tylko na gruncie przepisów kodeksu cywilnego, lecz również co do możliwości dochodzenia przez powoda roszczeń w postępowaniu sądowym w świetle podniesionego przez pozwaną zarzutu przedawnienia.

Jak wynika z treści pozwu powód domagał się jako roszczenia majątkowego zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną od pozwanej krzywdę za naruszenie dóbr osobistych w postaci zdrowia i dobrego imienia, oraz roszczenia niemajątkowego poprzez nakazanie pozwanej przeproszenie na łamach (...) za poświadczanie nieprawdy co do istotnych okoliczności prawnych, które to poświadczenie wyrządziło mi, D. L., szkodę w postaci uszczerbku na zdrowiu w postaci rozstroju nerwowego".

Przedawnieniu podlegają wyłącznie cywilnoprawne roszczenia majątkowe. Natomiast nie przedawniają się roszczenia niemajątkowe, np. wynikające z naruszenia dóbr osobistych (art. 24 § 1 zd. 1 i 2 k.c.) por. Kodeks cywilny Komentarz, red. prof. dr hab. E. G., prof. dr hab. P. M.. Powód zaś w niniejszym postępowaniu oprócz roszczenia majątkowego dochodził roszczenia niemajątkowego, tj. domagał się, aby Sąd zobowiązał pozwaną do przeprosin powoda. Zatem zawarte w pozwie żądanie przeprosin niewątpliwie nie mogło ulec przedawnieniu.

Spór dotyczył tego, czy na skutek zachowania pozwanej doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda w postaci godności osobistej i dobrego imienia.

Punktem wyjścia rozważań winno być na wstępie wskazanie, iż stosownie do treści art. 24 §1 k.c. przesłankami ochrony dóbr osobistych, które musza być spełnione łącznie są:

1)  istnienie dobra osobistego,

2)  zagrożenie lub naruszenie tego dobra,

3)  bezprawność zagrożenia lub naruszenia.

Kodeks cywilny nie zawiera definicji dóbr osobistych, lecz ogranicza się do stwierdzenia, że dobrami osobistymi człowieka są w szczególności; zdrowie, wolność cześć, swoboda sumienia, nazwisko (…). Przywołany powyżej przepis art. 23 k.c. ma charakter szczególny. Jest w nim zawarta bowiem jedynie ogólna zasada, że dobra osobiste wymienione w nim przykładowo pozostają pod ochroną prawa cywilnego. Nie wskazuje on natomiast środków ochrony, a więc sankcji przewidzianych za ich naruszenie. Te zostały wymienione w art. 24 k.c. Oba przepisy pozostają zatem w ścisłym związku. Różnorodność występowania w życiu społecznym dóbr osobistych podlegających ochronie cywilnoprawnej, przesądza o niemożliwości jakiegoś systematycznego ujęcia przesłanek ogólnych, których występowanie mogłoby przesądzić o tym czy konkretne zdarzenie lub wypowiedź stanowią naruszenie któregoś z nich. Ocena musi być, i jest w praktyce orzeczniczej, dokonywana na tle konkretnego stanu faktycznego. To Sąd w świetle konkretnego stanu faktycznego winien ocenić – stosując kryteria obiektywne – czy doszło do naruszenia dobra osobistego i czy zachodzą przesłanki do zastosowania któregoś ze środków ochrony przewidzianych w art.24 k.c. (por. orz. SN z dnia 8 października 1987r. (...) (...), (...)).

W nawiązaniu do określonych w art. 24 § 1 k.c. przesłanek ochrony dóbr osobistych orzeczenia Sądu Najwyższego ustawicznie zwracają uwagę na metodykę rozpoznawania spraw, w których roszczenie jest oparte na zarzucie naruszenia dóbr osobistych. Sąd ocenia w pierwszej kolejności, czy doszło do naruszenia określonych dóbr osobistych powoda. Powód zatem powinien wskazać, jakie jego dobro osobiste zostało naruszone, a ocenie sądu podlega czy dobro to jest dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. oraz czy rzeczywiście zostały naruszone przez określone działanie lub zaniechanie pozwanego. Dopiero w razie pozytywnego przesądzenia tych kwestii, konieczne jest podjęcie dalszych badań, w tym bezprawności działania, objętej domniemaniem prawnym, które powinien obalić pozwany ( zob. wyrok SN z 22.2.2012r. (...)).

Obowiązkiem powoda zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, było wykazanie istnienia przesłanek pozwalających na uwzględnienie powództwa.

Z dokonanych przez Sąd ustaleń w oparciu o materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy nie można było uwzględnić powództwa w żadnej części.

Przepis art.23 k.c. zawiera katalog otwarty dóbr osobistych z których jednym z tych dóbr jest cześć. W literaturze przedmiotu podnosi się, że „przez cześć człowieka zwykło się rozumieć dwa jej aspekty: tzw. cześć zewnętrzną w znaczeniu dobrej sławy, dobrego imienia, opinii innych ludzi i szacunku którym obdarza daną osobę otoczenie, oraz tzw. cześć wewnętrzną w znaczeniu godności osobistej, wyobrażenia o własnej wartości oraz oczekiwaniu szacunku ze strony innych ludzi. Obie postacie naruszenia czci objęte są zakresem ochrony art. 23 i 24 k.c. w granicach przeciętnych ocen obecnie stosowanych w społeczeństwie, a nie w indywidualnym odczuciu osoby, która domaga się ochrony prawnej (por. uchwała (...))” – por. Z. R. „Prawo cywilne – część ogólna” W. 2007 str. (...).

Działanie zgodne z prawem nie może być uznane za bezprawne. Kwalifikacja działania na podstawie prawa (" działanie w ramach porządku prawnego" ) jako okoliczności wyłączające bezprawność jest utrwalona w orzecznictwie. Działanie w ramach porządku prawnego zaliczyć należy - obok wykonywania prawa podmiotowego, obrony interesu zasługującego na ochronę i zgody uprawnionego - do kontratypów uzasadniających ingerencję w sferę cudzych dóbr osobistych. Składanie zeznań przez świadka w postępowaniach sadowych i przygotowawczych jest działaniem w ramach porządku prawnego, nawet jeżeli podawane fakty obiektywnie nie są prawdziwe lub co do prawdziwości których świadek nie jest w stanie przedstawić dowodów, jeżeli w postępowaniu o ochronę dóbr osobistych wykaże on, że pozostawał wówczas w uzasadnionym obiektywnymi okolicznościami przekonaniu, że podawane fakty są zgodne z prawdą.

Sąd analizując przywołane przez powoda na uzasadnienie niniejszego powództwa zeznania pozwanej złożone w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową w M., doszedł do przekonania, że ich treść nie mogła w jakikolwiek sposób naruszać dobrego imienia, czy godności powoda, rozumiane jako prawo do poszanowania dobrej opinii i poczucia własnej wartości, zważywszy, że odnosiły sie one wyłącznie do okoliczności związanych ze znalezieniem przez H. M. telefonu komórkowego, jak się okazało zgubionego chwilę wcześniej przez powoda i czynności późniejszego jego zabezpieczenia, a nie bezpośrednio osoby powoda D. L.. Przywołane w pozwie zeznania H. M. nie zawierają sformułowań, które naruszałyby dobra osobiste powoda, nie są obraźliwe, nie naruszają jego czci i godności. Pozwana nie kwestionowała treści zeznań złożonych w sprawie karnej, ale podczas przesłuchania w charakterze strony wskazała, że opierała się na własnej pamięci co do zdarzeń które miały miejsce pomiędzy 2 a 4 maja 2012r. i dotyczyły znalezienia oraz sposobu zabezpieczenia telefonu komórkowego. Zeznania pozwanej złożone w rozpoznawanej sprawie wskazują na to, że pozwana była i jest przeświadczona o prawdziwości złożonych zeznań. Zeznania jej wprawdzie były dla powoda niekorzystne, bowiem nie potwierdzały wersji zdarzeń przedstawionej przez powoda co do przebiegu zajścia i zachowania A. T. (1) jednakże nie może do jej obciążać, a już na pewno stanowić o naruszeniu dóbr osobistych powoda, pomijając okoliczność, iż powód nie wykazał by faktycznie jakiekolwiek jego dobra osobiste zostały naruszone.

Z tych względów powództwo podlegało oddaleniu.

W niniejszej sprawie, niejako tylko przy okazji, warto pamiętać o treści art. 6 k.c., który stanowi, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Reguła powyższa powtórzona została w art. 232 k.p.c., zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

W orzeczeniu z 17 grudnia 1996 r., (...) A. Z., P.. (...) i nast., Sąd Najwyższy stwierdził zaś, iż rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Zgodnie z wymaganiami rzetelnego procesu powód miał zapewnioną realną możliwość przedstawienia swoich racji, wykazując zaś brak troski o własne interesy winien liczyć się z następstwami z takiej postawy wynikającymi.

Tym samym nie było już potrzeby dokonywania przez Sąd analizy sposobu i zakresu ochrony prawnej, której domagał się ostatecznie powód, podobnie jak i zasadności żądania zadośćuczynienia.

Już wyłącznie na marginesie należy wskazać, iż bez wątpienia przedawnieniu uległo zgłoszone roszczenie majątkowe i w tym wypadku należałoby podzielić uzasadnienie zarzutu.

Nie ulega wątpliwości, iż zgłoszone przez powoda roszczenie w zakresie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ma charakter majątkowy w związku z czym, zgodnie z brzmieniem ogólnej zasady wyrażonej w art. 117 § 1 k.c. podlega ono przedawnieniu. Roszczenie o zadośćuczynienie w zakresie przedawnienia podlega rygorom art. 442 1 k.c. Roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym to wszelkie roszczenia mające charakter majątkowy, przy czym do kategorii roszczeń majątkowych należy zaliczyć także roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia.

Jeśli potraktować naruszenie dóbr osobistych jako czyn niedozwolony w rozumieniu art. 415 k.c. to w myśl art. 442 1 k.c. roszczenie o naprawienie szkody (wypłatę zadośćuczynienia) ulega przedawnieniu z upływem lat 3 od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Termin ten nie może być jednak dłuższy niż 10 lat od dnia w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Regulacja powyższa wyznacza ramy czasowe dla skutecznego dochodzenia roszczeń majątkowych wynikających z czynu niedozwolonego, których przekroczenie uzasadnia oddalenie roszczenia wobec jego przedawnienia.

Trzyletni bieg przedawnienia roszczenia przewidziany w art. 442 ( 1 ) § 1 zd. pierwsze k.c. rozpoczyna się z dniem, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia, przy czym obie przesłanki powinny być spełnione łącznie. Właściwą chwilą dla określenia początku trzyletniego biegu przedawnienia jest moment dowiedzenia się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, a nie o zakresie szkody czy o trwałości jej następstw ( por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w S.z dnia 4 października 2006 r., sygn. akt IACa (...)). W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że poszkodowany musi mieć świadomość szkody w ogóle, bez konieczności jej precyzyjnego obliczania ( wyrok SN z dnia 10 marca 1998r. (...)). Do rozpoczęcia zatem biegu przedawnienia wystarczającą przesłanką jest świadomość doznanej szkody (krzywdy). Analogiczne stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 11 lutego 1963r. (...)stanowiącej zasadę prawną, przyjmując, że „ przesłanka wiadomości o szkodzie zostaje zrealizowana już w tej chwili, w której poszkodowany wie o istnienie szkody, gdy ma świadomość faktu powstania szkody”.

Odnosząc powyższe do realiów rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że momentem, w którym powód dowiedział się o szkodzie w postaci jak twierdził naruszenia jego dóbr osobistych był moment w którym złożył zawiadomienie (4.03.2013r.) o popełnieniu przestępstwa polegającego na złożeniu fałszywych zeznań przez H. M. czym działała na jego niekorzyść powodując u niego rozstrój zdrowia i zszargania dobrego imienia, a już conajmniej moment w którym prawomocnie została zakończona sprawa prowadzona z jego zawiadomienia przez Prokuraturę Rejonową w M. ( 21.10.2013r.).

O "dowiedzeniu się o szkodzie" w rozumieniu art. 442 ( 1) § 1 k.c. można mówić wtedy, gdy poszkodowany zdaje sobie sprawę z ujemnych następstw zdarzenia wskazujących na fakt powstania szkody inaczej rzecz ujmując, gdy ma świadomość doznanej szkody (por. wyrok SA w W.z dnia 17.01.2014r. VI ACa (...)). Chwilą dowiedzenia się poszkodowanego o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia jest moment otrzymania przez poszkodowanego takich informacji które obiektywnie oceniając, pozwalają z wystarczająco dużą dozą prawdopodobieństwa przypisać sprawstwo określonemu podmiotowi.

Za bezzasadne Sąd uznał twierdzenia powoda D. L., że dopiero treść pisma M. B. Prokuratora Prokuratury Okręgowej pozwoliła mu na ustalenie, że pozwana ponosi odpowiedzialność za naruszenie jego dóbr osobistych, a zatem że dopiero wówczas ziściła się przesłanka rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia.

Z uwagi jednak na nieuwodnienie roszczenia dalsze rozważania w tym przedmiocie są bez przedmiotowe.

Odnosząc się natomiast do postanowienia Sądu wydanego do protokołu rozprawy o niedopuszczeniu do udziału w sprawie w charakterze pełnomocnika powoda M. J., to uzasadnieniem był art. 87 k.p.c. Osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony bądź pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia powinna załączyć do pozwu lub innego pisma stanowiącego pierwszą czynność procesową umowę zarządu lub umowę zlecenia, która zastępuje pełnomocnictwo. Osoba ta jest bowiem z mocy ustawy pełnomocnikiem, jeśli wykaże sprawowanie zarządu lub pozostawanie ze stroną w stałym stosunku zlecenia. Przepis art. 87 k.p.c. jest w tym zakresie przepisem szczególnym do art. 98 k.p.c. Okolicznością doniosłą przy ustanawianiu pełnomocnika, o którym mowa w art. 87 § 1 k.p.c. nie jest to, czy zlecenie obejmowało zastępowanie zleceniodawcy przed sądem, lecz to, że potrzeba żądania rozstrzygnięcia przez sąd wiąże się lub wynika z okoliczności faktycznych objętych udzielonym uprzednio zleceniem. Ustalając dopuszczalność (skuteczność) pełnomocnictwa procesowego sąd przeprowadza zatem dwustopniowy sprawdzian. Przede wszystkim, bada czy stosunek zlecenia jest stały {nawet jeśli zlecenia udzielono na czas określony), a następnie porównuje zakres zlecenia i pełnomocnictwa w celu ustalenia, czy mieści się w nim przedmiot sprawy, tj. treść roszczenia i okoliczności faktyczne przytoczone w celu jego uzasadnienia. Przedmiot sprawy oznacza przedmiot postępowania toczącego się lub wszczynanego przed sądem, w którym zleceniodawca ustanawia zleceniobiorcę swoim pełnomocnikiem. Umowa zlecenia obejmująca stałe prowadzenie obsługi prawnej mocodawcy, w tym reprezentowanie go przed sądem, może być podstawą pełnomocnictwa procesowego wtedy, gdy przedmiot sprawy obejmuje określoną w tej umowie czynność prawną, faktyczną lub usługę (wyr. SN z 6.7.2012 r., V CSK (...), L.). Przez sprawowanie zarządu majątkiem lub interesami strony należy rozumieć stałe sprawowanie zarządu odnoszące się jakiegokolwiek majątku lub interesu strony, jeżeli przedmiot sporu wchodzi w zakres tego zarządu (post. SN z 28.5.2014 r., I CZ (...)).

Powód takich okoliczności w żaden sposób nie wykazał.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art.98 k.p.c. i 108 k.p.c.

Oddalenie powództwa jest równoznaczne z przegraniem procesu i w takim wypadku powód powinien zwrócić pozwanemu na jego żądanie niezbędne koszty procesu zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. Do kosztów tych zalicza się zgodnie z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. wynagrodzenie pełnomocnika. Skoro powód w całości przegrał proces, to powinien zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty związane z celową obroną jego praw przed sądem, na które złożyły koszty wynagrodzenia fachowego pełnomocnika w wysokości 720 zł (art. 99 w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z § 8 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2016 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych - Dz. U. 2016 r. poz. 1667, roszczenie nie majątkowe - i w wysokości 900 zł (art. 99 w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2016 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych - Dz. U. 2016 r. poz. 1667, - roszczenie majątkowe. Łącznie 1620 zł.

Na oryginale właściwy podpis

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Elżbieta Drozd
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Słupsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Małgorzata Banaś
Data wytworzenia informacji: