Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Janusz Blicharski
Protokolant:	sekr. sądowy Karina Hofman

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2015 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa K. M. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w C.

o zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda K. M. (1) na rzecz Prokuratorii Generalnej skarbu Państwa kwotę 3.600 zł (słownie: trzy tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt I C 74/15

UZASADNIENIE

Powód K. M. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa - Zakładu Karnego w C. zadośćuczynienia w kwocie 90.000 złotych za bardzo złe warunki odbywania kary pozbawienia wolności oraz łamanie jego praw i godności w Zakładzie Karnym w C.. Powód zarzucił w pozwie:

- nieprawidłowe zakwalifikowanie do podgrupy R.;

- zmuszanie do biernego palenia tytoniu;

- przepełnienie celi i umieszczenie w celi toalety;

- brak stołówki;

-brak odpowiedniej cyrkulacji powietrza w celi;

- zamykanie celi w niewłaściwej porze;

- zbyt małą ilość telefonicznych aparatów inkasujących;

- brak drabinek zabezpieczających przy łóżkach na piętrze;

- niedostosowanie spacerniaków do podgrupy powoda;

- cenzurowanie listów prywatnych;

- brak szuflad pod łóżkami;

- leczenie nieodpowiednimi lekami przez niekompetentną służbę zdrowia.

Pozwany Skarb Państwa - Zakład Karny w C. wniósł o oddalenie powództwa zaprzeczając twierdzeniom powoda o złych warunkach odbywania przez niego kary pozbawienia wolności oraz twierdzeniom o niewłaściwej opiece medycznej. Warunki odbywania kary pozbawienia wolności w ZK C. odpowiadają obowiązującym przepisom, cele wyposażone są w odpowiednią ilość sprzętu kwaterunkowego a kąciki sanitarne są prawidłowo obudowane i gwarantują należytą intymność. Ewentualne usterki sprzętu są na bieżąco naprawiane. Wentylacja i wyposażenie cel są prawidłowe. Jednocześnie pozwany wskazał, że przepisy nie przewidują wyposażenia łóżek na piętrze w drabinki. Odnośnie narażenia na wdychanie dymu tytoniowego pozwany wskazał, że powód po złożeniu stosownej deklaracji umieszczony został w celi dla niepalących, zaś palenie tytoniu dopuszczalne jest wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych. Powód nie zgłaszał funkcjonariuszom palenia przez skazanych w miejscach do tego nie przeznaczonych. Według pozwanego powód nie wykazał aby jego listy prywatne były cenzurowane, zaś pozostała korespondencja jest cenzurowana w sposób określony w art. 105 § 3 i 4 k.k.w.

Sąd ustalił co następuje:

Powód przebywał w Zakładzie Karnym w C. od 19 lutego do 9 kwietnia 2015 r./50 dni /. Zakwalifikowany został do podgrupy R2/Z co oznaczało że jest recydywistą odbywającym karę w zakładzie typu półotwartego w systemie zwykłym. W zakładzie półotwartym cele są otwierane w porze dziennej a skazanym przysługuje większa ilość widzeń w miesiącu.

W trakcie pobytu w pozwanym ZK powód przebywał tylko w jednej celi mieszkalnej o numerze (...) Cela ta ma 27,83 m ^{(( 2))} i przebywało w niej 9 skazanych. Powierzchnia mieszkalna na każdego skazanego przekraczała 3 m ^{(( 2))} Cela numer (...) jest celą dla niepalących. Węzeł sanitarny jest w niej wydzielony i odgrodzony murkiem z drzwiami. W każdej celi na ścianie znajduje się otwór wentylacyjny z kratką a sami skazani decydują o wietrzeniu poprzez otwieranie i zamykanie okien.

Każdy skazany ma do swojej dyspozycji szafkę na przybory osobiste, jednak tolerowane jest przechowywania nie mieszczących się w niej rzeczy w torbach podróżnych lub reklamówkach. Ilość rzeczy prywatnych tolerowana jest do rozsądnych granic. Żadne łóżko na piętrze nie posiada drabinek ani barierek zabezpieczających. Na oddziale na 120 osób jest do dyspozycji jeden aparat telefoniczny. Każdy oddział ma wyznaczony czas korzystania ze spacerniaka.

Dowód: zeznania świadka P. H. k. 65 akt sprawy; wydruk z przeglądarki rozmieszczenia skazanych k. 49 oraz oświadczenie technika działu kwatermistrzowskiego z 30 kwietnia 2015 r. k.51-52 akt sprawy.

Przy przyjmowaniu do pozwanego Zakładu powód złożył oświadczenie iż jest osobą niepalącą

Dowód: oświadczenie z 5 lutego 2015 r. k.69

Powód jest człowiekiem zdrowym nie choruje na choroby przewlekłe, nie leczył się też i nie leczy w poradni zdrowia psychicznego.

W dniu 25 lutego 2015 r. powód w czasie wizyty u lekarza w ZK nie zgadzał się z decyzją lekarza dotyczącą leczenia. Odmówił przyjęcia zleconych leków, podważał decyzję lekarza i był wulgarny za co ukarany został karą nagany.

Dowód: wniosek o wymierzenie kary dyscyplinarnej z 20 lutego 2015 r. oraz wykaz informacji dotyczących skazanego M. z oświadczeniem powoda iż jest zdrowy k.69 akt sprawy.

Skazani w systemie półotwartym mają obowiązek przebywania w swoich celach w czasie obiadu oraz kolacji w godzinach 11.00-13.00 oraz 17.30-18.00.

Dowód: zarządzenie nr.(...)Dyrektora ZK C. w sprawie porządku wewnętrznego Zakładu Karnego w C. k. 69

Sąd zważył co następuje:

Roszczenie powoda na uwzględnienie nie zasługuje albowiem nie wykazał on ani bezprawności działania pozwanego Zakładu Karnego ani też naruszenia jakiegokolwiek dobra osobistego.

W myśl art. 24 k.c. działaniem bezprawnym jest każde działanie naruszające dobro osobiste, jeżeli tylko nie zachodzi żadna okoliczność bezprawność wyłączająca. Okolicznościami tymi są:

- działanie w ramach porządku prawnego tj. działanie dozwolone przez przepisy prawa

- wykonywanie prawa podmiotowego;

- zgoda pokrzywdzonego oraz

- działanie w obronie uzasadnionego interesu.

Przy ustalonym przez Sad stanie faktycznym i całkowitej bezczynności dowodowej powoda nie ulega wątpliwości iż pozwany Zakład Karny nie dopuścił się w stosunku do powoda naruszenia jakichkolwiek przepisów prawa.

K. M. (1) w trakcie krótkiego pobytu w ZK C. przebywał w celi na tyle dużej, że na każdego skazanego przypadało więcej niż 3 m ². Umieszczony został zgodnie z deklaracją w celi dla niepalących. Cela wyposażona była w niezbędne przedmioty takie jak stół, taborety, łóżka i szafki na przybory podręczne.

W celi znajdował się wydzielony i odgrodzony ścianą i drzwiami kącik sanitarny zapewniający nieskrępowane załatwienie potrzeb higieniczno-fizjologicznych. Cela posiadała wywietrznik umożliwiający właściwą cyrkulację powietrza.

Powód przebywał - zgodnie z kwalifikacją - na oddziale typu półotwartego gdzie cele były otwierane w porze dziennej. W godzinach 11-13 i 17.30-18.00 skazani z racji podawania posiłków winni znajdować się w celach.

Inne żądania stawiane przez powoda w stosunku do pozwanego nie znajdują uzasadnienia ani faktycznego ani też prawnego.

Pozwany nie może ponosić odpowiedzialności za ewentualne wykroczenia innych skazanych palących np. w miejscach niedozwolonych tj. na korytarzach lub wbrew zakazom w celach dla niepalących. W aktach osobowych powoda brak jest jego skarg na wskazane wyżej zachowania innych osadzonych.

Z akt osobopoznawczych powoda nie wynika też by był on osobą chorą przewlekle, a wprost przeciwnie w wywiadzie który znajduje się w aktach określił się sam jako " zdrowy". Jedynym dowodem na kontakt powoda ze służbą zdrowia pozwanego ZK jest wniosek o udzielenie mu kary dyscyplinarnej za naganne zachowanie u lekarza w lutym 2015 r. kiedy to K. M. zakwestionował zastosowany sposób leczenia i przypisane leki. Wizyta ta jak należy sądzić nie dotyczyła leczenia schorzenia przewlekłego lecz najpewniej banalnej dolegliwości występującej w okresie jesienno-zimowym. Powód nie wykazał na co choruje i na czym polegało niewłaściwe leczenie w ZK.

Całkowicie pozbawiony słuszności jest zarzut braku szuflad pod łóżkami na rzeczy osobiste. Wyposażenie celi w sprzęt kwaterunkowy ustalone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 17 X 2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych nie przewiduje wyposażenia cel w dodatkowe szuflady do umieszczenia pod łóżkami ani też drabinek do wchodzenia czy schodzenia z łóżek na piętrze lub poprzeczek zabezpieczających.

Naruszenia dóbr osobistych skazanych nie powoduje także brak ogólnych stołówek do spożywania posiłków. Brak jest przepisu nakazującego bezwzględnie prowadzenie w zakładach karnych stołówek dla skazanych.

Z kolei sposób usytuowania i zabezpieczenia kącika sanitarnego w celi w której przebywał powód zgodny był z zapisami § 28 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności /Dz.U. nr.152 poz. 1493/

W toku postępowania powód nie wykazał, iż jego korespondencja prywatna była cenzurowana, zaś akta osobopoznawcze nie zawierają korespondencji zatrzymanej ewentualnie w trybie art. 105 § 4 i 5 k.k.w.

Powód nie wykazał także, iż jeden aparat telefoniczny na oddziale nie wystarczał na potrzeby skazanych i że z tego powodu naruszone zostały jego dobra osobiste. W ocenie sądu skazani nawet mając do dyspozycji jeden aparat mogli realnie korzystać z prawa do utrzymywania kontaktów i więzi rodzinnych i z osobami bliskimi gwarantowanego przepisem art. 105 k.k.w..

Wreszcie dóbr osobistych powoda nie mogło naruszać - jak twierdzi powód - zamykanie celi w okresie od godziny 11.00 do 13.00 i od 17.30 do 18.00. Powód nie udowodnił, że cela w tych właśnie godzinach była zamykana wbrew przepisowi art. 91 k.k.w., jak bowiem wykazał pozwany w godzinach tych na podstawie zarządzenia Dyrektora ZK w sprawie porządku wewnętrznego Zakładu Karnego w C. skazani mają jedynie obowiązek przebywania w celach w trakcie obiadu i kolacji. Być może obowiązek ten powód potraktował jako zamknięcie celi i naruszenie art. 91 k.k.w.

Istotną dla rozstrzygnięcia okolicznością była całkowita bierność powoda w trakcie postępowania. Powód w żaden sposób nie zareagował na stanowisko pozwanego zawarte w odpowiedzi na pozew. Ani w pozwie ani w toku postępowania nie złożył żadnych wniosków dowodowych na poparcie twierdzeń zawartych w pozwie lub dla obalenia twierdzeń strony przeciwnej. W związku z tym Sąd dokonał jedynie oceny materiału przedstawionego przez pozwanego i uznał za niecelowe przeprowadzanie dowodu z przesłuchania stron.

Dowód ten - w zgodnej ocenie komentatorów - przeprowadza się jedynie wtedy, gdy za pomocą innych środków dowodowych nie zostały wyjaśnione dostatecznie fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Nie należy bowiem dopuszczać dowodu z przesłuchania stron, jeżeli Sąd za pomocą innych dowodów wyrobi sobie przekonanie co do stanu faktycznego i zgłoszonych przez strony żądań. W sytuacji jaka powstała w niniejszym procesie / w tym brak wniosku o przesłuchanie stron/ przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron mogłoby zostać potraktowane nawet jako uchybienie procesowe.

Nadto ukształtowanie dowodu z przesłuchania strony jako subsydiarnego środka dowodowego wiąże się z faktem, że podmiot którego bezpośrednio dotyczy wynik postępowania, bywa z reguły zainteresowany korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem sporu co powoduje że wartość dowodowa przesłuchania takiej strony jest nikła.

Mając powyższe na uwadze powództwo należało oddalić w całości.

O kosztach zastępstwa prawnego należnych Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa orzeczono w oparciu o przepisy uzależniające wysokość wynagrodzenia pełnomocnika od wartości przedmiotu sporu, a nie od żądania zadośćuczynienia za warunki wykonywania kary pozbawienia wolności przy którym stawka minimalna wynosi jedynie 120 zł. W skład roszczenia powoda wchodziło bowiem również zadośćuczynienie za niewłaściwe leczenie.